Шииратдин ц1елхемар

Гьар са таран бурж я дувул дериндиз
Рекье туна, ем хъун чилин шириндиз.

ШИИРАТДИН ЦIЕЛХЕМАР

ИМАМ ДУСТ

Гьар са таран бурж я дувул дериндиз
Рекье туна, ем хъун чилин шириндиз.
Уьмуьр куьтягь жезватIани сериндиз,
Хуш кьабулиз гьазур я зун, Имам дуст! 

ЦIайлапандин зарбвал квай затI-вахт я, вахт.
Жуван халкьдин векил хьунухь-бахт я, бахт.
Шаирвилин жагъур ийиз кьакьан тахт,
Къекъвезва зун чириз гьар са улам, дуст!

Ибни Сини-камалэгьли ариф тир,
Низамини-еке шаир-мариф тир.
Жавагьирар туна, рекьиз гьайиф тир,
Шаиррикай сад я, заз чиз, Хайям дуст!

Леонардо да Винчидин зегьметар,
Кваз такьуна, фена тагуз къиметар.
Чан аламаз тачагъайла гьуьрметар,
Амачирда квез я чекме, шалам, дуст! 

Гьисабмир зун нарази яз хьайидал.
Шукур гъизва Сад Аллагьди гайидал.
Ажеб хьана вун зи дуст яз хьайидал,
И кIвалахдиз шагьид я чи алам, дуст! 

Фин паталди уьмуьрдин дуьз рехъ кьуна,
За жуван герб азадвилин лекь кьуна.
Халкь паталди зегьмет чIугун гьахъ кьуна,
Жуван буржи ийизва за давам, дуст! 

Гьар садан бахт хкаж хьана цавариз,
Уьмуьрдин вахт тешпигь хьурай сувариз.
Арабир зун рикIел атай чIавариз,
Рекье тур заз хийир-дуьа-салам, дуст! 

Аферин ваз, вун камаллу лезги я,
Халкь паталди ишигъ гузвай гуьзгуь я.
Зун валайни Аллагьдилай рази я,
ТуштIани зи гьич са кIвалах тамам, дуст! 

Шаирдизни емиш гъизвай къелемдиз,
КIан я чпин бегьерар гуз алемдиз.
Жув халкьдин тIал сагъар хъийир мелгьемдиз
ЭлкъвенайтIа, кIанзавай заз, Имам дуст!

ЗУН ПУШКИНАН ПАМЯТНИКДИЗ 

Зун Пушкинан памятникдиз,
Амукь хьана тамашиз.
Хкаж хьнва ам лап тикдиз,
Сура къаткиз кIамачиз. 

Тверь бульварь, цурцун гуьмбет,
Вилик ачух майдан ква.
Чан хтана адал, гьелбет,
КIвачерикни гьулдан ква. 

Далу адаз яна, хъфиз
Тежез, зи са сят хьана.
Тамашна, кьве гъл яз эчIез,
РикIиз лап регьят хьана. 

Кьулу-кьулухъ къачуз камар,
Тамашзавай зун чиниз.
Гуя, Пушкин ийиз чамар,
Хквезвай зи гуьгъуьниз. 

Заз гьикI ава, хуьрени чи,
Ам ава чи кIвалени.
Шадвилерал хъуьрена чи,
Гьатнава чи кьилени. 

Пушкин, Пушки – мидаим я,
Рекьин тийиз рикIевай.
Гьам къвезмай вахт, гьам къадим я.
Тарих я дуьз рекьевай. 

Агъа-СтIал – Сулейманан
Авазва чун ватанда.
Сажидиназ вун хуш хьана,
Ви рикI ава зи чанда. 

Пак шаирар рекьидай туш,
Я вун, я чи Сулейман.
Кузмай кьван рагъ рекъидай туш,
Жедалди эхирзаман! 

ДУСТВИЛИКАЙ 

Дуствал хъсан кар я, валлагь,
Вафалу тир сад – садаз.
Вуч кIан ятIа, на адаз лагь,
Пайиз чидач вад садаз. 

КIелунизни, гьам кхьиниз,
Темпелвилиз тай авач.
Эверайдаз, я шехьайдаз,
Адахъ са гаф – гьай авач. 

И жуьре дуст авай касдин,
Нвагъ кими жеч вилелай.
Адал гьалтай югъ я ясдин,
Кагьал кас жеч вичелай. 

Тек са вичиз герек чIавуз,
Сиве ширин мез жеда.
Вичиз са гаф лугьуз кичIез,
Вил тIушуниз, шез жеда. 

Эхир са югъ хьана кьисмет,
Герек хьайи мад вичиз.
Чир хьун патал жуван къимет,
Куьмек ганач за чиз-чиз. 

Вичи хьин кьуна багьна,
Кьил къакъажна, кат хьана.
Чир хьайила, за кьур жагьна,
Геж гъавурда гьат хьана. 

Аман дувтар, дустар ятIа,
Вафалу хьухь гьамиша.
Дуствал хуьдай устIар ятIа,
Сада садаз багъиша! 

Дуствал масан затI я, валлагь,
Гьуьрметлу жез сад – садаз.
Пак дустуниз аферин лагь,
 Ягъа къимет вад адаз! 

ЯШАР ЖЕЗ

Кьуьзуьвал кьаз кIандач хиве, яшар жез,
Адакай лагь кван низ хийир хьайид я?
Тик кьулан тар чIемерукдиз ухшар жез,
Ада шумудни са инсан кайид я. 

Азраил къвез, шумуд сефер катзава,
Аквазва заз авачирди мажални.
А кесиб зи гъавурда дуьз гьатзава,
Кьулу-кьулухъ рахкур хъийиз ажални.

Гьикьван кIвалах авуртIани, мад хъижез.
Йикъан кьарай, квахьна йифен ахварни.
Са низ ятIан, зун кIеве тваз, шад хъижер,
Кьилел гъана, регъвезва зи чIахарар.

И дуьньядал са шадвални такуна,
Амай тек са хва я лугьуз бажидин;
Халкьдиз уьмуьр багъишзаваз акуна,
Сад Аллагьди хуьзватIа, зун – Сажидин?

ДУСТ ХАНЖАНАЗ

Хъсан кардиз фад, геж авач,
Рекье тунвай ви чан сагърай.
Ял ядай вахт ваз гьич авач,
Вунни, дуст, ви хизан сагърай! 

Чи зегьметар халкь патал я,
Агалкьунар бул хьурай ваз.
Ви ялунар гьакъ патал я,
КIани кьадар пул хьурай ваз. 

За вуч лугьун, Ханжан дуст, ваз?
Сажидин я гьа ваз чидай.
Гьа куьн хьтин дустар галаз,
Дим зегьмет чIугваз чидай! 

КЬАМИР ГЬУЬЖЕТ 

ТIабиатдихъ кьамир гьуьжет,
Яз гьисабмир зурбавал.
ТIебиатдиз ая минет,
Ая адаз бубавал. 

ТIебиатдиз фимир акси,
Адахъ галаз дустар хьухь.
ТIебиатдин хьухь иеси,
Ам муьтIуьгъдай устIар хьухь. 

Тар атIумир кар авачиз,
Хелни хамир, тIар жеда.
Гад зегьем я гар авачиз,
Дуьньяни кваз дар жеда. 

ТIебиатди хуьзва вири,
Куьз куьне ам тергзава?
ТIебиат – як, ем я гъери,
Чуьл куьз кифни вергзава? 

Тарар авай багъдин емиш-
Гьар сад гьикьван ширин я?
Зул – къизил я, кьуьдни – гимиш,
Метлеб гьикьван дерин я? 

Гатфар – я къаз, гатув гва къиб,
Сад – уьмуьр, сад сагъвал я.
ТIебиатдин хуьн гьар са чIиб,
Ам инсандин дагъвал я. 

Тамар терг жез, кьураз вацIар,
Чуьллер гьатиз къумада.
Техил цадай амач къацар,
Гьатнава кьил гумада. 

Гьарда вичин ийиз къайгъу,
Гележег физ рикIелай;
Сада садаз гуз кIанз агъу,
Куьз алатна рекьелай? 

Гьар сада са тар атIайтIа,
ЧIур жеда чи кIвалахар.
Инсаф течир цIар атайтIа,
Кьурада чи булахар. 

Аман минет, тIебиат хуьх,
Чи атIа кьил, гележег.
Саламаз хуьз гьар са хел-куьх,
Югъди, йифди чIугу женг! 

ГУЬРЧЕГВИЛИ 

Гуьрчегвили – дуьнья хуьзва, гуьрчегвал –
ТIебиатдин хас я гьар затIуниз.
Тестикь авун патал кардин керчеквал,
Ихтияр це заз суьгьбетдив гатIуниз: 

Чилер, цавар, гьатта яргъа гъетериз
Гьар садахъ са кIалуб ава, иервал.
Гьар са касдиз, ничхир, тIетIвер, ветIериз,
Гьар экуьниз ганва вичин сегьервал. 

Цуьквер авай гатфар, тамаш хъуьтIериз,
Тамаш шумуд жуьре ава иервал.
Ични чуьхвер - ухшар гамун кIетIериз,
Тараризни багъишнава бегьервал. 

Иер кIалуб, дерин зигьин, гуьрчегвал,
Чаз гьавайда багъишнавач Аллагьди.
Зи гафарин гьакъикъивал, керчеквал,
Заз гьавая алхишнавач Аллагьди. 

ГЬИ КЬАДАРДИН ГЬУНАР АВА 

Дуст – дустунихъ рахадайла, билбилар
Яб акализ акъвазда чи гафариз.
Хуш гафари ачухарда гуьгьуьлар,
Тарари цуь авурди хьиз гатфариз.
Пагь, гьи кьадар гьунар авай гафарихъ?! 

Душмандикай хъел атана, рахайла,
Налугьуди гафар – цавун ванер я.
Дуьз гафарин ван япариз тахьайла,
Акьадайбур гуьллеярни къванер я,
Пагь, гьи кьадар гьунар ава гафарихъ?! 

Акьуллу кас рахайла дуьз гафарал,
Яб акализ гьи кьадардин кIан жеда?
Кхьейбур хьи чебни къизил гьарфарал,
Ширин мезни, рекьин тийир чан жеда.
Пагь, гьи кьадар гьунар ава гафарихъ?! 

Дидед сивяй акъатзавай гафарин,
Фад гъавурда гьатда гъвечIи куьрпеяр.
Абулейсан къвайи чIавуз марфарин,
Артух жеда цуьвераллай лепеяр.
Пагь, гьи кьадар гьунар ава гафарихъ?! 

Гафар ава цIун ялаврин луварин,
Гафар ава атир хас тир цуькверин.
Гафар ава мел-межлисдин, суварин,
Гафар ава мелгьемар тир рикIерин.
Пагь, гьи кьадар гьунар ава гафарихъ?! 

Гьаи кьадардин къуват ава гафарихъ?
Дустар патал чанарни кваз гуз гьазур.
Залан пая галукьай хьиз юрфарихъ,
Регъуь тежер чинарни кваз куз гьазур,
Пагь, гьи кьадар гьунар ава гафарихъ?! 

ЧIалан гьар са гаф къизил я, гевгьер я,
Абур хуьзва са-сад рикIин деринра.
РикIяй лугьуз, меци гъизвай бегьер я.
ЧIижери вирт хьиз на абур ширинра.
Пагь, гьи кьадар къуват ава гафарихъ?! 

Гаф – арачи, лугьуз рикIин хиялар,
Са яракь я дуст дустунив рахадай.
Хъсан гафар рикIе хуьх, чан аялар!
Хъсан касдин ерли кефи тахадай,
Пагь, гьи кьадар гьунар ава гафарихъ?! 

КУЬЗ ЧУН ИКЬВАН 

КIелиз кIамач газетарни ктабар,
Ягъиз кIанда, кефер чIугваз, кабабар.
Яраб ни чаз авунватIа запабар?
Куьз чун икьван къайгъусудар хьанватIа?
РикIелай физ чIугур кьадар азабар,
Яраб чи бахт гьи миллетдиз ганватIа? 

Шарвилияр элкъуьрнава махариз,
Аялар хьиз фенва ширин ахвариз.
Сарубугъда къуьл элкъвена чIахариз,
Куьз чун икьван къайгъусузар хьанватIа?
Чи шадвилер туьш жез вилин накъвариз,
Яраб чи бахт гьи миллетдиз ганватша? 

Авачирни чахъ баркаллу алимар?
МуьтIуьгъ авур жуьреба-жуьр илимар.
Шаирарни, зегьметчияр, малимар.
Куьз чун икьван къайгъусузар хьанватIа?
Ватандикай атIуз кIусар, жиримар,
Яраб чи бахт гьи миллетдиз ганватIа? 

Жува-жуваз гуз, тикрариз суалар,
Югъ-къандивай ийизва жув усалар.
Гьикьван ава чахъ камаллу мисалар?
Куьз чун икьван къайгъусузар хьанватIа?
Кутаз кIамач я багъ-бустан, я салар,
Яраб чи бахт гьи миллетдиз ганватIа? 

Ятар гудай чилерикай хуьрер жез,
Дворецра чуьнуьх хьана, къуьрер жез,
Сада девлет кIватIиз, вишел хирер жез,
Куьз чун икьван къайгъусузар хьанватIа?
Душманар – дуст, дустарикай хъилер жаз,
Яраб чи бахт гьи миллетдиз ганватIа? 

Я чIал кIамач я кIвал кIамач бубайрин,
Къадир амач чеб экъечшай убайрин.
Таяр хьана гьа чеб хьтин субайрин,
Куьз чун икьван къайгъусузар хьанватIа?
Иесияр жез гьар жуьре багьнайрин,
Яраб чи бахт гьи миллетдиз ганватIа? 

Квез залайни хъсан чизва агьвалат,
Зун вуч лугьуз хьанватIа квел гьавалат.
УстIарвилин амачиз чахъ са алат,
Куьз чун икьван къайгъусузар хьанватIа?
Камун кьилиз ахъа ийиз са гъалатI,
Яраб чи бахт гьи миллетдиз ганватIа? 

Тамаш садра баят хьанвай чуьллериз,
Я къуьл, я мух аквазмач чи чилериз.
Хпен ниси ахкван тийиз вилериз,
Куьз чун икьван къайгъусузар хьанватIа?
Сад Аллагьди багъиш авур эллериз,
Яраб чи бахт гьи миллетдиз ганватIа? 

Багълар амач гьар са жуьре бегьердин,
Агьалияр хьиз хьанва чун шегьердин.
Зегьмет чIугваз кIамачир и тегьердин,
Куьз чун икьван къайгъусузар хьанватIа?
Дарманар хъваз, азарлу жез, зегьердин,
Яараб чи бахт гьи миллетдиз ганватIа? 

Рекье-хвалар хъуьртер я пир-шпирдин,
Вири лукIвар хьанва теле-эфирдин.
Налугьун ватх хьанва дуьньяд эхирдин.
Куьз чун икьван къайгъусузар хьанватIа?
Есирар жез эрекьдинни чехирдин,
Яраб чи бахт гьи миллетдиз ганватIа? 

РикIел хукваш вужар тиртIа дагъвияр.
Ватан патал экъичайбур ивияр.
ВикIегьбур тир гьамиша чи лезгияр.
Куьз чун икьван къайгъусузар хьанватIа?
Хан тийиз чи дидейри шарвилияр,
Яраб чи бахт гьи миллетдиз ганватIа? 

Ша, чна чи туьхкIуьр хъийин кIвалахар.
Михьидаказ хуьн чил, вацIар, булахар.
Чи тарихдал авун патал дамахар,
Фагьум-фикир ийидай вахт хьанватIа?
Регъвер амач, гъуьрерикай жез чIахар,
Яраб чи бахт гьи миллетдиз ганватIа? 

Зунни, гьелбет, бязибур хьиз кагьалди,
Гьисабунни мумкин я са кьегьелди.
Валлагь, зи рикI шад ийизвач и гьалди.
Уях жедай вахтар фадлай хьанватIа?
Зегьмет чIугваз, фу нез гьалалвилелди,
Яраб, гьа бахт чи миллетдиз ганватIа? 

Вуч лугьун за, и чIалунин эхирдиз?
Ша, чун целер тежен эрекь, чехирдиз.
Икьван дердер, Сажидиназ – шаирдиз,
Зун и йикъал вуч себебда гъанватIа?
Гъун паталди гьар са касдин фикирдиз,
Заз и сефер рахадай гаф ганватIа? 

САИД БУГЪА-ТЕПЕДА 

Кьуьчхуьр Саид ивичIнава Арандиз,
И шад хабар агакьна зал лиф хьана.
Гвай хажалат, налугьуди, Ирандиз
Уьмуьрлух яз, кат хьана зи циф хьана. 

Халкь кIватI хьанва, шадвал ийиз суварин,
Сирнавзава цава гьуьлуьн лепедив.
Вахтар рикIел хкиз къадим чIаварин,
Ажеб дамах гвачни Бугъда-тепедив. 

Тухумни кваз тар-мар хьана, яд хьана,
Вахтар амач Мурсал ханрин – иблисрин!
Кьуьчхуьр Саид чахъ галама сад хьана,
Шагь яз къекъвез, лезги халкьдин межлисрин. 

Ханларин вахт чи тарихрин чарарал,
Аламазмай чIулав тир са леке я.
Зи Лезгистан, баркаллу тир тIварарал,
Гьам шаиррин, гьам алимрин Мекке я. 

Етим Эмин, Сулейман чи стIалви,
Мукьва хьанва ашукь кьуьчхуьр Саидаз.
Шарвилини Къухмаз кьакьан кIунтIал ви
Хтай чIавуз шадвал жеда виридаз! 

Яшамишрай зи Лезги халкь, тарихда,
Баркалладин тIварар тунвай къизилдин.
Къагьриманар чир жеда туьнт къилихрал,
Чешнеяр тир къецин гьар са жегьилдин. 

Зун, Сажидин, куь межлисдиз шадвилив,
Мугьман хьанва, берекатрин гьуьл ийиз.
Им кIвалах тир хуьзвай чна фад вилив,
Гьа кар патал гьазур я зун кьуьл ийиз! 

САИДАН ВАТАНДА

(Шииратдин веривердер)
Кьурагь дагълар, Кьурагьрин вацI,
Дегь девиррин Гияр шегьер!
Халкьдин рикIяй акъудай кьацI,
РикIел хкин вахтар зегьер.
«Яхул бармак чIулав рекьел»,
Мурсал лугьур са хан хьана.
Вуч атайтIа вичин рикIел,
Гьам тарихда таз кIан хьана. 

Лезгистандин гьар са патаз,
Ашукь Саид машгьур хьана.
Шиирралди девир гатаз,
Акур хандин гьал чIур хьана.
Пачагь течир хан авай чIал,
Чи Саидаз тушир хабар.
Хандин пеле къан авай чIал,
Чир хьана геж хьиз бейхабар. 

Чуьнгуьрдин ван, ашукьдин сес,
Лекьер хьана цава авай.
Хандин папар хьанва серес,
Хандин вилер къава хьана.
Виридалай тир жегьил свас,
Ашукь Саид сифте акур.
Гуьрчегвилиз пара тир хас,
Икьван чIавал ерли такур. 

Саид авай тавханада,
На лугьун, мад кас авачир.
Хандин кефи ни ханатIа?
Хабар кьванни кьаз авачир
Гъил хкажна тур хьиз кьецIил,
Межлис чIурдай къуват хьана.
Ашукь Саид, атIана цIил,
Пагьливан хьиз ават хьана! 

-ЧIалариз ви авачир гаф!
Устадни тир сесиналди.
КIватI хъувуна дустар гзаф,
Яб гуз жедай нисиналди.
Ви вилер куьз зи папарал,
Ягьсуздаказ ашукь хьанва.
ЗатI такурди хьиз патарал,
Вун-вилик, зун кьулухъ хьанва?! 

-Маса багьна жагъанач ваз,
«Девлер зулум гвай, къарагуьн»!
Зи манияр хуш хьанач ваз,
«Лянетдин кьил гвай, къарагуьн»!
-Эй жаллатIар, акъуд вилер!
Хандихъ рахай саягъ аку!
Шагьид хьурай вири эллер,
Зун аку! И алчах аку!- 

Алахьай цав чIулав хьана,
ТIебиатни есир ятIа?
Хан Саидан къвалав хьана,
Им кьисметдин тахсир ятIа?
Гваз хтана маларин вик,
Жаза гудай амал кьуна.
Гуж гун патал залан парцик,
Вик Саидан кьамал кьуна. 

Гьар патал кьве кас ацукьна,
Кьве виликай кьве хат хьана.
Хци чукIул-цIай галукьна,
Вилер гьарниз акъат хьана.
Хандин гьаят, ивид селлер,
Зулуматдин макан хьана.
Ван галукьай шехьна эллер,
Дуьньяни кваз дакIан хьана. 

Са вичелай гъейри инсан,
Хуш тушир хан Мурсал хьана.
Анжах вичин кар яз хъсан,
КIанзавай халкь усал хьана.
Аллагь-Сад я, пейгъамбар гьахъ!
Мурсал хандал лянет ала.
И дуьньядал къадим яз чахъ,
Лезги лугьур миллет ала. 

Мурсал хандин харапIаяр,
Къанлувилин леке ятIа?
Уьлкведаллай къурабаяр,
КIватIал жедай уьлкве ятIа?
Абумислим-дин гваз атай,
Хуьре еке мисIин ава.
Адалатдин чин гваз атай,
Зияратдин рикIин ава. 

Къе Кьуьчхуьра халкьар амач,
Залзаладин цIай галукьна.
Я къав, я рак-дакIар амач,
Етимвилин пай галукьна.
Агъзур сарин дараматар,
Кас амачиз ичIи хьанва.
Акурла и аламатар,
Югъни йиф хьиз мичIи хьанва. 

Дегь девирра Кьуьчхуьр кимел,
Гьар къуз лугьун-хъуьруьн жедай.
Шад манийрин кутуна мел,
Ашукьдин ван ширин жедай.
Жаваб гайи Тимурленаз,
МуьтIуьгъ тахьай шагьдиз Надир,
Ни чукIурна? Лагь куьне заз,
Кьуьчхуьр шегьер, течиз къадир?! 

Залзалади юзурна чил,
Амма дагълар-дагъ яз ама!
Ни элкъуьрна халкьарин кьил?
Гьар са жемят сагъ яз ама!
Гурлу хуьрер, генг яйлахар,
Халкь амачиз етим хьанва.
Абуземзем шез булахар,
Гьар са къван-са итим хьанва! 

Къакъаж хьана берекатар,
Халкь къекъвераг гьалда ава.
Ягъ-кьиникьин гьерекатар,
Сад-масадахъ къалда ава.
Чи лезги халкь-девиррин шагь,
Югъ-къандивай херде жезва.
ЧIугвадай кьван агьни, валлагь,
Кайид рикIин перде жезва. 

Хандин зулум тушир са затI,
Гьар са хуьр са етим хьунлай.
Шумуд хуьруьн рехъ хьана кьатI
Жафа авач гьаким хьунлай.
Эй дагъвияр, хьухь квез зи ван!
Эвел-эхир Ватан гьахъ я!
Хуьрерал чан хкин жуван,
 Ери агъзур къатан гьахъ я! 

Шумуд хуьруьн кьан за тIварар?
Кьуьчуьр Саид ашукь гайи!
Ялцугърин хуьр –экуьн ярар,
Чи Эминал ашукь хьайи.
Рухунрин хуьр, Али-шаир,
Бажарагълу алим хьийи.
Алкьвадрин хуьр,пара магьир,
Мирзе Гьасан малим хьайи! 

Вини Ярагъ-руьгьдин чирагъ,
Машгьур Мегьамедан Ватан.
Мамрачрин хуьр-илим даях-
Къазанфарбег текдиз гьикI тан?
Куьгьне хуьрер-дерин хирер,
Куьн рикIел къвез шезва хьи чун.
Мус акьалтда цIийи цIирер?
Верем-гуьрем жезва хьи чун. 

Бейтер-дертер кхьей шаир,
Агъа СтIал Сажидин я.
Аламатар акур загьир,
Виридалай гъвечIидин я.
Дикъетдивди яб гайитIа,
Квез гафарин ван жеда зи.
Азиятриз таб гайитIа,
Квез къурбандди чан жеда зи!
     27.06.2004. Кьуьчхуьр-Агъа СтIал. 

АЛИ ДУСТ

Инсанар гьар жуьре я и дуьньяда,
Гаф ваз кIани, кар чпиз хуш ийидай.
Гьуьрмет хуьдай яр-дустунин арада,
Инсан кIанда гьич фашалвал тийидай.
Абурукай сад вун ятIа, Али – дуст? 

Вун цицIигъви, зун ятIани стIалви,
Чаз кьведазни кьисмет хьанва са хуьр-кIвал.
КIаш-кIутадин ван алаз хьуй чатал ви,
Заз Аллагьди кьисметнава магьирвал,
Вакай хьана талукь мукьва-кьили, дуст! 

Гьар са касдиз хас я авун хъсанвал,
Гьайиф хьи, ам виридалай алакьдач.
И дуьньяда багьа затI я инсанвал,
Хъсанвилихъ гьич са затIни агакьдач,
Хъсан инсан батмишардач гьуьлуь, дуст! 

Чун инсанар я са кьадар яшарин,
Чи уьмуьрар фенва рекье зегьметдин.
Чаз кIаниди чи рухвайрин, рушарин,
РикIера чаз чка хьун я гьуьрметдин.
Амай крар язва куьлуь-шуьлуь, дуст! 

Чаз кьведазни багьа я дуьз кIвалахар,
Вунни зун хьиз ашукь кас я эллерал.
На хъвайибур ятIа виртIед булахар?
Ширин мецел, хъсанвалдай гъилерал.
Гьа кар себеб язва вун заз силли, дуст! 

Сажидинахъ ярар-дустар бул ава,
Заз Аллагьди ганва абур кьве гъил хьиз.
Бязибурухъ нез тежедай пул ава,
Чахъ - зиреквал, къекъвез вердиш жегьил хьиз,
Валлагь-биллагь, вун я Гьасрет Али, дуст! 

НАЖМУДИН МУАЛЛИМДИЗ

Ленинан ордендин сагьиб муаллимдиз ученикдин патай

Гьам араб, гьам туьрк чIалар чиз хъсандиз,
Дуьз тербия гайиди хьиз хизандиз,
Чирвал гайи гъвечIи, чIехи инсандиз,
Муаллимрин муаллим тир, Нажмудин! 

Совет власть тестикь хьайи вахтуна,
Кесиб синиф дуьшуьш хьанай бахтунал.
Уьмуьр бахшай чирвилерин тахтуна,
Муаллимрин муаллим тир, Нажмудин! 

Абдул-Фетягь эфендини, Сулейман,
Хъсан чидай гьам цIийи, гьам дегь заман,
Гьар са кIвалах кьиле тухвай гваз иман,
Муаллимрин муаллим тир, Нажмудин! 

Хуьре-кIвале виридаз хуш къилихдин,
Къул чIугвадай тушир кардал синихдин.
Гзаф затIар кIватIал авур тарихдин,
Муаллимрин муаллим тир, Нажмудин! 

Чирвилинни тербиядин кIвалахдай,
Ленин орден багъиш авур дамахдай,
Земземдин яд куьтягь тежер булахдай,
Муаллимрин муаллим тир, Нажмудин! 

Зазни, гелбет, ганай тарсар, чирвилер,
Виридалай илим багьа тирвилер.
Гьар пешедин устад – къизил тир гъилер,
 Муаллимрин муаллим тир, Нажмудин! 

БАГЪИША

Хъел хьайила, ван ийида цавуни,
Циферикай кIвадриз накъвар чилерал.
На зун вакай икьван бейкеф авуни,
Бахтсузвилер къурда мад чи кьилерал.
Жез хьайитIа, багъиш ая, багъиша!
Зун – ваз, вун – заз чарасуз я гьамиша. 

Пехилбуру къал тунва чи арада,
Рагъни Варз хьиз, чун кьвед чавай къакъудиз.
Са чIавузни чун паталди чарада,
Заз чиз, зегьмет чIугвадач чун агудиз.
Жез хьайитIа, багъиш ая, багъиша!
Зун – ваз, вун – заз чарасуз я гьамиша. 

Са вахтара чун мукьва тир, сад хьана.
Гила чун чаз тамашзава яргъалай.
Чи гатфарин эхир гьикьван фад хьана?
ХъуьтIуь вичин агудиз чав маргъалар.
Жез хьайитIа, багъиш ая, багъиша!
Зун – ваз, вун – заз чарасуз я гьамиша. 

Багъиш авун, мумкин я заз, тавунни.
Заз чида вун, зун галачиз шадни туш.
Хъелна бахтлу я зун жедач, я вунни.
Гуьзел гатфар галачирди гадни туш.
Жез хьайитIа, багъиш ая, багъиша!
Зун – ваз, вун – заз чарасуз я гьамиш. 

СИДАГЕТ

Женгинин руьгь хкажзавай инсандин,
Пайдах хьтин акIурнавай баруда;
Хар кьилеллай къати гарун-тIурфандин,
Тик дагъдивай акъваз жеда хуруда!
Илгьамдин нур гузвай гуьзгуь, Сидагет,
Гьа ихьтин са Дагъ я, лезги Сидагет! 

Гатфар хьана, кьисмет хьанвай чилериз,
Ам виридаз багьа тир са цуьк я, цуьк!
Сад Аллагьди багъишнавай эллериз,
ЦIун гул хура куькIуьннавай рикI я, рикI!
Илгьамдин нур гузвай гуьзгуь, Сидагет,
Шииратдин Багъ я лезги Сидагет! 

Бахлу я эл ихьтн викIегь руш авай.
Азадвал хьун кIани вири халкьариз.
Хайи ватан, дидедин чIал хуш авай,
Йифизни ам физвач, белки, ахвариз.
Илгьамдин нур гузвай гуьзгуь Сидагет,
Гьар экуьнин Рагъ я лезги Сидагет! 

Мадни гзаф хъийиз жеда тарифар,
Лап еке тир тIвар гунугиз хас я ам.
Са куьнивай ийиз тежер зайифар,
Къурху течир рикI хуравай кас я ам!
Илгьамдин нур гузвай гуьзгуь Сидагет,
Мидаимда Сагъ я лезги Сидагет!

КУЬГЬНЕ ДУСТАР

Куьгьне дустар, санал авур шадвилер,
Кьери жезва кьилел алай чIарар хьиз.
Дустар такваз, зайиф хьунвай фад вилер,
Кьуьзуь жезва, емиш гъайи тарар хьиз. 

Дустарикай чIехи паяр амачиз,
Жув-жувакай куьлягь жезва, тек хьана.
Са бязибур заз шикилрай тамашиз,
Карагзава, вилерикай экв хьана. 

Куьгьне дустар кьери жезва къвердавай,
ЦIийибур кьаз бес кьадардин вахт амач.
Яшар хьана, беден назик жердавай,
ЦIийи дустар кьан хъийидай бахт амач. 

Гьич садазни кIандач, кьена, чара жез,
Вуч ийида, тIебиатдин шартIар тир?
Зун девлетлу кас тир, дустар пара жез,
Закай шаир авурбур зи дустар тир. 

Амач Межид, Алирзани, Жамидин,
Къадир, Салигь, Абдурагьман, Шамсудин
Шииратдин стхаяр тир ивидин,
Сад Аллагьди икI завай фад къакъудин? 

Вафалу тир дустар, гьелбет мад ава,
Зал алай чан гьа дустарин даях я.
Шииратдин захъ бегьердин гад ава,
Гьар са дуст зи са чешмедин булах я. 

Дустар, дустар, шииратдин къардашар,
Кьейибуруз – рагьмет, сагърай амайбур!
Зи къиметлу, зи гьуьрметлу юлдашар,
Куь дуствилин сирер я зав гумайбур! 

АКУНАТIАНИ

Уьмуьр а кьадар четин са затI я,
Чаз гьар сада зам агъур аквада.
Адан акур чаз анжах са кьатI я,
Бязибуруз ам айгъур аквада. 

Уьмуьр шив я ам гьалай касдиз чиз,
Жув адан винел хуьз чиз хьайитIа.
Ам гьалай касдин кIанивал вичиз,
Ажеб хъсан тир шив хуьз хьайитIа. 

Бубайрин уьмуьр тирни регьятди?
Тухдалди недай фу жагъун тавур.
Гьар са герек затI тиртIан кьегьетди,
Ксар тир гзаф зегьметар чIугур. 

Четин тиртIани яшамиш хьана,
Азадвал патал цIуз-вуцIузни физ.
Атай душманар ягъалмиш хьана,
Ватанрихъ чпин алакьнач хъфиз. 

Чилерни хвена, чIални саламат!
Чи мел-мехъеррин адетарни кваз.
Лезги кьуьл хвена – еке аламат,
Ашукь тир вири миллетарни кваз! 

Бес чун абурун тушни рухваяр?!
Ватан паталди чанар гуз гьазур.
Къуй секин хьурай игит архаяр,
Гьазурбур я чун гуз душманриз зур! 

ШАРВИЛИЯР ГЕРЕК Я

Дегь девирар рикIел хкиз, гьарагъиз,
Къе гьайифар чIугвадайбур – Зирек я.
Чаз рикIера къастар аваз, Къарагъиз,
ВикIегь Ксар – Шарвилияр герек я! 

Тамаш хъсан Шагьни Шалбуз дагълариз!
Женнет – Аран – ризкьияр я, Хуьрек я!
Элкъуьр хъийиз никIеризни багълариз,
ВикIегь Ксар – Шарвилияр герек я! 

ЧIал хуьн патал, КIвал хуьн патал, чи Садвал;
Турни Къалхан кьадай инсан – Эркек я!
Пайдах хьтин вине кьадай Азадвал,
ВикIегь Ксар – Шарвилияр герек я! 

Дуьз тир рекьер къалур авун паталди,
Акьуллуяр кьиле хьунухь – Куьмек я!
Багъри халкьдин къайгъу чIугун паталди,
ВикIегь Ксар – Шарвилияр герек я! 

Уьмуьрдин вахт – вацI яз физвай Тарихдин,
Чи вилериз кIанзавайди – са Экв я!
Чаз халкь патал Женг чIугвадай Къилихдин,
ВикIегь Ксар – Шарвилияр герек я! 

Им Эвер гун туш дяведиз, женгиниз.
Дяве – тIурфан, дяве – душман, фелек я!
Чи Лезгистан хкун патал Гуьнгуьниз,
ВикIегь Ксар – Шарвилияр герек я! 

Чахъ виридахъ авай Мурад Сад я, Сад,
Халкь Азад хьун, гъам чIугваз чун гьелек я.
Лезги халкьдин хкаж хъийиз мадни Ад,
ВикIегь ксар – Шарвилияр герек я! 

Лугьуда хьи, Шарвилияр рекьидач!
Чан алай затI – авач рекьин тийидай.
Гьамиша чаз Шарвилияр жагъидач.
Четин чIавуз кар чир хьана ийидай,
Чун гьар са Кас Шарвили хьун герек я! 

ЖУВА-ЖУВАН

Жува- жуван авур тариф,
Ам инсан я лугьуз гьайиф.
Чара ийиз течир югъ-йиф,
Вакай чаз шаир жедани? 

Вичин патав вич кьаз яцIуз,
Сирнав течиз, вегьез вацIуз,
Дуьз лагьайла, цел хьиз ацIуз,
Цурунек – чехир жедани? 

ПIупIни шупIупI течир авам,
Вахъ гьикI хьийин дуствал давам?
Пурунз вуч затI течир тамам,
Адахъ мегер хир жедани? 

Кефер чIугу жедай чIавуз,
Хкаж жемир акьван цавуз,
Вуч затI ятIа течир совуз,
Луьле-кабаб чир жедани? 

Чарабурал ийиз хъуьруьн,
Вак хукIурла, жеда серин.
Ваз вун акьван тирла ширин,
 Чаз ПIертIехрин пIир жедани?

Сажидинахъ кьамир гъараз,
Фитнейрин пек-рухвар храз.

КЪУЛЛУГЪДАЛ

Къуллугъдал алай чIавуз,
Икрамдай заз вирида.
Хкаж хьана кьил цавуз,
КIуфни авай гъерида.

Заз гьикI хьанай, жувакай
Хьайиди хьиз пайгъамбар.
Хесетарни жувак квай,
Я Аллагьдив барабар.

ЧIуру гафнии заз лагьай,
Алахъдай яз къенидай.
Душманарни за лагьай,
Кьабай мукьва-кьилидай.

Къуллугъарни бубадин,
Кавалар туш, хьана кIурт.
Хийир къведай турбадин,
Сивиз яна кIарас кIунп.

Гьиниз фена дасмалар?
Гваз къекъвейбур гуьгъуьна.
Ийиз кьейи амалар,
Катна, заз фур эгъуьна.

Заз гьикI жедай гьамиша,
Къуллугъ-ашдин сини хьиз.
КIватIиз къизил, гимишар,
Паб аквадай нини хьиз.

КилигайтIа, заз туш кьван,
Ийизвайбур гьуьрметар.
Къуллугъдиз тир, за икьван,
Гьайиф чIугур зегьметар!

АРХИТIА

Ашукь инсан гуьзел, гуьрчег дередал,
Шумудни са дустар ава АрхитIа.
ЦипицI кул хьиз дигмиш хьанвай чIередал,
Межлисрин шагь - устIар ава АрхитIа.

ТIебиатдал ашукь хьанвай аял хьиз,
Яшар хьунвай артух жезвай кIанивал;
РикIел хкиз гьар са чIав са хиял хьиз,
Ахъайзава акур саягъ, хьайивал.

Къекъвей чIурар, кьакьан кIунтIар, хуш гьава,
Къалурзава тIебиатдин къенивал.
Мягьтел жедай вакъиаяр бул ава,
Сад Аллагьдин тушни им бес гайивал?

Зи дуст Атам, заз вун геж хьиз чир хьана,
Чухсагъул дуст Шихкеримаз танишрай.
Куьн кьве кас заз – са хуьре кьве пIир хьана,
Куьн течир вахт заз Аллагьди багъишрай.

Им дуьнья я шадвал ийиз атанвай,
За и кIвалах мад сеферда кьатIана.
Аял вахтар, чи рикIерал хтанвай,
Амукьдайбур я тарихда датIана.

ЗИ ХАЙИ ВАРЗ

Цава цифер дегиш жезва гьар жуьре,
Гагь серин жез, гагь-гагь кузва ракъини.
Вуч гуьзел я майдин вацран и бере?
Гзаф кьадар чимини туш, мекьини.
Зи хайи варз, зун даим ваз буржлу я!

Векьер-кьалар, чуьллер, багълар къацу я,
Цав аби я, циферни кваз лацу я.
ВацIар, хвалар цив ацIана яцIу я,
Югъ-къандивай артух я зи къекъуьнни,
Беден лигим, къуватни зи гужлу я!

Агъа СтIал – Куьре патан дамах тир,
Кьакьан дагълар, куьн вуч гуьрчег аквазва?
Михьи гьава – авахьзавай булах тир,
Гьар са тарав, гьар пешинив къугъвазва.
Зун и чIавал аял хьтин шадлу я!

И вацра заз къалурна цав, дуьнья, экв,
Чан аламаз атанва зун женнетдиз.
И дуьньядал атанватIан зун яз тек,
Халкьдин патай кьисмет хьанва гьуьрметдиз.
Гьа кар себеб майдин ваз заз адлу я!

Эй факъир кас, са вун туш кьван хайиди,
Майдин вацра гзаф ава хайибур.
Мус кIантIани хьурай вичиз хьайиди,
Чеб хьурай хьи аферинар гъайибур.
Гьар са касдиз вич хайи варз дадлу я!

ЙИСАР – ВАРЦАР

Атай вахтунда тарихдиз Январь,
Ракъиниз Чили ийида ялвар.
МуркIади кьуна тарарни тамар,
Гурмаррай къалин акъатда гумар.

Тек са вацралай алукьай Фефраль,
Чил-цав ийида живедин харал.
ТIуьрди хьиз чна вичиз тур паяр,
Къати ийида пичера цIаяр.

Живер къваз, цраз, Март атай чIавуз,
Рагъ – регъуьз, кичIез экъечIда цавуз.
Гатфарив вахкуз кIан тийиз Къеле,
Вугудач вичин куьлегар гъиле.

Аквазни такваз атайла Апрель,
Мишреб акьалтда шегьердал, хуьрел.
ЧIурара – цуьквер, тарарал – пешер,
Вичин хийирдихъ чIугвада мишер.

Май атай чIавуз, ахъайна лувар,
Гьар са гяфтеда жеда са сувар.
Хатрутни пIини чраз алахъда,
Гьар са инсанди вичин кIвалахда.

Алукьай чIавуз чими тир Июнь,
КIвалах рхадай акъудда уюн.
Яр-емиш кIватIиз, майваяр салан,
Берекат кIватIиз ацIурда план.

Июль – кьулан варз атайла гатун,
ЦипицIар кIватIиз ийида гатIун.
Зул алукьдалди ийиз гьерекат,
Алахъда кIватIал ийиз берекат.

Август атайла, рагъ ргаз цава,
ТIанурда тур хьиз ифирда гьава.
Тамунни таран кьежириз юрфар,
Ара физ харар кваз къвада марфар.

Сентябрдин варз алукьзавай вахт,
Аялар патал я чIехи тир бахт.
Чирвилер къачун патал кутаз гьисс,
ЦIийи КIелунин башламишда Йис.

Октябрдин варз атайла кьезил,
ТIебиатдикай ийида къизил.
Гагь къваз, алахьиз, алукьайла зул,
Гьар са емиш-бул, артух жеда дул.

Ноябрдин варз, гагь марф къваз, гагь жив,
ВацIарни хвалар ацIурда чи цив.
Кьибле патахъай, кьулухъ таз Кефер,
Дурнайрихъ галаз хкведа цифер.

Декабрдин варз, паяр гваз зурба,
Мугьман жеда чаз чи Аяз-Буба.
Къанни цIусадаз, гьар садан КIвализ,
Мугьман жеда чаз мад са ЦIийи Йис!

Гьа икI, аялар, хъуьрезни къугъваз,
Гьар са Куьгне Йис хъфида яргъаз.
Варцарни йикъар, марфарни ракъар,
Лигимриз алахъ гьулданар, ракьар!

Чирвилер къачу, чIугуна зегьмет,
Халкьди, Ватанди гудайвал къимет.
Йисар – уьмуьр я къазанмишдай Бахт!
Хийир авачиз гьакI ракъурмир Вахт!

ЛЕЗГИНКАДИН КЬУЬЛУЬНАЛДИ

Лезгинкадин кьуьлуьналди цIай хьтин,
Чи жегьилри ийизва халкь гьейранар.
Рушни гада – эверайдаз гьай хьтин,
 Мягьтел жезва акур чIавуз жейранар.

Гадад кIвачер - кIарар хьтин далдамдин,
 Чилик хикIиз, къудгъун жезва цавариз.
Рушан гъилер, ван хьайила макьамдин,
Ухшар жезва лацу лифрен лувариз.

Гадани, кьил такабурдиз тик кьуна,
Тамашзава рушан буйдиз, бухахдиз.
 Руш лагьайтIа, акъваз тежез рикI кьуна,
Гуьрчег жезва, кьуьл авунвай дамахдиз!

Лезгинкадин макьамди руьгь хикажна,
 Кьве жегьилдиз лув гуз кIан я цавариз.
 Заз кIанзава, хилер кьуьнтел къакъажна,
Кьуьлерин дем элкъуьр ийиз сувариз!

Сагъ хьурай чи Лезгинка кьуьл, тарихдиз
Къадим хьанвай, хкажиз чи гуьгьуьлар!
 Гьикьван туьнтбур ятIани куьн къилихдиз,
Лезгинкадин кьуьл ийиз ша, жегьилар!

ЦИЙИ ЗАВОД МУБАРАК

Агалкьунар авай гьар са жуьредин,
Уьлкведа ад ава къадим Куьредин.
Чи СтIалрин мулкар Багъдат дередин,
Гьар са нямет гьазурзавай тадарак,
ЦIийи завод багъри халкьдиз мубарак!

Кьакьан дагълар кьилихъ галай яйлахрин,
Макан я им Купул, Мевер булахрин.
 Зегьметдалди баркаллу тир кIвалахрин,
Гьар са нямет гьазурзавай тадарак,
ЦIийи завод багъри халкьдиз мубарак!

Къуьлуьн фурар тир СтIалрин чуьллерин,
Дуланажагъ артух жезва эллерин.
Ички квачир, мехъерринни мелерин,
Гьар са нямет гьазурзавай тадарак,
ЦIийи завод багъри халкьдиз мубарак!

Куьрелу халкь весийриз пак архайрин,
Хизан я им баркаллу тир рухвайрин.
 СтIал вацIун бегьер битмиш яхайрин,
Гьар са нямет гьазурзавай тадарак,
ЦIийи завод багъри халкьдиз мубарак!

Атирлувал чукIур ийиз цавариз,
Къизилгуьллер хкаж хьана рувариз.
Элкъуьн патал чи гьар са югъ сувариз,
Гьар са нямет гьазурзавай тадарак,
ЦIийи завод багъри халкьдиз Мубарак!

Тарифриз хас нече-шумуд сад авай,
Мевер булах – земземдин цин дад авай,
Вахъ гележег жеда еке ад авай,
Гьар са нямет гьазурзавай тадарак,
ЦIийи завод багъри халкьдиз мубарак!

ЦIИЙИ АГЪА - СТIАЛАР

Шегьре рекьин кьве пад кIвалер,
Бул бегьердин багълар авай;
Вили цава авай кьилер,
Шагьни Шалбуз дагълар авай,
Къазан булах – яшар хьанвай.
Къайи гьамгад стIалар!
Шегьер хьуниз ухшар хьанвай,
ЦIийи Агъа СтIалар!

СтIал вацIун таза шагьвар,
Кьилел даим къугъваз жеда.
Ахъа ийиз ракъниз вар,
Билбилар шад рахаз жеда.
Жемятар са шумуд хуьруьн,
 Са хизан тир кIват I алар!
 Зегьмет к I ани, гьуьрмет ширин,
 Ц I ийи Агъа Ст I алар!

Зегьмет к I ани эллер авай,
Мел-мехъерар бул ава вахъ.
Шад макьамрин кьуьлер авай,
Гатфарни гад, зул ава вахъ.
Гадаярни рушар авай,
Къагьриманрин бидалар.
Хуьр – къаншаба къаншар авай,
 Ц I ийи Агъа Ст I алар!

Сажидина авур тариф,
 Ваз кутугай к I валах хьанва.
 Къазмаяр т I ар алаз, гьайиф,
 Им татугай к I валах хьанва.
Таш-Капурдин шегьре рекье,
Хурал алай медалар;
 Дуьз т I вар гуниз хас я вун къе,
 Ц I ийи Агъа Ст I алар!

ГУМАЧ ХЬИ, ДУСТ

Кимерал къвез, ягъиз тупар, туьфенгар,
Туьтер чуькьвез, кьенай лугьуз пеленгар,
Гила квахьай саягъ сивин куьлегар,
Вав виликан гумач хьи къе гафар, дуст!

Ламра к I уру ягъиз, жагъай къуллугъар,
Акъатна ви гъиляй, ийиз шулугъар.
Амачирла патай къведай дуллухар,
Вав виликан гумач хьи къе гафар, дуст!

Т I иш цава кьаз, саймиш тийиз инсанар,
Бизарнай на, шумуд садан хизанар.
 Къе вилерай хуьквез т I уьр кьван гузанар, 
Вав виликан гумач хьи къе гафар, дуст!

И дуьньядал атай ч I авуз инсан яз,
 Адан шарт I ар жагъанач ваз, масан яз.
 Геж гъавурда гьатай ч I авуз хъсан яз,
Вав виликан гумач хьи къе гафар, дуст!

Са ви кьилел туш и дуьшуьш атайди,
 Тек са вун туш мез сарарик ат I айди.
 Вара-зара хьайи ч I авуз к I ват I айди,
Вав виликан гумач хьи къе гафар, дуст!

Дуьнья я им - садаз гуз, ц I уд кас кудай,
Садаз – темен, яхц I ур касдиз к I ас гудай.
Дугъри касдиз бегьем рахаз тагудай,
Вав виликан гумач хьи къе гафар, дуст!

Дуьз инсанрин такьурбуруз арзаяр,
Сад Аллагьди гуда вичин жазаяр.
 Кьабул тавур ч I авуз тапан къазаяр,
Вав виликан гумач хьи къе гафар, дуст!

Сажидиназ чида кьилел къведайди.
 Гьахъсуз к I валах эхир бат I ул жедайди.
 Зегьримардиз элкъвей ч I авуз недайди,
Вав виликан гумач хьи къе гафар, дуст!

ВАРЦАРИКАЙ

Атай вахтунда тарихдиз Январь,
Ракъиниз чна ийида ялвар.
 Мурк I ади кьуна тарарни тамар,
Туп-туп цавариз акъатда гумар.

Тек са вацралай агакьай Февраль,
Расанмиш жеда ксанвай севрал.
 Т I уьрди хьиз ада вичиз тур паяр,
 Къати ийида пичера ц I аяр.

Живер къваз, ц I араз, Март атай ч I авуз,
 Регъуьз, кич I ез рагъ экъеч I да цавуз.
 Гатфарив вахкуз к I ан тушиз къеле,
Вичи вахкуда куьлегар гъиле.

Аквазни такваз атайла Апрель,
 Рагъ патал паяр гуз фида п I ирел.
Тарари цуьквер, ахъайда пешер,
 Гьар сада вичихъ ч I угвада мишер.

Май алукьайла, ахъайна лувар,
Гьар са гьафтеда жеда са сувар.
 Хатрутни п I ини чараз алахъда,
 Гьар са инсанди худа к I валахда.

Агакьай чавуз гатун варз Июнь,
Темпелривайни хъижедач уюн.
 Яр-емиш к I ват I из, майваяр салан,
 Кьвед, пуд сеферда ац I урда план.

Кьулан варз Июль атайла гатун,
 Уьзуьмар к I ват I из ийида гатун.
Зул алукьдалди ийиз гьерекат,
 К I ват I алда гьар са жуьре берекат.

Сентябрдин варз алукьайла вахт,
Аялар патал ахъа жеда бахт.
Чирвилер къачуз кутун патал гьисс,
 Ц I ийи к I елунин башламишда йис.

Октябрдин варз атайла кьезил,
 Т I ебиатдикай жеда чи къизил.
Марф къваз, алахьиз, алукьдайла зул,
 Емиш к I ват I из булл, артух жеда дул.

Ноябрдин варз, гагь марф къваз, гагь жив,
 Вац I арни хвалар ац I уз жеда цив.
Кьибле патахъди, гадарна Кефер,
Дурнайрихъ галаз элкъведа цифер.

Декабрдин варз къаяр гваз зурба,
Къвез гьазур жеда чаз Аяз-Буба.
 Живед Руш галаз ц I икьвед жез йифиз,
 Мугьман жеда чаз галаз Ц I ийи Йис!

Гьа ик I , аялар, хъуьрезни къугъваз,
Гьар са куьгьне йис хъфида яргъаз.
Варцарни йикъар, марфарни ракъар,
Физва гьулданриз элкъуьриз ракьар.

Чирвилер къачу, ч I угуна зегьмет,
Халкьд, Ватанди гудайвал къимет!
Варцар – уьмуьр я, къазанмишдай бахт!
Хийир авачиз ракъур тийир вахт!

АТАМ ДУСТ

Архит I рин хуьр: Агъа-, Вини- т I вар алай,
 Са хуш жеда акурла чи рик I ериз!
Гьар экуьнахъ атирдикай зар алай,
Муьгьуьббатдин нур багъишда цуьквериз.
И хуьре чаз дустар ава, Атам дуст!
 Шад манийрин уст I ар ава, Атам дуст!

Кьакьан синер, гатун ч I авуз гар алай,
Михьи гьава нефес къачуз кьезил я.
 Хуш т I ебиат, виридалай кар алай,
 Ч I урар-якъут, къванерни кваз къизил тир;
Уьлкве машгьур чарчар ава, Атам дуст!
 Кьуд пад цуьквер к I унч I ар ава, Атам дуст!

Рик I ер жегьил, кьилер рехи ч I ар алай,
Гьайиф хьи чун и кьадар фад кьуьзуь жез.
Рушар-цуьквер акваз пелел хар алай,
 Чаз яшарал к I анзавач хьи рази жез.
 Чи тарихда ви т I вар ава, Атам дуст. 
 Вуна кхьей зат I ар ава, Атам дуст!

Сажидиназ, ч I алар к I елиз хуралай,
Мажал авач йифиз кьванни ял ягъиз.
 Яваш-яваш камар къачуз ч I уралай,
Жейран фена, зи патахъ са къвал ягъиз.
Вахъ еке тир къастар ава, Атам дуст!
Вахъ вафалу дустар ава, Атам дуст!

ШАЙДАЕВРИН ХИЗАНДИЗ

Цмуррин хуьр багъ хьиз атай бегьердиз,
Югъ-къандивай ухшар жезва шегьердиз.
Гуьне хуьрер къелеяр тир лезгийрин,
Тамашзава гьар экуьнин сегьердиз!

Килигайла цмурвийриз хъсанадиз,
Уьлкве машгьур Шайдаеврин хизандиз,
Вафалу тир къегьриманар тирди чеб,
Къе ашкара жезва гьар са инсандиз!

Къизилдикай гъетер алай къуьнерал,
Кьве стхани стхадин хва генерал.
Чи баркаллу Мегьамед-Гьанифадин,
Руьгь хтана, къугъвазва чи кьилерал!

Гьажи-Къурбан-генерал ва илимдин
Тарихдин шагь – чи Мегьамед малимдин,
 Доктор-философиядин къачур т I вар,
Экуь гъед я вах Гуьльнара алимдин!

Цмуррин хуьр – Алибеган Ватан тир,
Зияудин писателдал масан тир,
Темирханов Гьажимурад игитдал,
Гьар са касдал дамахзава хъсан тир!

 Къе чи район Сулейманан т I вар алай,
Суварик ква ракъинин нур – яр алай.
Ихтияр це квез мубарак ийидай,
И гуьзел тир югъ ишигъдин зар алай! 

ПУШКИНАН ГУЬМБЕТДАЛ

Пушкинан гуьбетдин патав инсанар,
КІватІал хьанвай, зун дуьшуьш тир арада.
Налугьуди, кІватІал хьанвай хизанар,
Цуьквер кІунчІар эцигна са харада.

Цуьквер хьтин гьар жуьредин рангарин,
Векиларни аквазвай гьар миллетдин.
Урус, негри, кубинец ва болгарин…,
СССР-дин халкьар авай адетдин.

Гьар са инсан, кьил винелди хкажиз,
Гъетиниз хьиз тамашзавай Пушкиназ.
Заз кІанзавай, хилер кьуьнтел къакъажиз,
Ам къужахда кьуна, рахаз хушдаказ.

Пушкин, анжах, тамашзавай халкьариз,
ТІесни вичин гъиле кьуна иердиз.
Ни лугьуда, руьгьер авач ракьариз?
Тамаш ам чаз килигзавай тегьердиз!

Чахъ гьар садахъ ава жуван са Пушкин,
Са Лев Толстой, Етим Эмин, Сулейман.
Адет патал лугьузвай са гаф туш хьи,
Абур гьар сад руьгь сагъардай я дарман.

Гьар сеферда зун Московдин шегьердиз
За гьамиша жагъурзава са кІус вахт.
Аку ам чаз тамашзавай тегьердиз,
ИкІ Пушкинан гуьмбет акун тушни бахт?

ГьакІ стІалви Сулейманан гуьмбетдал,
Ашукь я зун Махачкала шегьердин.
Сулейманан сурни я ам, гьелбетда,
Къаршиламиш ийизвай рагъ сегьердин.

Захъ тек пуд кас ава абур шаирар,
Абур даим зун паталди гъетер я.
Абурунбур я халисан шиирар,
Амайбур заз гьикІ жеда хьи, бейтер я.

ГЕРЕК ТУШ

РикІ акъудна къалур авун герек туш,
Вилер кІанда ам хурудай аквадай.
Зун – малаик туш, я вунни мелек туш,
Муьгьуббатди сада-садал чІугвадай.

На ви дердер ахъайзава заз са-сад,
Налугьуди, захъ а дердер хьайид туш.
Муьгьуьббатни гъед хьтин я кьакьан затІ,
Ам акатай низ хьайитІан гайид туш.

Я Аллагьди халкь авунвай бахтавар,
Ваз гуьзелвал багъишнава кьилелди.
Ахъа хьана кІан ятІа Женнетдин вар,
Жув тухвана кІан жеда дуьзвилелди.

ЛУГЬУДАЙ ЗАЗ

Фагьум-фикир авун патал – кьил кІанда,
Гьалал зегьмет чІугвадай - кьве гъил кІанда.
Яргъа, мукьвал аквадай – кьве вил кІанда.-
Лугьудай заз рагьмет хьайи бубади.

Бязи чІавуз кьил алатІан кьамал чи,
ШейтІаддиз фад чир жедалда амал чи.
Хци яракь хьана кІанда камал чи,-
Лугьудай заз рагьмет хьайи бубади.

Уьмуьр ахьтин са затІ я хьи, хатадай
ГъалатІ ахъа авуртІа, вун гатадай.
Гьар са карда устад кІанда кутадай,-
Лугьудай заз рагьмет хьайи бубади.

ДЕРДЕРИКАЙ

РикІ акъудна къалур авун герек туш,
Вилер кІанда ам хурудай аквадай.
Зун малаик туш, я вунни мелек туш,
Ашкъи кІанда чун сад садал чІугвадай.

На ви дердер ахъайзава заз са-сад,
Налугьун хьи захъ абур гьич хьайид туш.
И дуьньяда кьисмет лугьур ава затІ,
Ваз гьикІ ава зи чан ада кайид туш.

Дагълар са пад, зун анжах са пад хьана,
Зи умуд квай анжах Сад тир Аллагьдик.
Вун акур зун рагъ акьур жив-яд хьана,
КІусни зи пай квачир хьи и гунагьдик.

Са чун туш кьван муьгьуьббатди кайибур,
Исли Керем, Лейли Межнун, агъзурар.
Гьикьван ава адан цІалди кайибур?
Гьамишанда кІанда авун сабурар.

Гъам-хажалат галачиртІа, кІанивал,
Пуд кепекдик квачир жеди къиметдиз.
Вири жеда Сад Аллагьди гайивал,
Ша, чна къурбанд ийин гьуьрметдиз!

Гьисабмир хьи, захъ рикІ авач, къван я са.
На ада цІай хабарар яхъ вичивай.
Ваз жедайди тІимил кьван геж ван я са,
Рекье авай атІуз тежер кІвачивай.

Зун амачир са югъ къведа серин тир,
Я эвел туш, я эхирни зун хьанач.
Муьгьуьббатдин булахдай ви ширин тир,
Рекьидалди куьз са стІал хъун хьанач.

Эй Сажидин, ни кьада ви арзаяр?
Ша, жувал на хъуьруьр мийир, ван жеда.
Гьар затІунихъ гала вичин къазаяр.
Садакай – руьхъ, масадакай къван жеда.

ВУН ЗИ ДУСТ Я

Пудкъадни цІуд ятІан яшар,
Жегьил касдиз я вун ухшар.
Шагьидар я ви юлдашар,
Чи лезги сегьнедин аллагь,
Вун зи дуст я, Эседуллагь!

Лезги театрдин къеле,
Режиссер яз ава кьиле.
Шарвилидин сувар - меле,
Авай гьар са йисуз валлагь,
Вун зи дуст я, Эседуллагь!

«НуькІ-хала» мах патал куьгьне,
Ачухна чаз лезги сегьне.
Метлеб жегьет дерин, дегьне,
Гьар са эсер авай, биллагь,
Вун зи дуст я, Эседуллагь!

Са чІавузни Сажидиназ,
Гуз кІан жемир ви жуьре наз.
Мад са виш йис хьунухь кІаназ,
ИйизватІан инал ваз агь,
Вун зи дуст я, Эседуллагь!

ЗАЗ ИКI ЛУГЬУЗ

Заз икІ лугьуз кІанзава,
Чи жегьил тир несилдиз,
Амма рикІи ванзава,
Си тІимил кьван сефилдиз.

ЯтІани за талгьана,
Акъвазун лап тахсир я.
ЦІикьвед йис я атана,
Им къанни сад асир я.

Ватандин вил квел ала,
Гуьнгуьна тваз уьлкве чи.
Де лагь, куьн вил квел ала?
Гуьгъуьна таз уьлкве чи.

Берекатлу чилер чахъ,
Чебни гужлу бегьердиз.
Авачни кьван гъилер чахъ?
Тамаш авай тегьердиз!

Хъач акьалтна никІер чи,
ЧІурухъанриз элкъвенва.
ГьикІ секин хьуй рикІер чи?
ГьикІ амукьуй декьена?

Чилер пайна, тарашна,
Цазвай никІел тІимил я.
Зун чуьллериз тамашна,
Кьифрен мугни цІимил я.

Урусатрай гъиз къуьрер,
Чаразва фу кІарасдин.
Гьиниз фена чи къуьлер?
ЧІехи, ГъвечІи паласдин!

И гьал акваз бязибур,
КІамашар хьиз хъуьрезва.
Кашар акур кьуьзуьбур,
Гьайиф,-лугьуз ишезва.

Заз икІ лугьуз кІанзава,
Туьнт тахьана къилихдиз.
Килиг лугьуз кІанзава,
Вил вегьена тарихдиз.

Аман минет, жегьилар!
Эллерин вил квел ала.
Битмиш ая техилар,
Чуьллерин вил квел ала!

ТІУРФАНДИН СЕЛ

КІантІа - хъуьруьхъ, кІандатІа – хъел,
Заз вун хуш туш тІурфандин сел!
На жувакай куьцІуьриз эл,
Цавай вацІар къваз жедани?
Вун булах хьиз хъваз жедани?

Адетдин марф тиртІа цавун,
Къужахдани кьадай за вун.
Шиферарни хана къавун,
И кьадар хъел кваз жедани?
Ви вилик пад кьаз жедани?

Сад лагьана акъудиз гар,
АтІудан на цавун рангар.
Кьарада тваз таз чав зангар,
Де лагь, чи кеф саз жедани?
Вун кварара цаз жедани?

Бейхабардиз кІватІ хьанай вун,
Рагъ акурла, кат хьанай вун.
Цифер цІараз, кьатІ хьана вун.
И аферин ваз жедани,
Вун гъавурда тваз жедани?

Лацу къуш хьиз лиферик квай,
Рагъ хкатна циферик квай.
Умуд мичІи йиферик квай,
Гьамиша сел гваз жедани?
Гъам гьамиша заз жедани?

РАГЪ ЭКЪЕЧIИЗ

Рагъ экъечІиз акур чІавуз,
Аян хьана мичІи цавуз,
Шад билбилри мани лугьуз,
Хъвер акатна, яр акьалтна!

РикІяй фейи аялар хьиз,
ЦІийи йикъал аялар хьиз,
Ашукь хьана кьегьелар хьиз,
ТІебиатдал зар акьалтна!

ЦІийи йикъа цІийи уьмуьр,
Цъе, бисмиллагь, лап фад куькІуьр,
Рагъ багъишна тийир туьхуьр.
Экуьн шагьвар – гар акьалтна!

Уях хьана куьлуь, ири,
Чан алайкьван затІар вири,
Йикъар – яргъи, йифер – куьруь
Жедай, хъсан кар акьалтна!

КІАНЗАВА ЗАЗ АЧУХ ЛУГЬУЗ

Веривердер авур чІавуз,
Фейи, хтай рекьерикай,
КІанзава заз ачух лугьуз,
Акур кашар, мекьерикай.

Дуьньядилай илитІиз цІар,
Налугьун зун мехъерик квай.
Далудихъ таз гьуьлер, вацІар,
Катай хъуьтІуьн цикІерикай.

Къара-къумдин къумарин гьуьл,
Мургаб вацІун сирерикай.
Марида за хкажна кьил,
Авур лезги кьуьлерикай;

Шумуд шегьер, шумуд са хуьр,
Карагзава вилерикай?
Ватан гьахъ я жуван эхир,
Хабар кьадай рикІерикай.

ТІАЛАБЗАВА ЗА

Мидаим вилер тахьана цавал,
Кардик кваз гъилер, бажит жен жувал.
Татун паталди чи кьилел завал,
ТІалабзава за гьар са йикъавай!

Гегьенш я алем, чилерни цавар.
Инсанриз – акьул, ничхирриз – лувар.
Гьар са зегьметдин эхир жен сувар,
ТІалабзава за гьар са йикъавай!

Тек са сеферда атанвай Чилел,
Ислягь цавар жен инсанрин кьилел.
Гьалал ризкьи тІуьн жуван кьве гъилел,
ТІалабзава за гьар са йикъавай!

Халкьдихъ галаз сигъ хвена хьиз ара,
Дагъ хьиз акъвазин душманрин хура.
Бул бегьерар гъун хийирдин Тара,
ТІалабзава за гьар са йикъавай!

Гьар са эвелдин жен эхир хъсан,
Дуьз тир рекьерай фин гьар са инсан.
Къужахда куьрпе хьун гьар са сусан,
ТІалабзава за гьар са йикъавай!

И дуьньядилай несилар шумуд,
Фена, Кьисметдик кутуна умуд?
Тарих рикІелай тавунни алуд,
ТІалабзава за гьар са йикъавай!

Ачух дуьньядиз ахъагъай вилер,
РикІин сидкъидай хуьз алахъ, эллер!
Женнетдин багъдиз элкъуьрун чилер,
ТІалабзава за гьар са йикъавай!

Ийидай чІавуз Ватандиз къуллугъ,
Виликди алад, вил ягъиз кьулухъ.
РикІер шад ийир гьар са муштулух,
ТІалабзава за гьар са йикъавай!

Агь, Сажидинан, къуьл хьтин никІе,
Гьикьван мурадар аватІа рикІе?
Татун паталди Намусдал леке,
ТІалабзава за гьар са йикъавай!

ШИИРАТДИН МЕККЕ Я

Мад дурнайри лув хугузва кефердихъ,
Яргъал рекьер, цифер, мекьер алудиз.
Зи вил гала халкьдихъ фидай сефердихъ,
КичІе тушиз, гьекь акъудиз далудиз.

Им са йис туш, шумуд агъзур асир я,
Луваривди атІуз яргъа мензилар.
Захъ авайди анжах тек тир са сир я,
Халкьдин дердер авун патал кьезилар.

Чахъ сад ава, дурнайрихъ кьве ватанар,
Сад - несилдин, кьвед лугьурди – асилдин.
Чахъ авай сад ам хуьз алахъ, инсанар!
Кьадар-кьисмет патал къвезмай несилдин.

Чун дурнаяр туш дегишриз ватанар,
Аллагь – Сад я, Ватанни - Сад, Дидени!
Ватандивай къакъатнавай инсанар,
Бахтлубурай гьисаб кьванни жедани?

Хайи чилел яшамиш хьун – са бахт я!
Вун иеси тир и чІехи алемдин.
Кьакьан тир цав дегиш тежер са тахт я,
Вун са нямет тир несилдин къелемдин.

Зи Ватан жув хайи хуьр я СтІалрин.
Эгер Женнет аватІа, ам захъ ава.
Тухум-тара, чебни чІехи кІватІалрин,
Захъ вилик физ, дуьз ва гьяркьуь рехъ ава.

Меркезар – квез, шегьерарни – квез хьурай!
Къакъудмир зун Ватандивай – Хуьруьвай!
Девлетарни, бегьерарни – квез хьурай,
Ийимир зун зи Чандивай, хуьруьвай!

Ватан хуьдай ава чанни, турни заз,
Хайи хуьр заз дуьньядилай еке я!
Хайи хуьре кьисмет хьурай сурни заз,
Хайи хуьр зи – Шииратдин Мекке я!

РИКІИН КЬАЦІ

РикІин кьацІ- ЧІехи вацІ,
Кьилелни зар алай-
Самурдин тІвар алай.
Кьве патал пайнавай,
Тараш, вай-зайнавай!

А падни-лезгияр,
И падни-лезгияр,
Авай пак дердияр.
ВацІ хьтин кьве патал,
ПайнатІа, квен патал?

И патай – а патаз,
Физ тежез, кап атаз.
Сергьятдиз- чара я.
Менфятдиз пара я.
АтІанвай чара я!

Вак акваз, гел такваз.
Халкьдик квай хъел такваз.
Ажугъдин сел такваз.
ВацІ хьана, физва вахт.
Мус къведа, чаз са бахт?

Рахунар – пара я.
Кхьинар – хара я.
Герекди – чара я.
ВацІ - кура- кура я.
Гьарайдай ара я!

Лезгияр – сад хьана,
Самур там яд хьана,
АкуртІа, шад хьана,
Мани яз, цІил ийиз,
ЭкечІдай кьуьл ийиз!

Пачагьар – тахтара.
Чи вилер – бахтара.
Эй Аллагь, Вуна лагь:
«Лезги халкь – Сад ая!
Жедай кар – Фад ая!»

РикІин кьацІ Сагъ ая!
Самур вацІ – Чахъ ая!
Кьилел чи Рагъ ая!
Лезгистан – Багъ ая!
Къизилдин Дагъ ая!

ГЬАР ГАТАЛАЙ ГАТАЛДИ

Эй Сад Аллагь, шукур хьуй ви кьадардиз,
Бахт багъишна Вуна заз Шаирвилин.
На кьве вилни ахъайна зи дидардиз,
Хайи халкьдиз вафалу хьун паталди,
КІвалахзава гьар гаталай – гаталди!

Дугъри кас яз халкь авуна, шад хьана,
Вердишарна инсанвилел тухуз жув.
Уьмуьрда захъ хъсан дустар мад хьана,
Герек чІавуз ширин чан гун паталди,
КІвалахзава гьар гаталай – гаталди!

Виликди физ, дуьз рехъ къалур авурбур,
Зун абурун кумукьзава буржуник.
Зун паталди пара зегьмет чІугурбур,
Ихтияр це экечІиз куьн лужуник.
Жув гьамиша жегьил яз кьун паталди,
КІвалахзава гьар гаталай – гаталди!

Вири крар хьаначтІани кІанивал,
Гьич зи патай нарази тир кар жедач.
Сад Аллагьди ганачиртІа къенивал,
Зал шаир яз, Сажидинан тІвар жедач.
Халкьдин рикІяй земзем яд хъун паталди,
КІвалахзава гьар гаталай – гаталди!

МАЖАЛ АВАЧ РЕКЬИДАЙ

Фейи уьмуьр – хирде авур пул хьана,
Налугьуди, ахвар тир заз акурди.
Йисар закай катна чІижер кул хьана,
Агь, вилериз амач хьи зи такурди.

Хайи йисни ават зи гишиндал,
Аялвални къакъудна зи дяведи,
Белки ядни хъваз кІан дахьун гичиндал,
Гьа кар себеб яз кьазватІа деведи?

Жегьил йисар багъишна за кІвалахдиз,
КІелни ийиз, зегьмет чІугваз гьар сана.
Тешпигь хьана шииратдин булахдиз,
Ахварал зун фенач, секин ксана.

Хъсан хьана, хизан хьана, аялар,
Акьалдарна гьар сад чпин кІвачерал.
Хтуларни хьана рикІин хиялар,
Ярар-дустар къазанмишна вишерал!

Хиялри зун гваз къекъвезва луварал,
Агакь тавур гзаф ама чкаяр.
Зун чархачи хьана шумуд суварал,
Къецинди – къе, заз чир хьанач пакаяр!

Веривердер ийизва гьахъ-гьисабдин,
Хийир – пара, кІусни ганач зиянар.
Са вахт къведа, лапагдин хьиз, кьасабдин,
Секин жедай вахт, тавуна пиянар.

Жува жуваз кутугнавач къимет гун,
Халкь зи – Судья, къвезмай несил – шагьидар.
Я аферин лугьун, я туш туьгьмет гун,
Зун куьн вилик буржлуз ама, игитар!

Белки амай уьмуьр гьайиф татана,
ТуьхкІуьр хъийин ахъа хьайи гъалатІар.
Багъри халкьдиз къуллугъ ийиз датІана,
Аман минет, ийимир зун галатар!

Гаф лагьай хьиз, карни кІанда авуна,
КІвалах гъиляй мажал авач рекьидай!
Сажидин, кис, сиви куьтІни тавуна,
Жуван кІалах тадиз ая ийидай!

ВУЧ ЯТІА

Билбил рахаз гатфарихъай,
Цифер катиз марфарикай,
Цуьквер жезвай гьарфарикай,
Лагь йисан им гьи вахт ятІа?

КІватІиз ризкьи челлеравай,
Куьмек кІани эллеривай,
Бурж вахчузвай чилеривай,
Лагь йисан им гьи вахт ятІа?

Яр-емишдин базар жедай,
Келем, картуф, газар жедай,
Марфарикай бизар жедай,
Лагь йисан им гьи вахт ятІа?

Чилерикай хьана бажгъан.
ЭкІяй хьана живед яргъан,
Яд-муркІади кьунвай къажгъан,
Лагь йисан им гьи вахт ятІа?

Кьуд вахтункай гьар са йисан,
Менфят къачуз алахъ хъсан.
Чилин винел шагь тир инсан,
Къадир тахьун, лагь, гьахъ ятІа?

Гьа икІ, дустар, йисан кьуд вахт-
Лаг, уьмуьрдин чи бахт ятІа?
Сад стха тир, пудни пуд вах,
Гьар са йисан чи тахт ятІа?

ТАР АТІАНА

Тар атаІана, цІай яна куз,
Регъуь кьванни хьанач якІуз.
Вичихъ галай тумуникай,
Бегьердин ем хамуник квай.

ПЕХЪРЕН МЕХЪЕР

ТІурфан затІ туш цаварин,
Къуват лекьрен луварин,
Са шумудра артух я.
Гьа кар себеб ам тух я.

Зун туш кьакьан дагъдин лекь,
Зун арандин кард я – пехъ!
Мурдал хьайи верч, цицІиб –
Кабаблух я заз – кесиб.

Чуьлда ризкьи бул хьунухь,
АцІай гадни зул хьунухь,
Чаз – пехъериз мехъер я.
Чун арандин лекьер я!-

Гьи икІ хъархъун хилерал,
Кьаз са-садан гарданар.
Чпин кьацІай гъилерал,
Хъуьрез, кьазвай гарданар!

ХУЬРУЬН НУЬКIВЕР

Хуьруьн нуькІвер –
Гишин рикІер,
Чпин кІвале
Фу нез тежез –
Баятдиз;
Верчериз тІвар
Вегьей чІавуз,
Цавай лув гуз,
Къвезва гьар къуз,
Гьаятдиз!
Верчер, кІекер,
Гишин нуькІвер,
Кьве хизанни
Сад хьана,
Акур чІавуз
Бадедин рикІ
Пад хьана.
Верчериз – киш!
НуькІвериз – гьуй!-
Лугьуз баде
Гьаятда.
Мягьтел хьанва,
Куьз нуькІвер фу
Баятда?
Им са югъ туш,
Са пакама;
НуькІверин луж -
Гужарин гуж,
Къвез, нез, хъфиз,
Ксуз йифиз,
Гьамиша хьиз,
ГьакІ ама.

КАКА ВА ВЕРЧ

-Какав а верч, гьим я вилик хьайиди?-
Суал гана дуст Алидиз – Велиди.
Алидини лагьана: - Я дилиди!
Сад тахьайла, масад гьинай атана?-

Сада –кака, верч я лугьуз Велиди,
Са гьяфтеда акьалтІ хьана гьуьжетар.
Чир тежез гьим ятІа халис къениди,
Кьве патани чІугъваз хьана зегьметар.

Са кьуьзуь кас хъфидайла кимелай,
Гьа и суал гун хъийида Велиди:
-Кака вилик хьанан,-лугьуз,-вечрелай.
Я туш хьи, верч, гьим я вилик хьайиди?-

Кьуьзуь касди гвай гьуьжетар цІув гана,
Жаваб гана: -ГьакІ гуж гумин куьн чандиз!
Верч, цавалай атана чахъ лув гана,
И кар чида Сад Аллагьдиз хъсандиз!

ЛУГЬУДА ХЬИ

Лугьуда хьи – хъел атун.
КІусни хъсан кІвалах туш.
Квез лазим я сел атун?
Ам яд хъвадай булах туш.

Фад хъел къведай аялрин,
Назик жеда беденар.
Сабурлу тир кьегьелрин,
Чанал жеда гьулданар.

Са сеферда хъелдалди,
ЦІудра хъуьруьн хъсан я.
Ам течин кас къедалди,
Валлагь, авам инсан я!

Шадвал ая уьмуьрдал,
Зегьмет чІугваз, кьуьл ая!
Рази яз и фикирдал,
Жуван кьамуз гъил ая!

Лугьуда хьи, бубайрин,
Дуьз гафар я мисалар.
Есир хьана багьнайрин,
Жув ийимир усалар,

ХУМАЯР

Вацра пудра начагъ жез,
Къаткидалда аялар.
Гьамишалиг сагъ тежез,
Квекай ятІа хиялар?

Физзарядка авунвач,
Гьар экуьнахъ къарагъиз.
КІусни зегьмет чІугунвач,
Я кІанзавач кІвалахиз.

Эгер сагъ чан кІан ятІа,
Азарлу жез туштІа кІан;
Ала-багьа чан ятІа,
Лигим ийиз, хьухь зи ван!

ХЪСАН АЯЛ ХЬУН

Хъсан аял хьун патал,
Тербиядиз, чирвилиз;
Тарсариз яб гун патал,
КІелун хъсан тирвилиз;
Эвел кІвале, хзанда,
Ахпа ясли-бахчеда;
Тхуз алахъ хъсандиз,
Школада, куьчеда.

Гьар йикъа са цІийи гаф,
Амал чириз алахъиз;
Акъатдайвал гьекь гзаф,
Галат тийиз, кІвалахиз;
Акьуллу тир гафариз,
Яб гуз гьар са сеферда;
Цуьк акъудиз гатфариз,
Гатухъди къвен бегьердал.

ЧІехи-гъвечІи чир хьана,
КІватІалайтІа гьуьрметар;
Дневникда гьуьл хьана,
Жеда хъсан къиметар.
Тербиялу аял хьун-
Бахт я диде-бубадин.
Аял рикІин хиял хьун,
Тахт я диде-бубадин!

ИМ ДУЬНЬЯ Я

Им дуьнья я – садаз бул тир, кьведаз – дар,
Кьейи кьванбур рикІел хкиз алахъ куьн.!
Гьар садакай хьайи чІавуз арифдар,
Ахпа кьванни жен, белки зи чІалахъ куьн.

Чаз Аллагьди гайи уьмуьр куьруь я,
Ам кьатІ авун – чуьхуьз тежер гунагь я.
Яшамиш жез кІанибур чун вири я,
Чи гьар садан чІехиди са Аллагь я!

И гьакъикъат чидатІани виридаз,
Бязибуру ахъайзава гъалатІар.
И дуьньядал гьар са инсан кьейидаз,
Халкьдин патай тІварар гузва – жаллатІар!

Эгер вавай хийирар гуз жезвачтІа,
Зиян тагун – амни зурба хийир я.
Амма хийир гуз ви рикІяй къвезвачтІа,
Вун дуьшуьш хьун, валлагь, ийир-тийир я!

Им тек са ваз ганвай дуьнья туширди,
Ажеб жедай са кІус фад чир хьанайтІа.
Гьарам рекье чил кІвачерив тІушурди,
Мурад тир чи ви фад эхир хьанайтІа!

УЬМУЬРДИН ДАД

Рагъ экъечІна, акІидалди,
Кьарай авач кІвачериз.
Веривердер, рекьидалди
Алцумзава, ичІириз..
Амма зи кьил акъатзавач,
Уьмуьрдин дад вуч ятІа?
Зун адавай къакъатзавач,
Къакъат авун гуж ятІа?

Рагъ акІана, экъечІдалди,
Ял язава кІвачери.
Ксуз, мисик экечІдалди,
Хиялрик ква куьчери.
ЯтІани кьил акъатзавач,
Уьмуьрдин дад вуч ятІа?
Са кар рикІив агатзавач,
Фейи уьмуьр пуч ятІа?

ЯхцІурни цІуд, пудкъад, кьудкъад,
Виш хьунухь – намумкин я.
Амма гафар-чІалар я сад,
Эхир са къуз секин я.
Уьмуьр икьван куьз куьруь я?
Чилер, Цавар – гьамиша.
Чун патал уьмуьр – вири я,
КІамай кьван чаз багъиша!

Им тІалабун туш тек са зи,
Адамалай Хатамал.
ТІимилдал туш садни рази,
Хъуьрез Хусейн Садамал.
Сад Аллагьди гайи уьмуьр,
Бахтлувилел гьализ тур!
Жуван кьисмет течиз эхир,
Рекьидалди ялиз тур!

РАЙСУДИН ДУСТ

Ватанэгьли къадим Куьре Меликан,
Ваз акъваздай мажал авач, Райсудин!
Тарихарни рикІел хкиз виликан,
Югъди, йифди кІвачел ала, Райсудин!

Уьмуьр бахшна школадиз, аялриз,
Тарсар гунал рикІ ала ви, Райсудин!
Пара кьадар дерин я вун хиялриз,
Галат тийир рикІ ава вахъ, Райсудин!

Хуьруьн тарих, халкьдин тариф рикІеваз,
Макъалаяр кхьиз жеда, Райсудин!
Акъваз тийиз, гьамишалугъ рекьеваз,
Зегьмет рикІел хкиз жеда, Райсудин!

Гьуьрмет аваз яр-дустарин арада,
Шад манияр лугьуз жеда, Райсудин!
Шииратдин ктабар тваз харада,
КІвалах кьиле тхуз жеда, Райсудин!

Хъсан хизан, гьуьрмет авай кІвал авай,
Адалатлу хуьруьнви я, Райсудин!
Куьрхуьруьз хас хуш нугъватдин чІал авай,
Гьар межлисда хъуьруьн вид я, Райсудин!

Са зун туш ви ийизвайди тарифар,
Куьре патан ад ава вахъ, Райсудин!
Хуьре гзаф аватІани арифар,
Кхьинардай чад ава вахъ, Расудин!

Сажидиназ дустарикай садлагьай,
ТІвар гуниз вун лайихлу я, Райсудин!
«Чубан гада» мани икьван шад лагьай,
Пара умун къилихлу я, Райсудин!

ШАРАБАН

Мехъер юкъуз далдам-зуьрна ван жеда,
Зарб макьамрал кьуьлер ийиз кІан жеда.
Свас гъидайла, вун жегьилрин чан жеда,
Цавай фидай балкІанар квай, шарабан!

Къванерай цІай акъудиз, физ, ракьарив,
Вуч дамах гва зарбдиз фидай чархарив?
Вун акурла фин хъийидач ахвариз,
Цавай фидай балкІанар квай, шарабан!

Гам – халича, ни галамай атирдин,
Шуьрбетдин яд гичиндава къадирдин.
Гар кутадай сусан кьилел дуьгуьрдин,
Цавай фидай балкІанар квай, шарабан!

Свас хквезвай муштулух гвай чамардин,
Туьфенгдин ван къведа гайи хабардин.
Чам хъуьрезвай, чухва алай къатардин,
Цавай фидай балкІанар квай, шарабан!

Девиррилай девирралди мензилар
АтІана, чи кар ийизвай кьезилар;
КІарас – магьи, ракьарни тир къизилар,
Цавай фидай балкІанар квай, шарабан!

ЦІайлапан я бахтлу рекьиз фидайла,
Машин затІ туш мехъериз свас гъидайла.
Заз хуш я вун аманат хьиз хуьдайла,
Цавай фидай балкІанар квай, шарабан!

Тикрар:
Гваз хквезвай чи свас - неве,
Шарабан, ви чархар сагърай!
«Перизада» мани сиве
Авай енге вахар сагърай!

ШАИРВАЛ

Аламатдин пеше я вун – шаирвал!
Зун уьмуьрлух гьатнава ви есирда.
Ялиз четин залан пар я загьирвал,
Гужарин гуж я вун гьар са асирда.

Яргъариз зун фидач, хквен мукьварал,
Аламатар тІимил авач акурбур.
Чиле тІеквен ийиз вилин накъварал,
Гзаф ава азиятар акурбур.

Кьуьчхуьр Саид хьана вичин вилервай,
Мурсал хьтин хан хьайила Куьреда.
Гужар эхиз жен тийидай чилервай,
А ашукьди эхнатІа гьи жуьреда?

Етим Эмин кана халкьдин дердери,
Шем хьиз цІараз, хам хьиз кьураз, азарда.
РикІяй фейи агъзур веривердери,
Девирди ам туна хьи бедназарда.

Чи стІалви – Сулейманни кесиб тир,
Уьмуьр халкьдиз багъиш авур шаир яз;
АквазватІан кас хьиз бахтар несиб тир,
Регьятвалдай мажал ганач загьир яз.

Шаирвилин бармак пара залан я.
Ам алукІай кьил агъузна кІан жедач.
Ви гуьгъуьна фитне жеда илан яз,
Адахъ галаз гьуьжетдай вахъ чан жедач.

Йифен ахвар шаирвили къакъудиз,
Йикъан кьарай къалурдач ви вилериз.
Садбуру вун аршдин цавуз акъудиз,
Пехилбуру ракъурда вун чилериз.

Хизанни кваз чІалал гъана, рахуриз,
Шаирвили гъида йикъал къекъведай.
Вуч гуж ава дуьньяда гьахъ жагъуриз?
Бахт – ничхир хьиз ава гъилив текъведай.

Шаирвили артухарна душманар,
Дустарни кваз пехилзава, хъел хьана.
Вакай хуьдай жагъанач заз дарманар,
Ви тІал, ви квал хкякь тийир сел хьана.

Сад Аллагьди гайи пай я, шад я зун.
Шаирвиле гуда жуван чанни кваз!
Вал ашукь тир агъзурдакай сад я зун,
Вун паталди кукІварда за къванни кваз!

Зун – Сажидин хьанач хьи, яз стІалви,
Шииратда хиве кьуртІа ажузвал.
Зи дамарра къугъвазмай кьван стІал ви,
Алахъда зун гъалибвилер къачуз Вал!

САЖИДИНАН ВЕРИВЕРДЕР

Ахъагъайла дуьньядиз вил,
Акъатзавач, дустар, зи кьил.
Виликан зав вугайбур гъил,
РикІе кІватІиз зегьер туькьуьл,
Кьил кьуьхве тваз чуьнуьх жезва!
«Каха» макьамдал ийиз кьуьл,
Зайиф чанар хуьнуьх жезва,

Вири лезги рухваяр я,
Са хва-стха, архаяр я.
Са бязибур хахаяр я.
Са бязибур, хуьз чпин кьил,
Руьгь авачир – чухваяр я.
Кайи чІавуз кІвачерик чил,
Катдай ламран рухваяр я!

ТІуруни нез, тумуни-вил
Акъуддайдав куьз ганай гъил?
ЧІехидакай кьуна хьиз гъуьл,
Жуван лезги маса гудан?!
Хун паталди дустунин кьил,
Чара касдив аса гудан?

РикІе-зегьер, меце-ширин,
Чинал жеда тапан хъуьруьн.
Гъил галукьай чка – ирин,
Намус квачир кас жедани?
Жува-жуваз са фур дерин
Эгъуьн тежер кац жедани?

Акурлани тежез рахаз,
Са версинин катда яргъаз.
Ни вуч лагьайтІани агъаз,
ГьакІ, мегер, кьил хуьз жедани?
Гафаралди ийиз бугъаз,
Бейабурвал гъиз жедани?

Сажидинан веривердер-
Лугьун туш хьи вири дердер.
КІан ятІа жез халкьдин сердер,
Дуьз тир патал алаз кІанда!
Багъиш авун патал бейтер,
Даим халкьдихъ галаз кІанда!

АРБЕН КЪАРДАШ

Арбен Къардаш, илгьам ганвай Эмина,
Шииратдин Шалбуз дагъдин кьил я вун.
Къадим лезги гафар твазвай демина,
Аламатдин туьнт «Лезгинка» кьуьл я вун!

Къилих –дугъри, рикІ куз багъри эллерихъ,
ЦІигел кас я мехъеррихъни кьуьлерихъ.
Чир хьанайтІа, рехъ-къведай чи кІвалерихъ,
Зи эрчІи гъил, чина авай вил жедай.

Гьар са рекьяй чирвилер ви дерин я,
Заз кІаниди ви милаим хъуьруьн я.
Ви гьар са цІар кІелиз хуш я, ширин я,
ЧІалаз гегьенш, лепе алай гьуьл я вун!

Муг Рагъ хьана, къекъвез Махачкалада,
Хуьр акунихъ ви вил гьикьван галатша?
Лезги халкьдин берекатлу талада,
Битмиш хьанвай сарубугъда къуьл я вун!

ЧІалар кхьиз чида лагьай чІалади,
Сажидин, ваз рахаз чир хьухь куьрелди.
Арбен Къардаш, фу нез вердиш гьалалди,
Сулейманан багъда авай гуьл я вун!

БАЗАРДАЛЛАЙ ПАПАРИЗ

Базардаллай язух папар,
Нерар яру, кІевна япар,
Куьн авай югъ-йиф акуна.
ЦІал алтІушна, зарзаз тупІар,
Заз куьн лап зайиф акуна.

Ахъа гьаят – тІвар тир базар,
Мекьи къаял чІугваз азар.
Заз куьн лап гьайиф акуна.
Савдайрикай тежез бизар,
Ийизвай тариф акуна.

За вуч лугьун квез, чан вахар?
Белки квезни къвезвач ахвар.
Ракъар такваз, циф акуна.
Заз чан алай кьурай къахар,
Нез, ахварай кьиф акуна.

Сажидинан гафар дерин,
КІелдай чІавуз яб гуз ширин;
Куьн кьилерал лиф акуна.
Валлагь, авун туш квел хъуьруьн,
МуркІади кьур киф акуна!

ЗИ ХУРУДА

-Гьар са халкьдихъ вичин ватан, чІал ава.
Гележегдин шадлу мурад, метлебни.
Вучиз, шаир, ви хуруда къал ава?
Вахъ дидени буба хьанай, ви кьебни.

-Гьахъ я вун, дуст, къал кІаниди–къалдик кьий!
Къал арадал акъудзавай ксарни.
Чарадан кар чІурзавайбур – тІалдик кьий!
Халкь сад хьана физвай такваз йисарни.

Самурдин вацІ хажалатдик цІаразва,
ЧІехи пай яд иличзава цІапарал!
Самурдин там «Яд!», «Яд!»-лугьуз, кьуразва.
Инсанар куьз биши хьанва япарал?

Са зун яни къал авайди рикІера?
Чинал алай вил виливай къакъудиз.
Жандармаяр акъвазарна рекьерал,
КІанзава чун чи кІвалерай акъудиз.

Сад Аллагьдиз кьванни чи ван хьанайтІа!-
Гьакимриз чахъ кІамач ябни акализ.
Самур вацІун зун са къван хьанайтІа,
Тадачир за Садвилин рехъ агализ!

Зи хуруда цIай ава Шарвилидин,
Халкь кьве патал пайна, ахвар къведани?
Азад инсан яз дидеди хайиди,
Зун шаир яз, чIалар кIелиз, шедани?!

АЛЕМДИКАЙ

Алем – гьикьван гегьенш ятІа сергьятдиз,
И кьил, а кьил четин ялда жагъуриз.
Куьн гъавурда гьатун патал регьятдиз,
Заз кІанзавай кьилин мефтІер югъуриз.

Шумуд цавар, шумуд чилер аватІа,
Сад Аллагьдиз чида и кар хъсандиз.
Кьил – къуьнерал, чина вилер аватІа,
Фагьум авун чарасуз я инсандиз.

ГьакІ хьайила, эвичІдач зун деринриз,
Зун рахада Ракъиникай Алемдин.
Чими Гъед яз, вич виридаз ширинриз,
Рекье твазва чаз вичин экв Мелгьемдин.

Вичин чандал цІай куз, югъ-йиф талгьана,
Шумудни са миллиардрин йис ятІа?
Адаз вичин Бахт и кардай жагъана,
Де лагь, и кар хъсан ятІа, пис я тІа?

Гьа кар себеб лугьузва за виридаз,
Эгер гьуьрмет ийизватІа Ракъиниз;
Гьар са касди куьмек ая иридаз,
Тамаш тийиз зегьметдизни, гьакъиниз!

ВАЦРАН СЕФИЛВИЛИКАЙ

Лагь кван, вучиз Варз и кьадар сефил я?
Кьилди кьилихъ тек яз цава азад тир.
Уьмуьр гъиляй фад акъатай жегьил я,
Эвел кьиляй ам, заз чиз, са масад тир.

Шаксуз адахъ Чилихъ хьтин девлетар,
Чан алайни алачирбур бул авай.
Ядни гьава, гьар жуьредин миллетар,
Вичин гатфар, кьуьдни гатфар, зул авай.

Ашукь хьана Чилел, вичин бинедиз
Яб тагана, къе гъилерив ичІи тир;
Хендеда хиз, тамашзава дуьнедиз,
Накъвар алай вилералди мичІи тир.

Чара касдал ашукь хьана, жуван гъуьл
Пис аквамир, вафалу хьухь, жедатІа!
Акъатай хьиз, чара касдал алай вил,
Садни жемир Варз хьиз цава хендеда!

ГЬАЖИБУБА ДУСТУНИЗ

Ал-Ярагъи Мегьаммедан тІвар алай,
Мекке-Мединадин пайдах зар алай,
ЧІехи мискІин эцигиз тур кар алай,
Гьяж мубарак хьурай, Гьажибуба дуст!

Аян хьайи, на аферин гъидай хьиз,
Камаллу хва зияратдиз фидай хьиз,
Бубади вал тІвар эцигай чидай хьиз.
Гьяж мубарак хьурай, Гьажибуба дуст!

Лезги халкьдихъ хьана чІехи архаяр.
Гилани чахъ ава викІегь рухваяр.
Мягькемзавай диндин пак тир гьалкъаяр,
Гьяж мубарак хьурай, Гьажибуба дуст!

СтІалринни, Гилийринни Ярагърин,
Дагъустандиз нур чукІурай чирагърин,
«Ша, дин кІвачел,- лугьузвай на,- къарагърин»
Гьяж мубарак хьурай, Гьажибуба дуст!

Сажидиназ, гьар са гаф са къизил яз,
Багъиш ийиз кІан я ваз шад гуьгьуьл яз.
Меккедин рехъ атІай инсан кьезил яз,
Гьяж мубарак хьурай, Гьажибуба дуст!

ТАКЪАВ

Дустар, хкин за куьн рикІел,
Зун фенвай ген гуьдай никІел.
Фадлай кьулухъ хьанвай цІигел,
Заз шуьрбетдин яд акуна –
За такъавдин дад акуна!

Зулун кьиляй гьар са емиш,
Жедай вахт я хъсан дигмиш.
ТІямлувилиз пара дуьзмиш,
Заз Женнетдин яд акуна!
За такъавдин дад акуна!

ЦипицІрикай хкудай ем,
АцІурна за са цурун жем.
Гьич са затІни туш метелжем,
Заз шуьрбетдин яд акуна!
За такъавдин дад акуна!

Метин руг квай ципицІ шире,
Лазим затІ я гьар са бере.
Халис макан тир чи Куьре,
Заз Женнетдин яд акуна!
За такъавдин дад акуна!

Хъунухъал тух тежер ширин,
Нямет я пуд СтІал хуьруьн.
Дустар, куьне мийир хъуьруьн,
Заз шуьрбетдин яд акуна!
За такъавдин дад акуна!

Хушдиз кьадай гьар са йикъав,
Чаз пара нуш затІ я такъав.
Ички - кІвал я, алачир къав.
Заз кІанзавай мад акуна,
Ви такъавдин дад акуна!

МЕГЬАМЕД ГЬУЬСЕЙНОВАЗ

70 йис юбилей мубарак яз
Билбилрини яб акализ, кис хьана,
Заз дагъларни уях хьайид хьиз хьана.
Булахрини мани ягъиз къванерив,
Цав ацІурай музыкадин сесерив,
Баркалла чи Мегьамед Гьуьсейноваз!

Хайи Ватан Хъуьлуьд ва Фалфан ятІа?
Макьамринни манийрин тІурфан ятІа?
«Шарвилиди», пак «Эминан» эсерар,
Чаз багъишай берекатрин бегьерар,
Баркалла чи Мегьамед Гьуьсейноваз!

Дагъви халкьдин руьгьдин сирер эллерал,
Агакьариз алахънавай сесерал,
Вири халкьдин патай чІехи гьуьрметдай,
Галат тийиз чІугур кьадай зегьметдай,
Баркалла чи Мегьамед Гьуьсейноваз!

На теснифай «ИчІерин хуьр» макьамдин,
Ван япара ава гьар са макъамдин.
Сажидина, куьне чІугур азабдай,
Акъуд авур гьар са хъсан ктабдай,
Баркалла чи Мегьамед Гьуьсейноваз!

ШАГЬ ТИР АГЪА СТІАЛАР

И кьил а кьил акван тийир чуьллерин,
Макан я вун сарубугъда къуьлерин.
Зегьмет кIани, гьуьрмет кIани эллерин,
Чан Куьредин Шагь тир Агъа СтIалар!

«Илимрин гьуьл», Шииратдин Мекке тир,
Къагьриманар машгьур авур уьлкве тир,
Рушар авай гьарма сад са бике тир,
Чан Куьредин Шагь тир Агъа СтIалар!

Къадим тарих авай дерин сирерин,
Меркез я вун, Лезгистандин хуьрерин.
Эренлер тир зияратдин пIирерин,
Чан Куьредин Шагь тир Агъа СтIалар!

Тамашайла туькIуьр хьунин тегьердиз,
Ухшар я вун махарик квай шегьердиз.
Билбилрин ван алай гьар са сегьердиз,
Чан Куьредин Шагь тир Агъа СтIалар!

СтIал шаир Сажидина кьатIана.
Хиялрикай гуьзел шиир атIана.
Баркалладин таж кьилеллай датIана,
Чан Куьредин Шагь тир Агъа СтIалар!

КУЬРЕДИЗ ГИМН

Кьудратлу тир къадим Куьре,
Пачагь квачир мах я хьи вун.
Шегьерар тир гьар са хуьре,
Халкьар акваз гьар са жуьре,
Бахтунин са тах я хьи вун!

Агъзур сара вилериз ви,
Акун тавур кIвалах авач.
Гьуьрмет кIани эллериз ви,
Берекатлу чуьллериз ви,
Кьисмет тавур булах авач!

Къужах кьуна Дагъни Аран,
Дуствал кIани рикIава вахъ.
Ислягь чIавуз гьализ девран,
Гьар гатфариз цIай куз Яран,
Шарвилид кьил тик ава вахъ!

Яман йикъар пара хьана,
Ягъ-кьиникьин гьисаб хьанач.
Халкьарин фу тара хьана,
Душман уьзуькъара хьана,
Кхьин тавур ктаб авач!

Дертни эхна, девранни на,
Намус хвена, ватан хвена.
Дарвал эхна, гьижранни на,
Дагъни хвена, Аранни на,
Ви чIал хвена, хизан хвена!

ЦIаяр къвана, марфар къвана,
Кьуркьушумдин харар галаз.
ЧIалар къвана, гафар къвана,
Араб, латин гьарфар къвана,
Вилик, кьулухъ цIарар галаз!

Къадим тарих къванеравай,
Мерекуьп ваз иви хьана.
ЧIулав литер къуьнеравай,
Гъиле шивдин кьенер авай,
Лекьерин рикI кIеви хьана!

Женнет макан Къуба, Муьшкуьр,
Зияратдин Самур дере…
Дагълух уьлкве, Аллагь шуькуьр,
Чирагъар гвай даим куькIуьр,
Ви далудихъ гала, Куьре!

Ви лекьери лув гуз цава,
Хъен вегьезвач вал чарадан.
Ризкьи-дарман, ятар-дава,
Вири шартIар вахъ бул ава,
Чарадаз кIир тийир гардан!

Камаллуяр я ви эллер,
Гьуьрмет кIани, хатур кIани.
Берекатлу ава чуьллер,
Зегьмет чIугваз вердиш гъилер,
Дустариз гуз ятур кIани!

Гъилиз-заха, мециз-ширин,
Къавум-къардаш, дустар ава.
Гьар са кIвале - лугьун-хъуьруьн,
Гьар са хъсан адет хуьруьн,
Хуьз алакьдай устIар ава!

Куьре Мелик, Етим Эмин,
Алкьвадар Гьасан-эфенди…
СтIал Сулейман - чи замин,
Женнет кьисмет хьурай, (амин!)
Халкь паталди рикI эфейди!

Сажидин, на ара-ара,
Буш гафар ийиз тахьурай.
КIанзавайди-гьар са тара,
Дадлу емиш гъана пара,
Гележег чи бахтлу хьурай.

ЗУН МУГЬМАН ТУШ

Зун мугьман туш атанвай куьн утагъдиз,
ТIуьна, хъвана, гъилер ягъна хъфидай.
Ухшар ятIан зи акунар начагъдиз,
Зун шаир я вегьтедай гьич тефидай.

Зун дуьньядал атайди туш мугьман яз.
КьейитIани амукьда зун рикIера.
Зи шиирар гьар са тIалдиз дарман яз,
Бакара къвен шумудни са рекьера.

Зун амукьда хиял из куьн рикIера,
Зун амукьда мисал хьана чIалавай.
Зун себебдин са хъач я куьн никIера,
Кваз такьуна физ тахьурай къвалавай.

Са низ ятIан багьа я зун цуьк хьтин,
Сад лагьана бахт багъишиз гьазур тир.
Зи жегьилрал а кьадардин рикI хьана,
За жуван хур чи жегьилриз гьазур тир.

Зун мугьман туш атанвай са кьил чIугваз,
Къван хьанани амукьда куьн арада.
Билбилди хьиз алахъдайла зил чIугваз,
Зун пехилрив тваз вугумир кьарада.

Бязибурун сурухъ багьа къван жеда,
Кьейи инсан дагъ хьиз цавуз акъуддай.
Зи сурун къван-зи манийрин ван жеда,
Четин чIавуз гъам рикIелай алуддай.

Зун квез чидай кесиб кас я, къураба,
Дустарилай пара хьайи душманар.
Шииратдин рекьяй гьалай араба,
Гьич са касни ийин тийиз пашманар.

Чаз виридаз сад и чил диде тир,
Адан къадир чир тахьун чаз гунагь я.
Инсанвилиз гьуьрмет ая вине тир,
Чун сад-садан эрчIи гъил я, панагь я.

Зун дидеди хайиди туш кьин патал,
И рагъ, и варз аламай кьван цаварал.
Азиз дустар, мус хьайитIан куьн патал,
Хкведа зун мел-мехъеррал, суварал.

Ам Сажидин туш хьи герек хьайила,
Куьн арада хьун тавуртIа вири хьиз.
Куьн межлисра дадлу хуьрек хьайила,
За жуван рикI цIурурда квез гъери хьи.

Я БАХТАВАР КЬИЛЕВАЙБУР

Я бахтавар – кьилевайбур,
Фад нез алахъ гъилевайбур.
Са югъ къведа вири амаз,
Дагъда лапаг суьруь амаз,
Телеф хьана кIвалевайбур.

Я бахтавар-бахтикъара,
Девлет кIватIай-гуьнуькъара,
Чарабурун вил галайди,
Чир хьухь вацIухъ гьуьл галайди
Эхир жеда уьзуькъара.

Я бахтавар кьуру келле,
Мефт авачир гьайван кьиле.
Ахъа гъилер акьал хьана,
Ваз мусалай кьве кIвал хьана?
Тапаррин чан алай киле.

Бахтаварар-Мурсал ханар,
Куьнни туш къе усал ханар.
Халкьдин пай квай кIватIна девлет,
КIан хьуналди нез ам хевлет,
Шумуд ханди гана чанар?

Кьей бахтавар кас Сажидин
Гваз къекъвезвай кесибрин дин,
Кьилиз чара ая жуван,
А ханлариз хьайитIа ван,
Негь ийида хва бажидин.

ВУЧ ТАКАБУР

Вуч такабур тамашзава Сулейман!
КьванцIил хуьруьн къванцин кьакьан тепедал.
Акун патал гьар са девир, гьар заман,
Гими хьана физва алаз лепедал.

Аферин камаллу хуьруьн жемятдиз!
Сулейманан къадир икьван виневай.
Вуч гаф ава адан гуьзел къаматдиз?
Гьуьлерилай дерин акьул кьилевай.

Заз шад хьана, чан акьалтна хтай хьиз,
Гьар са кIвале хьун герек я Сулейман!
КьванцIилвийрин фикирдиз фад атай хьиз,
И гуьмбетдай вуч зирек я Сулейман?!

Сулейманаз хуш тир кьакьан тепеяр,
Дагъустандай дуьнья акун паталди.
Шииратди гузва адан лепеяр,
Анжах халкьдин мецяй рахун паталди.

Ам арадал гъайи устад вуж ятIа?
Ам хкун ни атанатIа хиялдиз?
Виридалай вучиз за зам хуш ятIа?
И кар чида чIехидаз, гьам аялдиз.

Сагъ хьурай вун чIехи шаир Сулейман!
Чи дагъвийрин рикIе чирагъ куькIуьрай.
Къалур авун патал халкьдин эрзиман,
Гомера хьиз гьар са шиир туькIуьрай!

Сажидиназ дагълар кIанда кьакьан тир,
Дагъвийрин хьиз бармакарал жив алай.
Сажидиназ касни авач дакIан тир,
Заз инсандин чин дакIан я циф алай.

ВИЛЕР ХЪУЬРЕЗ

Вилер хъуьрез, рикIе зегьер,
Къалурда чеб дуст тир тегьер.
Кьунан крчар алай цIегьер,
Захъ кIусунин дустар ава.

Гаф лагьайла, гатаз хуру,
Руьхъвед тупар яда кьуру.
Дустарни кваз ядай кIуру,
Чпихъ чIуру къастар ава.

Камун кьиз гудай зиян,
Тахъвайдини ийиз пиян,
Терсина тир патахъ гуз ян,
Шумуд кубут устIар ава?

Чинал са гаф, кьулухъ-масад,
Акуна заз шумуд фасад.
ТIварар кьуртIа, гьар садаз сад,
Лугьудай бул тостар ава.

Шумуд гатан, шумуд галкIин?
Шумуд чинал маска алкIин?
Булахрин яд ийир чилкин,
Пара мурдал ятар ава.

СтIал шаир Сажидин на,
Къалурмир тум кьацIай дана.
Нехирдикай рахаз чIана,
Абур гьикьван кьадар ава?

ИНСАН ПАТАЛ

Инсан патал бес я са чин,
Эгер адак намус кватIа.
Дуьзвилик пай жедач вичин,
Гьарам-гьешем, хумус кватIа.

Инсан патал бес я са рикI,
Эгер адал тIвар алатIа.
Ам лам хьтин жеда гъарикI,
Адал девлет-пар алатIа.

Инсан патал-сад я Ватан,
Жуван диде, буба, чIал хьиз.
Гьайван ятIа жеда патан,
Нехир квахьай шеври кал хьиз.

Инсан патал затI туш кьиникь,
Халкь паталди, Ватан патал.
Бегьемсуз кьил квез я хуьнуьх?
Цава кьунвай са чан патал.

Инсан патал чилер, цавар,
Халкь авунва Сад Аллагьди.
Квез хъсанвал, ая ялвар,
Гун паталди мад Аллагьди.

Инсан патал-женнет я чил.
Адан къадир чиз хьайитIа.
Чапхунчидин атIана кьил,
Диде Ватан хуьз хьайитIа.

КУЬЗ КИСНАВА

Куьз киснава Шагьни Шалбуз?
Квехъ гьи кьадар сабур ава?!
Лезгистандин халкь я ялгъуз,
Куьн такабур-абур вуч я?!

Вили цава экуь гъетер,
Чаз тамашиз сефил ятIа?
Ватандихъ рикI кузвай бейтер,
Зи дарман-сенжефил ятIа?

Гьикьван эхда на Кьулан вацI?
Са беден кьве пад хьанва хьи!
Лезги рикIяй акъудна кьацI,
Кьаркьулувар кIватI хьанва хьи!

Рахадайбур пара хьанва,
ХъуьтIуьн йикьни гъиляй текъвез,
Халкьарин фу тара хьанва,
Дуьз фикирар кьиляй текъвез.

Садвиликай ийиз гафар,
Чи гьал мадни пис жезва хьи!
Тух хьайибур, тIуьна афар,
Ядни хъвана кис жезва хьи!

Са вил хъуьрез, са вил иишез,
Мецивай дуьз рахаз женни?
Хаинри ви девлет къечез,
Мез аваз, лал акъваз женни?

Шарвилидал чан хкиз кIанз,
Чун серинрик чуьнуьх жедан?
Квез тарихра тIвар кхьиз кIанз,
Ам Лезгистан хуьнуьх жедан?

Кар чкадал атай чIавуз,
Шарвилияр герек жезва.
РикI пердедай атIай чIавуз,
Сад-вадаз фу, хуьрек жезва.

Жафа хьана и чи гьалар,
ГьакI гафар-чIалар хьайитIа.
Халкьдин чанда туна ялар,
Чун цацар-валар хьайитIа.

Низ лугьун, низ ийин гьарай?
Аллагь пара цава ава.
Сад жедалди авач кьарай,
Де лагь, чун низ тIува ава?!

Сажидин, ви вил нел ала?
Игит ятIа, чан це жуван!
Гьамиша вил рекьел алай,
Яланчийриз къван це жуван!!!

КЬИНИКЬ ХАС Я

Кьиникь хас я вирибуруз:
Яшар хьана, кьуьзуьбуруз.
Къенибуруз, дилибуруз,
ДакIанбуруз, кIанибуруз,
Амма рагьмет тахьун кьисмет,
Хас кIвалах туш кьейибуруз.

Я ажалдик, я ажалсуз,
Я мажалдик, я мажалсуз,
Азраилди лап гьаялсуз,
Я тIал гана, ва я тIалсуз,
Зазни ажал жеда кьисмет,
Авун мурад я зун кIвалсуз.

Рекьидалди гьар са кIвалах,
Тадиз тамам хъийиз алахъ.
Буш гафарин жемир чIалахъ,
Рузи амаз гьала улакь,
ЧIугу зегьмет, къачу къимет,
ИйизватIа валай алакь.

Сажидинни вири хьтин,
ЦIарада гьакI гъери хьтин.
Йисар фена суьруь хьтин,
Вахт жагъурна куьруь хьтин,
Аквада квез, гатаз кьил-мет,
Катда квекай угъри хьтин.

МИРЕС ЗЕЙНУДИНАЗ

Дуьньяда бул ава хъсан кIвалахар,
Земземдин яд авахьзавай булахар,
Теки Пир Гьасан бубадин яйлахар,
Аквадачни хупI серес, Зейнудин?
Стхадилай багьа мирес, Зейнудин!

И дуьньядал инсан хьунухь-са бахт я.
КIанзавайди кеф чIугвадай са вахт я.
Вун дидедиз хьайи югъни-са тахт я,
Яшамиш жен хъуьрез-хъуьрез, Зейнудин.
Стхадилай багьа мирес, Зейнудин!

Са вишни цIуд хьун хъувурай яшарни,
Хутулринни путулрин нез ашарни,
Алискераз-свас, гадаяр, рушарни,
И мукьвара кьисмет жен квез, Зейнудин.
Стхадилай багьа мирес, Зейнудин!

Ви гьунаррал зун гьамиша гьейран я.
Ви уьмуьрдин юлдашдин тIвар Жейран я.
На гьалзавай уьмуьр бахтлу девран я,
Гьар мехъериз, гьар са мелез, Зейнудин.
Стхадилай багьа мирес, Зейнудин!

Сажидин-ви шаир мирес шад я къе.
За хъвазвайди шуьрбет-шараб яд я къе.
Къе на дустар кIватIалнавай гад я къе.
Са темен гун за ви пелез, Зейнудин,
Стхадилай багьа мирес, Зейнудин!

ИДРИСОВ КЪАФЛАНАЗ

СтIалрин хуьр машгьур авур векилар,
Пара ава, амма Къафлан Идрисан,
Шад ийизвай чи виридан гуьгьуьлар,
Аламатдин зигьин авай тир инсан.

Еке алим цIийи Куьре мегьалдин,
Шумуд хъсан кардин тIвар кьан кьегьелдин?
Аферинар къазанмишай чи элдин,
Ариф тир ам, муаллим тир лап хъсан.

Кьве стха хьиз хьанай амни Алибег,
Сад писатель, сад илимрин хци экв.
Кьве касдини чи эллериз тир герек,
Дуствал кьиле тухванай са шумуд сан.

Адан къамат ама халкьдин рикIера,
Берекатрин тум хьиз цазвай никIера.
Акьалтзавай цIийи несил-цуькверал,
Ви илимрин къвада даим ем-лейсан!

ТЕК САД АВА

Дагъустанда, лезги халкьдин арада,
Вафалу тир рухваяр чахъ мад ава.
Ери-бине авай чпин Куьреда,
Оруджеврин баркалладин ад ава.

Бубадин кар давамзавай кIвалахда,
Гьар са стха чешнелу жез алахъда.
Мегьамедал гьар са касди дамахда,
Адав барабар, белки, сад-вад ава.

Инсанвилин гьар са лишан хъсан тир,
Кьегьал кас я вирибуруз масан тир.
Хуьруьз-кIвализ чешнелу тир хизан тир,
Адан рикIе даим гатфар-гад ава.

Дагъвидиз хас Шарвилидин рикI авай,
Мерд хва я ам гьамиша кьил тик авай.
Хайи тир хуьр хуш я адаз цуьк авай,
Ахьтин макан Алидхуьр тек сад ава.

СтIал шаир Сажидина кьатIана,
А кас патал ихьтин шиир атIана.
Куьн зи чIалахъ туштIа, тамаш атана,
Захъ рикI кузвай халу ам тек сад ава!

ЖЕГЬИЛРИЗ САЛАМ

Къадим я тарих халкьарин лезги,
Кьанкьан дагълари цав кьунва гуьзгуь.
Булахриз земзем, чуьллериз къизил,
Касдин гьуьлуьв кьван гегьенш тир мензил.

Шарвилидинн Меликан Куьре,
Я им баркаллу рухвайрин дере!
Россия уьлкве, бине Дагъустан,
Женнетдин макан я зи Лезгистан!

Шаирриз чIехи, алимриз пара,
Гъизва бегьерар чи Лезги тара!
Спортдин рекьяй кIватIнавай алам,
Чи бажарагълу жегьилриз салам!

ГУН ЗА КВЕЗ СА МУШТУЛУХ

Эй, Лезгияр! Гун за квез са Муштулух
Къухмаз КIунтIал, цIай куькIуьрдай Хабардин,
Иви къугъваз чилин гьар са Дамардин,
Шарвилидин Шив хтанва Чамардин!
Муьре Мелик, Давуд гьажи, Ярагъви,
Етим Эмин, Сулейман я Чирагъ ви,
И дуьньядиз чукIурайбур Суракь ви!

Эй, Лезгияр! Гун за квез са Муштулух!
Къухмаз КIунтIал Шарвилидин Шив ала!
Дагъустандал шад манийрин Къив ала.
Шагь, Шалбуздал цIаран тийир жив ала.
Душманар кьаз, вацIуз гадрай шеледал,
Ватан азад авур гуьрздал, гуьлледал,
Пайдах хкаж КIелезхивен Къеледал!

Эй, Лезгияр! Гун за квез са Муштулух!
Дегиш жезва, женгер чIугваз, девирар,
Дегиш жезва пачагьарни эмирар.
Артух жезва Шарвилидин ивирар.
Амма са халкь, часпар алаз, чаравал
Акун тушни негьрин уьзуькъаравал?!
Чи вил алай, чан Шарвили, пара вал!!!

НИЗ ВУЧ ШИРИН Я

Къал-чуьруьк квай гьуьжетдилай
Пис кар авач къилетдилай.
Къурбатдавай женнетдилай,
Жуван ери-хуьр ширин я.

ЯлайтIани яхцIур йиса,
Акьуз жедач къачуз маса.
ЯкIалайни чарай таза,
Ахмакь касдиз къир ширин я.

Хъсан кар жеч гьуьрметдилай,
Пис затI авач ришветдилай,
Гьарамзада лезетдилай,
Ярдин гьалал сир ширин я.

Чир хьун хъсан я гьар садаз,
Гьим дерин я, гьим я даяз,
Галукь тавур хъуьтIуьн аяз,
Къацун таза цIир ширин я.

Яман кIвалах фич рикIелай,
Алуд мийир жув рекьелай.
Ясиндилай течиз кIелай,
Куьруь астахфир ширин я.

Кими касдиз акьулдилай,
Дуьз лагьай чухсагъулдилай,
Вичиз чидай яхул даллай,
КьацIанвай цин вир ширин я.

Мугьман низ кIан жеда хъелай?
Месэла тир патахъ гьялай.
Катна фейи ви варцелай,
Жейрандилай къуьр ширин я.

Жув рекьимир кьураз-цIараз,
Як гайитIан гъилел чараз,
КIвалин къадир течир ламраз,
Валлагь, мичIа куьр ширин я.

Эминани Сулеймана,
Шумуд садаз тарсар гана?
Дили вакIаз хъвана-хъвана,
Кьар бул авай хир ширин я.

Сажидин, на лагь куьрелай,
Элкъвена са цIуд хуьрелай,
Къачур ругни кваз пIирелай,
Авунвай таъсир ширин я.

ЯРГЪАЛ АКЪВАЗ

Даим вичихъ бас-къастдавай,
Яргъал акъваз а касдивай.
Вичелай мад Кавказдавай,
Алчах ерли кицIни декьий!

Акун къене вич кьве чуьхвел,
Гьар са гаф я цIай куькIуьр хьел.
Хъуьртуьк квай цIай-вичик квай хъел,
Хкатдалди цIицIни декьий!

Вири зегьер кIватIна вичел,
КъекъвезватIа гьикI ам кIвачел?
Икьван ашукь тир кас мичIел,
Чхра амаз рицни декьий!

Сажидиназ агьни аллагь,
Кутугай кар тушир, валлагь!
Авачир кас рикIе Аллагь,
Азраилди ам вичи кьий!

БЯЗИБУРУЗ

Бязибуруз гьикI я дуьнья-
Вич халид цил, рикI я дуьнья.
Гагь яхун, гагь куьк я дуьнья,
Кефи пашман, шад тир чIавуз.

ГЕРЕК ТУШ

Инсанар чун гьарма сад я,
Гьардал алай тIвар масад я.
Руьгьдин вилик вун азад я,
Са чуьруьк-къал ваз герек туш

Гьар са касдиз вичин рикIяй,
Ризкьи гурай цайи никIяй.
Суфрадал вав гвайди экIяй,
Амай гаф-чIал ваз герек туш.

Дидед хана рекьидалди,
Уьмуьрдин рагъ акIидалди,
Кеф чIугу «акт» кхьидалди,
Гъейри тIвал-квал ваз герек туш.

Я эвел туш, я вун эхир,
Цурцуни кваз кьада пехир.
Гьала жуваз жагъай жигъир,
Маса рехъ-хвал ваз герек туш.

Инсанвилел нез алахъ фу,
Кьилел бала тагъуй кIуфу.
КязаватIа вахъди юрфу,
Шад хьухь, шел-хвал ваз герек туш.

Сажидина къалурай рехъ,
Ахтармиша ятIа ам гьахъ.
Гьарам девлет ацукьай пехъ,
Гьич мал-жамал ваз герек туш.

БАХТИКЪАРА

Бахт авачир бахтикъара,
Уьмуьр куьз я уьзуькъара?
Декьин патал, гуьнуькъара
ЧIугуниз чун мажбур жезва.

Виридаз бахт бесни жезвач,
Бахт тIалабдай сесни жезвач.
Бязибуруз месни жезвач,
Лугьуниз чун мажбур жезва.

Бахтни рагъ я къвез-хъфидай,
Мугьман хьана нез-хъфидай.
КIвал кIан ятIа квез хъфидай,
Кьабулиз чун гьазур жезва.

Им тегьердин гаф туш, дустар,
РикI тIваларин саф туш, дустар.
Як шурпадин каф туш, дустар,
ТIуьн булиз чун гьазур жезва.

ГЬИКI КЪАЧУДА

Дишегьлиди дахайдан чан,
Сад Аллагьди дагъайдан чан,
Дуьньядал гьич тахьайдан чан,
Азраилди гьикI къачуда?

Дишегьлиди ханатIа ам,
Аллагьди чан гъанатIа ам,
И дуьньядал хьанватIа ам
Ва кьенватIа, ам кучуда.

БЕСЛАНДИН ГУЖ

Шад тир сесер рагъ хьиз чкIиз цавариз,
«Чирвилин югъ» элкъвенвай са сувариз.
Амма Бесла ихьтин гуьзел чIавариз,
Террористрин жегьеннемдин цIай хьана!

Хуш гележег гьиссер авай рикIер гваз,
Эл кIватI шад суварик цуьквер гваз,
Бирдан къурху гудай гьарай-эвер гваз
Атайла халкь кьве паталди пай хьана!

Автоматдин хура туна паб, аял,
Чан аламаз инад авун тир хиял.
Чiуру къастар аваз туна чанда ял,
Пуд суткада ризкьи тагуз вай хьана!

Дуьньядикай кеф чIугун тир хиялар,
Шумуд виш кас кьена папар, аялар,
Им шумудра тикрар жеда и гьалар?
Гагь сад лагьай сентябрь, гагь май хьана!

Жанавуррин кIватIал ятIа, луж ятIа?
Чи аялриз авурди вуч гуж ятIа?!
Чаз хажалат гайи душман вуж вуж?
Акваз къведай азраилдин тай хьана!

Къецепатан душманрикай дустар кьаз,
Долларрикай уьлкве чIурдай устIар кьаз,
Малаикрин мектебрикай постар кьаз,
Ислягь халкьдин эхирзаман-вай хьана!

ЛЕЗГИ ХАЛКЬ

Даим кьилел варз амай кьван, рагъ амай кьван,
Пак Эренлар, Шагьни Шалбуз дагъ амай кьван,
Шейх Мегьамед, Гьажи Давуд чахъ амай кьван,
Эбеди яз сагъ амукьда чи лезги халкь!

Эминанни Сулейманан чIалар авай,
Яшайишдиз икьван къулай гьалар авай,
Сад Аллагьди гайи девлет-малар авай,
Эбеди яз сагъ амукьда чи лезги халкь!

Намус вине кьуна къекъвез, чIугваз зегьмет,
Къазанмишиз алахъин чун мад гьуьрмет.
Чир хьайитIа тарихъдиз гуз дуьз къимет,
Эбеди яз сагъ амукьда чи лезги халкь!

Бубайри чав ирс яз тунвай цавар, чилер,
Вилин нине хьиз алахъин хуьз, эллер.
Чахъ амай кьван чи манияр, чи туьнт кьулер,
Эбеди яз сагъ амукьда чи лезги халкь!

Самур вацIун баркаван тир ятар авай,
Берекатрин ризкьи авай гатар авай,
Шарвилидин рикIер авай картар авай,
Эбеди яз сагъ амукьда чи лезги халкь!

Касдин чIехи, лепе рехи гьуьл амай кьван,
Дуьнья машгьур лезгинкадин кьуьл амай кьван,
Къуба, Хачмаз, Самур, Куьре чил амай кьван,
Эбеди яз сагъ амукьда чи лезги халкь!

Ислягьбур жен чи гьар йикъан экуьн ярар,
Гьар мугьмандиз ахъабур жен чи варар.
Чи чилерал аламай кьван пак нурар,
Эбеди яз сагъ амукьда чи лезги халкь!

КЬУРАГЬА

Кьурагьа шад сувар ава, мел ава,
Дагъустандай кIватIал хьанвай эл ава,
Манийринни, туьнт кьуьлерин сел ава,
Бес зун иниз гьикI акъваздай татана?

БукIадини, Саидани, Эмина,
Кьуьл гьикI тийин, кутунвай и демина?
Авай чIавуз адалатдин ким ина,
Бес зун иниз гьикI акъваздай татана?

Ина ярар-дустар ава къелемдин,
Гияр шегьер ава лезги алемдин.
Муьгьуьббатни авайла виш селемдин,
Бес зун иниз гьикI акъваздай татана?

Гъейри чилел амукьдалди хан хьана,
Багъри чилел хуш я са чарх, къван хьана.
Кьурагь пата сувар аваз ван хьана,
Бес зун иниз гьикI акъваздай татана?

Ина ава мукьва къавум-къардашар,
Ина ава таяр-туьшер, юлдашар,
КIватIал хьанвай чIавуз пара сирдашар,
Бес зун иниз гьикI акъваздай татана?

Сажидинахъ келимаяр мад авай,
И булахрин яд хъун квяй я дад авай?
Къегьриманар лигимардай чад авай,
Бес зун иниз гьикI акъваздай тефена?

РАСУЛ Я

Къадим тарих гапурралди атIанвай,
Ивидалди кхьей векъи гьарфарал;
Лезгинкадин кьуьл хьиз цIувди ацIанвай,
Аламатдин макьамрални гафарал,
Ашукь тир халкь, билбилар хьиз гатфарал,
И дуьньядиз магьшурай кас Расул я!

Дуст миллетриз авур ата-бубавал,
Риваятрин таж кьилеллай Дагъустан;
Къад асирдин Гомер хьана, зурбавал,
Сулейманан шииратдин гуьлуьстан,
Яратмишай эдебият- багъ-бустан,
И дуьньядиз машгьурай кас Расул я!

Шарвилидин бармак алай Дагъустан,
Ярагъидин дин-исламдин тарикъат;
Кьакьан гъетер кьилел алай Дегь Ватан,
Дагъви халкьдин кьабулнавай шериат,
Адан накь, къе ва пакагьан гьакъикъат,
И дуьньядиз машгьурай кас Расул я!

Паквал, Намус, Азадвал хуьз датIана,
Ирс яз атай бубайрилай саламат?
Имам Шамиль шейх женг чIугаз атана,
ВикIегьвилел алем авур аламат,
Дагъустандин кхьин тавур Камаллат,
И дуьньядиз машгьурай кас Расул я!

«Зи Дагъустан», «Кьакьан гъетар», «Дурнаяр»,
Къагьриманрин рекьин тийир руьгьер тир;
«Дидеяр хуьх», «Гуржистандин Зояяр»,
Икьван чIавал къалур тавур тегьер тир,
Шумуд са затI шииратдин бегьер тир,
И дуьньядиз машгьурай кас Расул я!

Куьз лагьайтIа, цаварилай чилерал,
Рекье тунвай ислягьвилин посол я.
Ам ихтибар авунвай чи эллерал,
Шииратдин гъед хьиз куькIуьр кьилерал,
Гьамиша яз аламукьдай рикIерал,
Вирибуруз багьа инсан-Расул я!

ГУЬЗГУЬДИН ВИЛИК

РикIяй физва агъзур жуьре хиялар,
Тамашайла гуьзгуьдай зун цлаллай.
Аялризни хьанва чпин аялар,
Буюрмишдай кас амач захъ къвалалай.

ЧIулав чIарар амач кьиле, чуруда,
Зиреквални амач эвел кIвачера.
Амма рикIи кIвалахзама хуруда,
Гваз къекъвез зун инай-аниз-куьчери.

Гьа суфат я мидаим ваз аквазвай,
Як базардай къачур яхун кIарабрин.
Чарабурухъ гъам-хажалат чIугвазвай,
Ухшар хьанва зун девришдиз арабрин.

Шумудакай дердер чIугван, эх тежез,
Югъ-къандивай мукьва жезва ажалдиз.
РикIиз кIан яз, куьмек ийир рехъ тежез,
Элкъвезва зун са данарбан-гачалдиз.

ЧIарарин ранг тир жал, яраб, чIулавди?!
Пелни цIалцIам тир жал бириш авачир.
КанатIа зун алгь-аллагьдин ялавди?
Пехилбуруз аквадай гум галачир.

Намусдин хьиз гуьзгуьд вилик таб жедач,
Жува жув гьикI алдатмишда, я эллер!?
Туьнт сиркеди фер тегъидай къаб жедач,
Гьакъикъатдиз гьикI акьалин за вилер?!

Кам вегьенва пудкъадни цIуд яшариз,
Халкьдин чина зи кьил вине-тик хьана.
Давам гана мекьеризни кашариз,
Гьахълувилин рекье рикI кана.

Пеле авай биришар зи дерин я,
РикIяй чIугур берекатрин хвалар тир.
Къвезмай уьмуьр, вун гьи кьадар ширин я?
Тесниф ийиз алакь тавур чIалар тир.

Гуьзгуьдай жув аквазва жув жегьил яз,
Вил вегьейла алатай цIун йисариз.
Са-са чIавуз жувни жувал пехил яз,
Тамашзава бедбахт хьайи ксариз.

Гуьзгуьдиз зи чидач табун, лавгъавал,
Чидач адаз зи рикIе вуч аватIа.
Авунилай алакь тийир кавхавал,
Вичелай мад залан тир гуж аватIа?

Азиз халкьар, куьн зи буйдин гуьзгуь я,
Квекай завай чуьнуьх жедач кимивал.
Зун квел ашукь куь хва-стха, лезги я.
Куьн я рикIиз гайиди зи чимивал!

ТУНАЧ СА ШИКИЛ

ЧIехи бубади тунач чаз шикил,
Девирдин адет чIуриз кIан тушиз.
Жагъанайтшани устад тир векил,
Адан кьилел хар къуриз кIан тушиз.

Белки бубади тунач чаз шикил,
Ам чIугваз чидай устIар авачиз.
КIан хьанач жеди хьун тек яз векил,
Вичин девирдин дустар авачиз.

Жерягьвални дин тир адан пеше,
Герек атайдаз ийидай куьмек.
Куьреда ада шумуд сад нече,
КIвачел акьалдар хъувуна зирек?

ЧIехи бубади чIугунач зегьмет,
Эвледриз вичин девлет хьун патал.
Къазанмишайди я тек са гьуьрмет,
Эхират кIвале хевлет хьун патал.

МЕСЛЯТ

Жувуз кьисмет са тике фу,
Ван тавуна неъ, дуст, кIуфу.
Чара касдин алай туфу,
Кьве чин хьунухь куьз герек я?

Дуст, дастарин арадавай,
Шалам хьурмир кьарадавай.
Къакъудай затI чарадавай,
Ахмакьдаз хьиз низ герек я?

Пехил тир рикI хура авай,
Тарашунив ара авай,
Чандин са пай сура авай,
Анжах лянет гъиз герек я.

РикIиз кIани азиз дустар,
Бейкеф жемир такьунал тIвар,
Кьурун патал бегьердин тар,
Гьа кас зегьер хьиз герек я.

КицIерин тум кьадай мукIратI,
Муштулухдай къачу таратI.
Къаз авай ник авур арат,
Къалгъанрикай хуьз герек я.

Сажидихъч амач чара,
Ша, дуьз рекьиз, уьзуькъара.
Са пуд юкI хун ваз мукьвара,
Заз чиз, кафан куьз герек я.

УРДИХАН ДУСТ

Гьихьтин йисар фена кефер чIугвадай!?
Гила гелни чир хъижезмач руквадай.
Вилер кьванни амач хъсан аквадай,
Эй Сад Аллагь, шуькуьр хьуй ви кьадардиз!

Незмай затIар ширин ялда тIуьрдалай,
Багьа тир затI авач рикIин сирдилай,
А чIавуз чун викIегь тир, къе тирдалай,
Яб гудай кас кIанчни къе чи дидардиз!?

Йисан паяр вири сад туш кIан хьунал,
Шад хьухь, ялвар Сад Аллагьдиз ван хьунал.
Гьелелигда бакара тир чан хьунал,
Бахт я жагъай фин тавуна базардиз!

ТIуьрди хьиз жеч садра гишин хьайила,
ЦIай ви рекIел аламукьдач къайила.
Чун куьцIеда са юкъуз марф хьайила,
Кьисмет тахьуй лагь чун кьвед бедназардиз!

Бязибуру кьазва дустар-даяхар,
Са Аллагь я туькIуьрдай кас кIвалахар.
Гьич бендедин кьилел дакъуй цавай хар,
Аллагь куьмек хьурай дуст ви азардиз!

Чаз кьведаз гьич кьисметдилай артухан,
ЗатI кIандачир, Худад вилик дуьз рахан.
Заз кIани кар, гьуьрметлу дуст Урдихан,
Къимет гудай кас я авур дуьз кардиз! 

ДЕРДЕР

Дердер ава-дарман тежер, эх тежер,
Дердер ава-са дуьз патахъ рехъ тежер,
Дердер ава-дуьзвал гватIан, гьахъ тежер,
Эй Сад Аллагь, ви рагьимдик кваз хьурай!

Дердер ава-куьтягь тежер алцумна,
Дердер ава-кьурурдай вун гацумна.
Дердер ава-ялиз тежер фагьумна,
Эй Сад Аллагь, ви рагьимдик кваз хьурай!

Дердер ава-жувахъ галаз тухудай,
Дердер ава-чеб къалурдай хухудай,
Дердер ава чеб къалурдай бахъудай,
Эй Сад Аллагь, ви рагьимдик кваз хьурай! 

ЖУВА ЖУВАН ЭСЕРРИКАЙ

«Вун накь вучиз атаначир?», я залум?
«КIватIи-КIватIаш» фад кхьидай атана.
«Аламатар» авуна чаз на малум,
«Зуьрнедин ван алаз» япал датIана.

«Риваятрин камаридин» къашариз,
Лайихлу затI я кутугай яшариз.
Багъиш ийиз манияр чи рушариз,
«Шииратдин ялавар» кваз хтана.

«Ашукь Уьзден ярагъви»-са ктаб я.
«Зи Сулейман»-лугьунал вун татаб я.
На лугьун ви кьил эсеррин штаб я,
На аялриз шумуд са мах атIана.

Тарихдизни ахъайна вил къадим тир,
Саядакай са затI кхьин лазим тир,
Хайи халкьдиз чан багъишиз азим тир,
Къадни вад суз тарсарни гун кьатIана.

«Машинкади» куркурарна тупIарал,
Рахадай кьван залан хьана япарал,
Вилер алаз вуч кьван цIалцIам папарал,
Шумуд хуьруьн, шегьеррин рехъ атIана?

Кьуьзуь кьиляй компьютерни вилериз
Акуна ви, кар аватна кIевериз.
Шумудавай хабар кьуна, эвериз,
Чан гьелекна, язух кьванни татана.

Як кайитIан кьел кIвахьиз на шишинал,
Яб гудай кас хьанач хьи вун ишинал.
Гьахъни батIул къуй лугьурай зи чинал,
Тахсир кватIа, хъфирай зун гатана.

ЧIалар кхьиз, маса кIвалах хиялда
Авачиз, на тек са патахъ куьз ялда?
Сад Аллагьди ваз гунагьар гьалалда,
МискIин кардик кухтун рикIел атана.

ЯШАМИШРАЙ

Яшар хкаж жезватIани тарариз,
ЦIийи бертер ахъа хъийиз къацу яз:
Зун уьмуьрдин хкаж жезвай гурариз,
КIукI шуькIуь тир, амма тандиз яцIу яз.
Пуд кепекдик квачир уьмуьр, емишар
ГъаначиртIа, чIереди хьиз, тара зи;
Къазанмишиз женнет, къачур еришар,
Шак авачиз жедай вара-зара зи.

Цав ацIанва гъетерив гьар жуьредин,
МичIи тир йиф ракъур тийиз ахвариз;
Бязи гъетер тIунутIар хьиз шуьредин,
Пайзава за стхайризни вахариз.
Ничхирривай чил галачиз цавара,
Яргъал дурум гуз алакьдач, галат я.
Къуватдин сел буш хьайила лувара,
Чилел ивичI тавун, заз чиз гъалатI я

Гьар йикъа са гуьзел акун тавуртIа,
Ам уьмуьр хьиз аквазвач зи вилериз.
Йикъа къадахъ галаз рахун тавуртIа,
Рехи чIарар фад акъатда цвелериз.
Муьгьуьббатди жегьилзава яшар зи,
Хкудзава бедендик квай азарар.
Квез бахшзава шад шиирар, рушар, зи,
Девлетлу хьун патал гуьзел базарар.

Яшамишрай чилер, цавар, муьгьуьббат,
Гуж хьанай заз авачиртIа къадир куьн.
Кьиникь гьисаб жедач кар яз мусибат,
Цуьквери заз бахшзаватIа атир куьн.
Зун-Сажидин муьгьтел кас я, дили тир,
Къван тийижир вичин кьилел алукьдай.
Уьмуьр хуш я декькьаяр мили тир,
Муьгьуьббатдин гьар са легьзе галукьдай.

ШЕЙХ ГЬАЖИ РАМАЗАН БУБАДИЗ

Цавун кIаник михьи гуьзгуь
Кьакьан кIунтIал алагуьзлуь
Штул хуьруьн кьилихъ лезги,
Вун ферекъат хьанва, буба.

Шейх Мегьамед, шейх Жамалдин,
Устадар тир чи магьалдин.
Мягькемдиз кьур мусурман дин,
Ваз пактир рехъ ганва, буба.

Зиярат ви-цуьквер яйлах,
Акун мурад тушни кIвалах?
Абу-Земзем яд на булах,
Пак Меккедин хъванва, буба.

Югъ-къандивай артух гьуьрмет,
Къазанмишун я ви кьисмет.
Шумуд агъзур лезги миллет,
На дуьз рекьел гъанва, буба?

Шейх Рамазан буба-гьажи,
Чун несилар я ви гъвечIи,
Вун себеб яз мискIинрал чи,
Женнетдин нур къванва, буба!

ЗА ТУЬКIУЬРДАЧ ЧIАЛАР

Билбилдин хьиз квачтIа нагъма сесерик,
За туькIуьрдач я чIалар, я манияр.
Умудлувал кутадачтIа гьиссерик,
Зал вил алаз акуъвазмир вун, кIани яр.

Кьуру гафар, цIарар кIватIал гафарин,
ЦIара ягъай саланбур я халияр.
Цуьквер гана атир квачир гатфарин,
Завай вун шад ийиз женни, кIани яр?

За туькIуьрдач метлеб квачир шиирар,
ЧIехи, гъвечIи, гьатта куьлуь-шуьлуьяр.
Сад Аллагьдиз ийизвай хьиз зикирар,
Зи манийрал вун рази хьухь, кIани яр.

Дадунизни туширла чеб ширинбур,
Низ герек я чурун тавур пIинияр?
Фикирарни квачтIа чпик деринбур,
Вазни абур бегенмиш жеч, кIани яр.

За туькIуьрдач чIалар патар кими тир,
Паяр авай туштIа чамран синияр.
Саламар хьиз чарче авай чими тир,
ТуштIа абур нани кIелдач, кIани яр.

За шиирар туькIуьрдач кIел тежедай,
ЦIарара тваз кьан тийидай лирлияр.
Хуьр-кIвал женни я мехъер-мел тежедай,
Абур бул хьун мурад я зи, кIани яр.

Шиирар зи рухваярни рушар я,
РикIер авай гьар садахъ са къени, яр.
Пак женнетдин туьтуькъушдиз ухшар я,
Сад Аллагьдин заз кьисметай кIани яр.

Пис эсердал Сажидинан тIвар жедач,
Низ герек я вирт авачир куьнуьяр?
Дуьз инсандиз къадир течир яр жедач,
Я ахьтиндай пис чамни жеч, кIани яр.

ТАПАН ДУСТАРИЗ

«Тупар» ягъиз чаталлайди,
КIуф гьамиша паталлайди,
Агъуз акун къвалаллайди,
Валлагь, ам ви буьркьуьвал я!

Ваз ви патав артух инсан,
Кiусни хуш туш квачир нукьсан.
Чан аламаз шумуд шисан,
Чан аламаз кьейивал я!

Ваз зун шаир яз чидачтIа,
Чиз, шаирдайц кьаз чидачтIа,
Ризкьи нез, яд хъваз чидачтIа,
Ам ви эхир хьайивал я!

Белки зунни ятIа батIул,
Вакай дуст кьун чиз-чиз ви тIул,
Кiаник квай кьве кикен стул,
Муькуьбур кьвед хайивал я!

Жува-жув кьаз галгамишдай,
Шииррин дуьдгъвер дуьзмишдай,
Вахъ рикI тахьун зун саймишдай,
Ам ви рикIин къайивал я!

Чiижрен бурж я –чIугун зегьмет,
ВакIан бурж я ягъун туьгьмет.
Халкьдиз гуз, на тагун къимет,
Ам види лап угъривал я!

Пехилвили чIурда кIвалер,
Арадал гъиз дакIанвилер.
Тiарам туштIа кутур цIилер,
Ам ви «шелед» гъуьргъуьвал я!

Ахьтин затI я хьи алакьун,
Кваз кьан тийир буш алахъун.
Суьруьдик квай габач тир кьун,
Ам крчарин куьруьвал я!

Гъиляй са затI татай чIавуз,
Агь ийида вили цавуз.
КIел хъувуртIан мад са кьве ВУЗ,
Ви зигьиндин къуьруьвал я!

Сажидинач кIандач рафтар,
Акьала, дуст, на ви дафтIар.
Пехил рикI гвай хьунни кафтIар,
Ваз Аллагьди гайивал я!

ПЕХИЛДАЗ

Чарадалай ийиз гьайиф,
Хуш къведа ваз са ви тариф.
Жува жув яз кьадай ариф,
Ихьтин аламат жедани?

Хабар кьуна за адавай,
Са касдикай лап ад авай.
Гаф жагъанач са дад авай,
Ихьтин керемат жедани?

Ни тIвар кьуртIан чпин хуьре,
Синихарда агъзур жуьре.
Вичин тариф хуш тир кере,
Ихьтин мусибат жедани?

Вичин тариф кьурла хабар,
Ламра хьиз тик кьада япар.
Башламишда ийиз барбар,
Ихьтин кьве бубат жедани?

Кимидани, вич кими яз
Кьадач хиве, яд жими яз.
Кваз такьадай рагъ чими яз,
Ихьтин кас абад жедани?

Квез герек я артух гафар?
Кьелни квачир таквад афар.
Чiимел хьайи чIавуз гатфар,
Ихьтин берекат жедани?

Эй Сажидин, хьухь вун уях,
ЛаматIрикай хьухь са къерех.
Алчахдакай кьуна даях,
Ихьтин мярекат жедани?

КЪУНШИЯР

Мегьарамдхуьр-Куьре макан бегьер тир,
Вини Ярвгъ-тарикъатдин сегьер тир,
Чи гьар са хуьр-са къеле, са шегьер тир;
Къадим дагълар, Аран, Касдин гьуьл галаз,
Самурдин там, гьар са майва, къуьл галаз,
Кьисмет хьурай чаз гьар са югъ, къуншияр!

Самур вацIун Женнет-Дере къизилдин,
Ерияр я муьгьуьббатдин, гуьгьуьлдин.
Япара ван аваз ширин билбилдин,
Гележегдин бахтлувилихъ вил галаз,
Хъсанвилер ийиз ахъа гъил галаз,
Кьисмет хьурай квез гьар са югъ, къуншияр!

Мелни мехъер артух хьана эллериз,
Шад хтулар акурай куьн вилериз.
Берекатар артухь хьана чуьллериз,
Вили цавар, рагъ-къизилдин гуьл галаз,
Шад межлисар, далдам-зуьрнед зил галаз,
Кьисмет хьурай квез гьар са югъ, къуншияр!

И районда ярар-дустал бул я заз.
Инин хъуьтIуьн цIигни-къизил зул я заз.
Хуш кьабулдай кIвални чими къул я заз.
Рагъ экъечIдай экуь патахъ гьуьл галаз,
Сажидинни мугьман жедай вил галаз,
Кьисмет хьурай квез гьар са югъ, къуншияр!

ШАИР САЛИГЬАЗ

Уьмуьр физва яд хьиз дагъдин булахдин,
Гагь ргарай, гагь кIамарай авахьиз.
Гьар са кIвалах гъиле ава Аллагьдин,
Рагъни варз хьиз, чилер, цавар, гьава хьиз.
Салигь стха, анжах тек са кIвалахдин,
Зун гъавурда четиндаказ гьатзава:
Вучиз уьмуьр-атир тир зи яйлахдин;
Зун тек туна, кьил туькIвейвал катзава?

Уьмуьрди зун кьунвай вичин лепейрал,
Луьткведи зи сирнавзавай алемда.
Хкажзавай зун дагъларин тепейрал,
Гъил агакьриз ярдал-шуьше къелемдал.
Салигь стха, зун уьмуьрдал рази яз,
На лугьуда, зун алайвал кIватзава.
Белки адаз зун акурла кьуьзуь яз,
Ада вичин ала-була кIватIзава.

Уьмуьрдин шив кьаз хъижезмач галтугна,
Я кIвачерик звер кумач, я гъилерик.
Бубайри хьиз кIурт къуьнерихъ галчукна,
Физни кIамач са ван кутаз кимерик.
Салигь стха, хиве такьан кьуьзуьвал.
РикI жегьилдаз фелек авач къалумдай.
Сажидиназ, гайитIа на разивал,
Кьаз кIан я вун лап багьа тир къавумдай.

ХАЙИ ЮГЪ

Сад Аллагьди гайи югъ я-хайи югъ,
Хва-стхадиз, хизандизни шад жеда.
Йиса садра къарши хъийиз гьа и югъ,
Ярар-дустар тостар лугьуз кIватI жеда.

Хуш кьабулиз гьазур я чун тарифар,
Фийи къарихъ чIугваз жеда гьайифар.
РикIел хкиз ви гъилелай гайи фар,
Ви сивера иситIа тIуьр дад жеда.

РикIиз регьят, чандиз менфят хьайитIа,
Бахтлувилер чаз Аллагьди гайитIа,
Сада-садан хатур даим хвейитIа,
Чан хизанар, дуьньяда куьн ад жеда.

Хайи йикъан аламатар пара я,
Багьа тостар кьабулзавай ара я.
На лугьуда, зи кIвал-карвансара я,
ХъуьтIуькайни чими хьана гад жеда.

Ажеб кIвалах хьана хана гатфариз,
Бул вахт я им ракъаризни марфариз.
Вили цавар ухшар хьана сафариз,
ТIебиатдиз абулейсан яд жеда.

Сажидина вуч лугьун квез куьруь яз,
Зунни зи паб кьамир къужа, къари яз.
Зи вилерай аквазва ам гьуьруь яз,
Хайи йикъар ажеб тир мад хьайитIа!

ХТУЛРИЗНИ ПТУЛРИЗ

Хтулринни птулрин мехъерар,
Ийидай чахъ сагъ чанарни пул хьурай!
Цуьк акъатун патал къекъвей рекьерай,
Хъсанвилер и дуьньядал бул хьурай!

ШАИР – САИД ТИР

Шаир Саид тир, хандикай Мурсал
«Къарагуьн» авур зулумкар кIеви.-
Тегьерна заз са гадади усал,-
Ахьтин чIаларал ргадач иви!

Шаир Эмир тир кIанидал ашукь,-
Лагьана заз са чирхичир руша.-
Муьгьуьббат-сифте, амайбур-кьулухъ,
КIани руш, гада, туьфенг жен къуша!

Шаир Сулейман хьиз жен уяхди,-
Лагьана заз са итимди кьуьзуь.-
Адан шииррин гьар са булахди,
Дад акур инсан ийидай рази.

Гьар са шаирдихъ ава вичин хатI,
Гьар са девирда рахадай гафар.
Гьикьван къуватар авуртIани кIватI,
ХъуьтIуькай ийиз алакьдач гатфар.

Гьар са кас вичин хва я вахтунин,
Яшамиш хьуниз буржи тир кьилин.
Билбил хьун патал цуьквед тахтунин,
Нек хъун герек я диде тир Чилин.

Шаир Сажидин гатунал куьне,
Я Саид жедач, я закай Эмин.
Сулейманан пар туналди къуьне,
Завай а ксар жедани замин?

КIАНДА ЗАЗ

Дерин гьиссерин,
Ширин сесерин,
ЧIалар кIанда заз
Цацар хилерин,
Къизил гуьллерин,
Валар кIанда заз.

Гегьенш чуьллерин,
Цайи чилерин,
Хвалар кIанда заз.
Азиз эллерин,
Шад тир мехъерин,
Гьалар кIанда заз.

ХъуьтIуьн халийрин,
Къаци афнийрин,
Салар кIанда заз.
Хайи уьлкведин,
Ягълу некIедин,
Малар кIанда заз.

Нехиш чангарин,
Гуьрчег рангарин,
Шалар кшанда заз.
Гибе, гамунин,
Рухвар табунин,
Гъалар кшанда заз.

Дагълар булахрин,
Аран кIвалахрин,
Калар кшанда заз.
Канабрин фин квай,
Чандик ифин квай,
Калар кшанда заз!

ЖУВАН КЬИЛЕЛ

Жуван кьилел ая кIвалах,
Ам акьулдин ятша булах.
Фейи касдин къвала-къвалахъ,
Гьамишалиг кьил хура я.

Гьим патахъди, гьим ятIа дуьз,
Течин инсан рабни гуьндуьз,
Вун акси кас ятIа диндиз,
Я чувуд, я хашпара я.

Къални чуьруьк къведач герек,
Дуьз кшалахда жен вун зирек.
РикIин туькьуьлвилин хирек,
Фад кьейибур лап пара я.

Им Сажидин туш хьи бирдан,
КуддатIа куьн вилик гардан.
Терс гаф къачурд туш чарадан.
Таб жедайди са сура я.

ДЕРДИНИК

Дердиник дили тахьурай инсан,
Ви агьузардик яман хьанайтIа?
Идалай вилик са шумуд йисан,
На гайи темен дарман хьанайтIа?

Хура рикIикай манидал атай,
Билбил хьанай зи, гъеридал атай.
Им а бахт туш хьи виридал атай,
Вал пехилбурун гиман хьанайтIа?

Ам жегьил вахт тир-ахвара авай,
Кацин хьиз вилер къахара авай.
Чи кьведан мехъер мукьвара авай,
Вун куьз икьван фад пашман хьанайтIа?

Ачух тир дуьнья дар хьайи чIавуз,
Гьар са инсанди карагда цавуз.
Сефил тир тIили атайла къавуз,
Яраб ваз закай са ван хьанайтIа?

Гайи кьве темен кьве хъуькъвен кьилиз,
Регъуь яз феназ чилерай чилиз.
Хкведайла экв чи кьведан вилиз,
Вучиз вуна ви иман канайтIа?

Лугьудай гафар пара амай захъ,
Ашкъидин ялав хура амай захъ.
Гени вахъ галаз ара амай захъ,
Сажидин вучиз душман хьанайтIа?

БАЗАР-ДУЬЗУЬ

Базар-Дуьзуь-дагъдин кIукш я муркIадин,
Дуьнья амай кьадар цIаран тийидай.
Самурдин вацI-Шагь тир Лезги накьвадин,
Берекат гвай ерли кьуран тийидай.

Базар-Дуьзуь, Шагь-Дагъ, Шалбуз-кьуьзуь я.
Абурун затI амач такур вилериз.
Шарвили чи къагьриманрин Къази я,
Азадвилихъ эверзавай эллериз.

Базар-Дуьзуь-зун вал ашукь са кас я.
Кьакьан аршда кьил гьамиша виневай.
Сабурлувал такабурлу ваз хас я,
Лезги дердер пар хьтин кьве къуьневай.

«ЧIУРУХУЬРУЬН» КIУНТI

«ЧIурухуьруьн» гуьне кьакьан дагъ хьтин,
Аквазва заз хцивиляй вилерин.
Агъа СтIал цава авай рагъ хьтин,
Къазмаярни галаз чшагай кIвалерин.

«ЧIурухуьруьн» КIунтI я тарих асиррин,
Ам бине тир Агъа Каран уьлкведин.
Адаз макан кIан тахьайла есиррин,
ЧIехи кIунтIуз элкъвена са рухъведин.

Къванерал цIун аламазма ярувал,
Атай чIавуз кьецIи Тимур душман яз.
Ам атайвал хъфена гваз чIурувал,
Вичи авур хаинвилел пашман яз.

«ЧIурухуьруь» ийизва чаз шагьидвал,
Кьегьелвилел элкъвейбурун къванериз.
Акур чIавуз лезги халкьдин игитвал,
КьецIи Тимур фенай чиляй-чилериз!

АДЕТАР

Азиз дустар, чи мискIинриз хтанвай,
Дин пак затI я Аллагьдилай атанвай.
Кьурьан гайи келимайрив ацIанвай,
Адан патав са затIни туш девлетар;
Чун дуьньядиз машгьур авун кьатIнавай,
Чи арадиз хкин диндин адетар!

Чи Мугьаммед ал Ярагъи кьил хьайи,
ЧIехи Шамиль дин-исламдин гъил хьайи,
Алкьвадарви чирвилерин гьуьл хьайи,
И кьадардин диндал чIугур зегьметар;
Дуьньядин са пай аламар гуьл хьайи,
Чи арадиз хкин диндин адетар!

Руьгьдиз макан тахьайтIа чи беденда,
Кенеф квахьна рекьида са геренда.
Иман гвачир касдин жигер веремда,
Квез герек я бинесуз тир гьуьжетар?
Кьиф хьиз чуьнуьх тежен мичIи тIуьквенда,
Чи арадиз хкин диндин адетар!

Эхиратда женнетэгьли хьун патал,
Зегьмет чIугу гъилелай фу гун патал.
ФиринекIед булахрин «яд» хъун патал,
Худад вилик хъувуна хьиз минетар;
Гьар са инсан дуьз тир рекьел гъун патал,
Чи арадиз хкин диндин адетар!

СУЛЕЙМАН БУБА

-Вун гьиниз я эй - Сулейман буба?
-Зун зи халкь патал бахтунихъ къекъвез!
-Квез герек я бахт-тахтуниз зурба?
Эхир рекьидай каш-кашув текъвез.-

И суалди ам авунач мегьтел, -
Заз бахт герек туш халкьар галачир! -
Заз асайиш кIвал, азад тушиз эл,
Дуьньяни кIандач ракъар галачир! -

Физва девирар-дурнайрин цIиргъер,
Гагь Кьибле пад, гагь Кефер жагъуриз.
Шаир Сулейман хьана чаз рагьбер,
Гьахъвилихъ фидай сефер жагъуриз!

ПАБ ВА ГЪУЬЛ

Паб:
Салам алейк,-лагьай чIавуз,
На къуншидив гъил вугана.
Хкажайла ада цавуз,
Бармакни кваз кьил вугана.
Низ хьайитIан итим лугьуз,
Ихьтин авам гъуьл жедани?
Хъсан кар я хьунни ялгъуз,
Даим агъа гъил жедани?
Гъуьл:
МутIлакьдин руш, вун вуч лугьуз,
Зал гьавалат хьанватIа лагь
Гъуьл маса гуз, кIвал маса гуз,
Ваз и тIал ни ганватIа лагь.
Авай затIни вуна тагуз,
Зунни атIай кек жедани?
Дустаривай хьана ялгъуз,
Тама тар хьиз тек жедани?
Паб:
Бармак кIан яз атай касдиз,
Чухвани це, чIулни галаз!
Ахьтин чара датIай касдиз,
Чекмеяр це, пулни галаз!
Я ваз лугьур касни авач,
Вирида хьиз куьз кIвалахдач?
Адахъ я кицI, кацни авач,
Са паб кьванни хуьз алакьдач?
Гъуьл:
Вичиз регъуь хьурай ман, паб,
Къунши багьна къал жедани?
А крариз гумир на яб,
Чуьруьк авай кIвал жедани?
Ахъа гъилиз къведа девлет,
АкьалайтIа, гъуд жеда ам.
Папахъ галаз чIугваз зиллет,
Таканбуруз цIуд жеда ам.
Паб:
Къуншид бармак алаз къекъвез,
Ам алукIдай кьилни кIанда.
Пул гуз, къачуз рикIяй текъвез,
Пул халрж ийиз гъилни кIанда.
Бармак-садан, чухва-садан,
Буржарик квай лам яни ам?
Кьил хуьз тежер квез я гардан?
Свас гваз катай чам яни ам?
Гъуьл:
ТIуб туькIуьриз, къунши къалаз,
Ахьтинбур сад-кьвед авани?
Пул авай кьве вагьши къалаз,
Кьечера вирт, мед авани?
Акун къене итимар я.
Пул аваз харж ийиз течир.
Кьифер кьейи етимар я,
КІерецар гъварж ийиз тежер.
Паб:
Гьалал хьурай кесиб папаз,
А кIвалах за кьатIаначир.
Хуьрекдик кьел течир ашпаз,
Са кIус геж куьз атаначир?
Бегьемсуз тир итимдилай,
Намусар квай кац хъсан я.
Мишекъат тир гьакимдилай,
Куьтендик квай яц хъсан я.
Кьведани:
Ажайиб дуьз лагьаначни?
МутIлакь итим-паб галаз кьий.
Девлет суруз тухудач хьи,
Гъал гъалачир раб галаз кьий!
Хатур ийиз вердиш хьанвай,
Чи виридан гъилер сагърай!
Кьисмет себеб дуьшуьш хьанвай,
Чи папарни гъуьлер сагърай!

ШАИР ГЬУЬСЕЙН РАМАЗАН

Зун шад тир, дуст, тIуб хукIуриз цаварик,
Са къуьн кутаз хьанайтIа ви суварик.
Буюрдин чар, гар акатна луварик,
Пара кьадар геж агакьна, сефил я.

Хабар кьванни авунайтша фад амаз,
Тадайни ник гуьн тавуна гад амаз?
Акъатда зун куь вацIара яд амаз,
Гьелелигда жегьил я зун, жегьил я.

Ви къадир заз чида, гьяркьуь юрфарин,
Чад авай кас тилисимдин гафарин.
Шад манияр тесниф ийиз гатфарин,
Аша дагъдин кфил я вун, кфил я.

Вун авай хуьр-макан гуьзел рушарин,
Чебни дамах-чагъда авай яшарин,
Камарида авай багьа къашарин,
Гьар сад-са лиф, билбил я, дуст, билбил я.

Зун аранда ава лугьун-махар я.
Незвайбурни дагъустандин къахар я,
Лугьумир хьи, аквазвайди ахвар я,
Зун секин вал пехил я, дуст, пехил я.

Шаир Гьуьсейн Рамазан дуст-ашави,
Агалкьунар кIан я гьатун кьуша ви.
Сад Аллагьди турай крар къуша ви,
Ви гьар са гаф къизил я, дуст, къизил я.

Зун-Сажидин, гьарам кас тир секинвал,
Заз вахъ галаз рахаз ава эркинвал.
Вахъ кьванни къвез аватIа са мумкинвал,
Ша, вун рикIин гуьгьуьл я, дуст, гуьгьуьл я.

ЖАВАБ ЦЕ ЗАЗ

Вири хьтин вунни инсан хьайила,
Виридаз хьиз вазни уьмуьр гайила,
Вири хьиз вун дидедини хайила,
Жаваб це заз, и рекьидай дуьньяда,
Кьадардилай артух девлет кIватIзава?

Виридахъ хьиз вахъни кIвал-югъ хьайила,
Вирида хьиз фу нез, ядни хъвайила,
Виридаз хьиз сагълам тир чан гайила,
Жаваб це заз, и рекьидай дуьньяда,
Дуствилерин алакъаяр кьатIдани?

Виридан кьил хьайила са чантада,
Ви вил ава гьарамлу тир хатада.
Виридалай ваз артух куьз кIандатIа?
Жаваб це заз, и рекьидай дуьньяда,
Намус маса гудай рекье гьатдатIа?

Вирибурухъ ярар-дустар бул ава,
Вахъ тарашай девлетарни пул ава.
Вири шад, ви чанда сурун фул ава,
Жаваб це заз, и рекьидай дуьньяда,
Вири туна, вун масаниз катдани?

Вирибурухъ Сад тирАллагь хьайила,
Вахъ авайди –валлагь, биллагь хьайила,
На вуч жаваб гуда пака кьейила?
Жаваб це заз, и рекьидай дуьньяда,
Вун жагъай за жуван рикI кьве паддани?

ПУЛ СА ЗАТI ТУШ

Пул са затI туш авур нагъда,
Межлис кутур чIавуз багъда.
Къурбанд хьайи сарубугъда,
ТIанурдин фан мас авани?

Вацра экв гуз цавун лампа,
Зуьрнейрин ван аваз япа,
ХинкIерар нез авур папа,
Залай бахтлу кас авани?

Вилик дагълар, хъулухъ палас,
Межлисдин шагь дустар галаз,
Хъуьредайла жизви къалаз,
Сиве къизил сас авани?

Хъвайидакай гьуьлни хьунухь,
Яргъивилиз Нилни хьунухь,
Мумкин я куьн вилни хьунухь,
Заз таб авун хас авани?

Сажидина ягъай тупар,
Са пай гьахъ, са пай я тапар.
Къе, тахьайтIа, кIватIна папар,
Гьайиф чIугваз яс авани?

ГЕЖ ХЬАЙИЛА

Бубад кIвале геж хьайи руш,
Гьерекатиз рекье ава.
Мердимазар къари-байкъуш,
Сусав кикIиз йикье ава.

Аял ишез кьепIинавай,
Къулал алач ягълу-емек.
Данадини епинвай,
Хъвана вири калик квай нек.

ЦIай кутадай саягъ хуьруьк,
Хизандик къал-къул акатна.
Къаридини туна чуьруьк,
Сусак сурун фул акатна.

Гъуьлуьн гъиле хъукъурай лаш,
Галукьайбур къуьнер хьана.
Вири хьана алаш-булаш,
Сусан кьилел кьенер хьана.

Свас, гъуьлягъди авур хьиз кIас,
КъарагъайтIа, - ахвар тир кьван!
Сажидина вердишриз свас,
ТуькIуьрайбур махар тир кьван!

ВУНА ЛАГЬ

Гьич рикIелай алат тийир эсиллагь,
Пуд кас ава Диде, Буба ва Аллагь.
Азиз Ватан, зун рахадач, вуна лагь!
Дуьнья гьикьван гуьрчег, ширин затI ятIа!

Уьмуьрдин рагъ лайлайрилай эгечIна,
Аквада ваз, бахтунин гъед экъечIна.
Аллагь рикIе аваз рекьиз экъечIна,
Дуьнья гьикьван гуьрчег, ширин затI ятIа!

Варзни рагъ хьиз даим кьилел аквадай,
Диде-буба, завалрикай таквадай,
Аллагьди хуьй, азад зегьмет чIугвадай,
Дуьнья гьикьван гуьрчег, ширин затI ятIа!

Диде, буба-векилар я Аллагьдин.
Диде. Буба-шикилар я пачагьдин.
Хушбахтвилин чешме тир гьар кIвалахдин,
Дуьнья гьикьван гуьрчег, ширин затI ятIа!

ВУЧ ЯТIА

Рухваяр хьуй, рушар хьуй чаз жедайбур.
Мехъерар хьуй, ширинлухар недайбур.
Шад хабаррин ванер хьуй чаз къведайбур,
Яраб зи рикI вучиз икьван дар ятша?

Сад руфуна, садни аваз къужахда,
Бубад кIваляй къвезвай са свас булахдал.
Муьгьтел хьана зун и чIуру кIвалахдал,
И бедбах свас яраб ам ни яр ятIа?

Вуч кими тир и свас жагъай итимдиз?
Буба амаз элкъвезвай кьве етимдиз,
Арза ийиз физвач судья-акимдиз,
А касдин гъуьл кIвачел кьурай тар ятIа?

Эвел кьиляй гада гуьрчег акуна,
Рушан рикIи сад лагьана чIугуна.
Ахпа алчах къилих акваз дакIуна,
Инсан тиртIа, а кас хъенчIин квар ятIа?

Диде, буба, гьинва намус а касдин?
Кiвачер шанкIал, беден кьурай кIарасдин.
Сусан чина туна леке къе ясдин,
Аламайди инсан лугьур тIвар ятIа?

Сажидина авурди квез арза туш,
А гъуьл гъиляй акъатайдан суза туш.
Ички хъвамир лугьузвайди са за туш,
Пиян кьилел цавай къвайид хар ятIа?

ТАРАР ХЬИЗ

Са бязибур тарар хьиз,
Ава бегьер тегъидай.
АквазватIа гьунар хьиз,
И дуьньяда рекьидай?

Ширин са гаф мецелай,
Акъатдач хьи хатадай.
Мугьман кIандач къецелай,
Атана, вар гатадай.

Вилер аваз-буьркьуьбур,
Япар аваз-биши я.
Рекьер ятшан гьяркьубур,
Дараквазвай гижи я.

Емиш тагъай тар дахьуй,
Мугьман такур кIвал тахьуй.
РикIиз такIан кар тахьуй.
Метлеб квачир чIал тахьуй!

ХЬАНА - КЬЕНА
Аллагьди ваз ганай, кьена.
Амач къе тIвал-квал
Хендеда паб гъуьлуьз фена,
Маса гана кIвал.

Ажеб хьана ваз аялар
Авачиз етим.
Авай тIуькьуьл хиялар
Ялдай вун итим.

Я дуст хьанач, я вахъ душман,
Вун кIани, дакIан.
Я лугьудай вунни пашман,
Къилихрал вакIан.

Ажеб хьана амачиз вун,
Секин хьана кIвал.
Мел-мехъерик кумачиз вун,
Амач чуьруьк, къал.

Я лагь амач, я лугьумир,
Баябан я сур.
Гила вуна ваз лугьумир,
Кар хьана хьи чIур!

УЬМУЬР ФИЗВА

Уьмуьр физва пул хьиз кисе ичIи жез,
Квехъ хьайитIан гун жез, гьайиф татана.
Шадвал-экв жез, пашманвални мичIи жез,
Ам хуьз тежез ава чара атIана.

Уьмуьр физва затIни текъвез арадал,
Халкь паталди къуллугъ ийиз тахьана.
Гьамиша вил алаз женни чарадал?
Жув руькуьн хьиз юкъуз, йифиз къатхьана.

Уьмуьр физва гару тухвай цифер хьиз,
Марфарин тум багъиш ийиз чилериз.
Зи хиялар вили цава лифер хьиз,
Гуьрчег дуьнья акун патал вилериз.

Уьмуьр физва, де лагь ви вил квел ала?
Ни ийида завай тахьай кIвалахар!?
Чилин винел чи гьар садан гел ала,
А гелерал мус ийида дамахар?

Уьмуьр физва чавай хабар такьуна,
Чамар ийиз мугьмандив гвай шив хьана.
Зун уьмуьрдин гъавурда геж акьуна,
ЧIулав чIарар цIарай чIавуз жив хьана.

ИЛИМДИН ЧИРАГЪ

Агь, дегьзамана, вилерин накъвар,
Мур ийиз рикIер, булахриз элкъвей!
Зулуматдик кваз мусурман халкьар,
Ханарни беглер къачагъриз элкъвей.

ВикIегь дагъвияр-дагъларин лекьер,
Аршда азад лув гуз тир вердиш;
Дар хьайи чIавуз бахтунин рекьер,
Девирдиз авам ийидай къаргъиш.

МичIи тир цавар, сефил тир чилер,
Гьич садакайни авачиз куьмек.
Авамвилини лукIвили эллер,
Инсафсузвилел ийизвай гьелек.

ЧIулав циферин арадай хци,
ЭкъечIай саягъ нур гудай чирагъ;
Гьасан эфенди алимдин хци,
Юзурна дагълар, хьун патал уях:

«Ахварай ават, зи дагъви эллер!
Илимдихъ алад рагъ хьтин экуь!
Бахтлу кьисметдиз ахъая вилер,
Урусатдин халкь дустар хьурай куь!»

Бахтлу ракъиник дережа чIехи,
Илимдин рекье ава чун вири.
Цуьк акъуднава даглари рехи,
Авадан ийиз бубайрин ери.

Гьасан эфенди, Зульфикъар, Эмин,
Илимдин рекье экв гудай гъетер;
Гьар са кIвалахда илим я замин,
Экву ийидай мичIи тир рекьер.

ЛЕЗГИ ЧИРАГЪ

Лезги чирагъ, ишигъ це кьуд уьлкведиз,
Ви нурарик бахтлу хьурай вирибур.
Атир хьана чиг аламай цуьквериз,
Мугьман хьурай рикIяй-рикIиз кIанибур.

Лезги чирагъ, Аллагьди ваз рехъ гана,
Руьгьдин девлет артух ийиз эллериз.
Куьре Мелик, Ярагъини чахъ гала,
Бахтлу ватан акун кIан тир вилериз.

Лезги чирагъ, Эмина чаз куькIуьрай,
Тарих атIуз гьатзава чи рикIера.
Гьар са нагъма ви ишигъдик туькIуьрай,
Герек жезва чи уьмуьрдин рекьера.

Лезги чирагъ, Алкьвадарви Гьасана,
Чаз илимлу хьун паталди эверай;
Амукь тавун патал даим ксана,
Рехъ къалурнай фад экъечIдай кIеверай.

Лезги чирагъ, Сулейманан тавунал,
Туьхуьн тийиз ишигъ гудай рагъ хьайи;
ГьикI акъвазда зун ви тариф тавуна?
Вун галукьай чуьллерикай багъ хьайи.

Лезги чирагъ, вун чи руьгь я, чи рагъ я,
Вунни ватан хьтин багьа затI авач.
Лезги элдин эвелимжи даях я,
Вун галачир уьмуьрдихъни дад авач.

АШКЪИДИН БУЛАХ

Ашкъидин булах, илгьамдин Мекке,
Кабедин къванцяй ви суьрет еке
Аквазва заз, яр, кIус квачир леке.
Межнуназ вичин Лейли акур хьиз.

Дуьньядин девлет, чун кьвед я хевлет,
Кьисметди ганвай бахтунин билет.
Фида рикIелай чIугур кьван зиллет,
Межнуназ вичин Лейли акур хьиз.

Истамбул, Бомбей, кIандач заз Багъдат,
Таза тир къелем зи гуьзел багъда.
Хиялрикни кваз лувар акатда,
Межнуназ вичин Лейли акур хьиз.

Билбилар рахаз къизилгуьллерив,
Вун заз хъуьрена гуьзел вилерив.
Шад авуна зун дем хьиз кьуьлерив,
Межнуназ вичин Лейли акур хьиз.

Дердер авай цел лепейрин винел,
Жейранрин лужар кьакьан тир синел,
Ашкъидин нурар къугъвана вилел,
Межнуназ вичин Лейли акур хьиз.

ИРИД ЖУЬРЕ

Цаву ванер авуна цIайлапандин,
Эквери нур гана мIичI цифериз.
Ишигълаван хьана уьлкве Алпандин,
Къавун чIере далда хьана лифериз.

Циф алатна гар кьилеллаз, шив хьана.
Гвай хажалат вацIар ацIай цив гана.
Марфадикай кьакьан дагъда жив хьана,
Яргъирушаз вичин патав эвериз.

Яргъирушан са кIвач дагъдал, кьил чIугваз,
Алахънава муьгьуьббатдал цIил чIугваз.
Билбил тара гарухъ галаз зил чIугваз,
Тамаш садра вичив гвай кьван кефериз!

Яргъируша чин хъуьрезва рагъ хьана.
Дуьньядикай берекатлу багъ хьана.
Ашкъидин хер гьар са касдин сагъ хьана,
Вили тир цав майдан хьана мелериз.

Ирид жуьре рангар-эквер, кIанивал,
Сад Аллагьди гуда икьван къенивал!
Сажидина лугьузва квез хьайивал,
Заз кIанзавач гьахьиз пара кIевериз.

УЬМУЬР ПАТАЛ

Уьмуьр патал женгина,
Авай рикIер къени я.
Дидедин чIал кьепIина,
Ам лай-лайдин мани я.

Диде-буба –лугьуз, хъуьрез,
Гьикьван ширин гафар я?
Дуьньяни кваз жеда серес?
На лугьун им гатфар я.

Къизилгуьллер чиг алай,
Ам билбилрин макан я.
Дидедин чIал рикI алай,
Ви дережа кьакьан я.

Рагъ экъечIда куькIуьнна,
Дуьньядин чин къени я.
Дидед чIалал луькIуьнна,
На лугьун ам мани я.

Лув гуз фида цавай къуш,
Мензил атIуз луварив.
Дидедин чIал я чаз хуш,
Ухшар авай сувариз.

ЧАРЧАР

Гатун куьруь варз алай йиф,
Гимишдин нур чикIиз цава;
Гару макьам ягъиз зайиф,
За жуван чIал кхьиз ава.

Чарчар, зи мержандин кIусар,
Муьгьуьббатдин чиг яни куьн?
Чарчар, чарчар-жегьил йисар,
Лагь, кефияр куьк яни куьн?

Экуьнбаре билбил рахаз,
Гьикьван гуьрчег гьава жеда?
Манидин сес чикIиз яргъаз,
Шад рикIериз дава жеда.

Чарчардин яд, ви ширин дад,
Пияладин шуьрбет ятIа?
Авахьна физ, ашкъидив шад,
Кiанибурун суьгьбет ятIа?

КЬЕЙ КЪАРИ

Акун бес я, рахун-сес я зуьрнедин,
Кьуд кьиликай хабар я ваз дуьньядин.
Регъуьн гъедгъетI хьиз кьил зарзаз ченедин,
Кас язух къвеч кIеве авай, кьей къари!

Гаф лугьудай мажал гудач, цIур ийиз,
ВиртIедикай алахъда вун цур ийиз.
Къени патахъ туькIвей карни чIур ийиз,
КIур гуз вердиш деве авай, кьей къари!

Жин хьиз гьахьда хам инсандин яхада,
Югъ атай кьван рахада гьа, рахада.
Вич тахсиркар яз ви чинар чухвада,
Сивин жагъун герве авай, кьей къари!

Къазанмишун патал девлет хизандиз,
Рекье твада Сибирдизни Къазандиз.
Гагь истивут, гагь кьел квахиз гузандиз,
Хирен душман живе авай, кьей къари!

Гьич вич амаз вакни декьий тамавай,
Ихьтин инсан женни акьул кьамавай?
Чiулав тир сикI са затIни туш кIамавай,
Иблисдин мез сиве авай, кьей къари!

Гаф акъудиз гудач кIвале къужадай,
Ягъда мухан тварар алай ружадай.
Чарад рекьиз гьазур вичин жазадай.
Ажалдин къан хиве авай, кьей къари!

Гьар патахъай за ви шикил чIугуна,
Амма вучин, вун зи рикIи чIугуна.
Беден кIвале, акьул авай дугуна,
Даим кIвале дяве авай, кьей къари!

Гьич са касни авач крар вири дуьз,
ХъуцIур элкъуьр ийиз чидай гъеридиз,
Паб ухшар жен Сажидинан къаридиз,
ЯхцIурни цIуд неве авай, кьей къари!

ГИЯР ШЕГЬЕР

Гияр шегьер, шагьил агъзур йисарин,
Ни сан-гьисаб гуда къвацин сурарин?
Ватан патал чанар гайи ксарин,
Ви чIулав нвакь гьи кьадарда масан я?

Гьи тIурфанрин цIаяр ятIа галукьай?
Напак вилер нибур ятIа алукьай?
Къурху тушир я цIухъй, я вацIухъай,
ЛукI жедалди игит яз кьин хъсан я.

ХарапIаяр хьана элкъвей къванериз,
Чiурарал ман чан хкизва кIвалериз.
Ви гьар са къван элкъвей чIавуз пIирериз,
Душманрилай алат тийир нукьсан я.

Дагъда Гияр, Агъа Каран-аранда,
Гьикьван сирер аматIа куьн кьве чанда?
Куьн машгьур я Турцияда, Иранда,
МуьтIуьгъ тахьай вун ви кьилди са хан я.

ЧИ ДЕВИРДИН АЛАМАТАР

ЦIийи-цIийи аламатар,
Аквазва чи вилериз.
Яраб мад вуч керематар,
Ахквазматша эллериз?!

Угъри, къачагъ, пияниска,
Ханлар хьанва кимерин.
Ягъун, кьиникь чка-чка,
Язух дугъри эллерин.

Лугьур-талгьур чизвач сивел,
Секин ахвар амач йифиз.
Ацукьна кьве риекьин хивел,
Мугьмандизни жезмач хъфиз.

Рагъ алай къуз ийиз тараш,
Милицадкай даях кьуна.
Им вуч девир хьанва угъраш?
КIанзава жув уях кьуна.

Низ лугьун, низ ийин арза?
Цав кьакьан я, чилни кIеви.
Гьарда вичихъ ийиз къаза,
Ргазва хьи чанда иви.

Эй Сажидин, Совет власть
Адалатдин къеле тир кьван.
И девир кьий чебни галаз,
Елцин кьуру келле тир кьван!

ДЕРДЕР

Дердер ава нив хьайитIан гуз тежедай,
Гужар ава цIал вегьена куз тежедай.
За ваз вучин, секинсуз рикI, суст тежедай?
Хурун кьефес лагь ваз вучиз дар ятIа?

Хиялрив нв кьаз тазва зун есир яз,
Гьи кIвалахдал кьазва на зун тахсир яз?
Заз акурди кьве жуьредин асир яз,
Къе чи кьилел къурзавайди хар ятIа?

Дердери жув пиян авур береда,
Жуваз жувни аквада са жуьреда.
Ван хьайибур, мумкин я зал хъуьреда,
Яраб зи хьиз ни рикI хура тIар ятIа?

Зазни чидач, чи эхир кьил гьикI жеда.
Хажалатар зун кьейила чиг жеда.
Гьи касдихъ халкь играми тир рикI жеда,
Гьам бегьердин цуьквер алай тар ятIа?

Сажидиназ лугьудай гаф мад амач.
Рахуникай, ван татайла, дад амач.
И дуьньядал гьахъни дуван фад амач,
Ам туькIуьриз алакьдай са кар ятIа?

САЛАМДИН ЧАРЧИЗ

Саламри заз на тур рекье,
Гьевесдин цIай тунай рикIе.
Заз гьикI хьанай, зун са еке
Аршдиз кьакьан дагъ хьайид хьиз!

Зан вуна тур рекье кагъаз,
Ам лиф тиртIа цава къугъваз?
Заз гьикI хьанай, билбил рахаз,
Зи дарамат багъ хьайид хьиз!

РикI са цуьк я чIура авай,
Михьи сирер пара авай.
ГьикI хьана заз, хура авай,
Гьайифдин хер сагъ хьайи хьиз!

Чан сагърай зун рикIел атай,
Зи илгьамдин никIел атай.
Хажаратрин мерез атIай,
Чими, экуь рагъ атай хьиз!

ГЬАР СА ДАГЪДИХЪ

Гьар са дагъдихъ ава вичин кьакьанвал,
Гьар са дагъдихъ ава вичин булахар.
Гьикьван вуна чуьнуьхайтIан дакIанвал,
Заз аквазва ният чIуру кIвалахар.

ЧАХЪ ШИХНЕСИР

Чахъ Шихнесир кьена лугьур,
Хажалатдин ван галукьна.
Им вуч мусибат я акур?
На лугьуда, дагъдин агъур,
Са залан тир къван галукьна.

КУЬЗ АХВАРАЙ АВАТДАЧ

Шумуда куьн алдатмишда, кьинер кьаз,
Шумуда куьн цIуз вегьена, гъилер кьаз.?
Шумуда куьн гьална, гъиле кьенер кьаз?
Я эллер, куьн куьз аватдач ахварай?

Ягъалмишвал садра жедай адет я,
Кьведра гъалатI тикрар хъувун-къилет я.
Дуьз гъавур гьат тавун вуч зиллет я?
Я эллер, куьн куьз аватдач ахварай?

Гьар са касдиз кьвтшун патал кьил ганва,
Япар гана, тамашдай кьве вил гана.
Шумуд ахмакь касдив куьне гъил гана?
Я эллер, куьн куьз аватдач ахварай?

Буба течиз, ханвал ийиз кIанибур,
И кьадардин халкьар жедан къенибур?
ТIимил хьанан куьн кьил, куьн кIвач хайибур?
Я эллер, куьн куьз аватдач ахварай?

АМ ШАИР ТУШ

Ам шаир туш такьадайди
Хабар, халкьдин гьалдикай.
Гъавурда геж акьадайди,
РикIе авай тIалдикай.

Зи лезги халкь, къадим тарих,
На заз лезги чIал гана.
Вуна гана туьнт тир къилих,
Секинсуз рикI къал авай.

Ам шаир туш таквадайди,
Халкьдин гуьзел гележег.
Чандихъ гьайиф чIугвадайди,
Физвай чIавуз къати женг.

Зи лезги халкь, зи руьгь, зи тан,
Вун тушни заз гайиди?
Шииратдин Мекке Ватана,
Кьисмет хьана хайиди?

Ам шаир туш, гафаралди
Туп ягъдайди руьхъведин.
Гатфарилай гатфаралди,
Гуж тагайди гьекьеди.

Зи лезги халкь, ви чина зун,
Уьзуьагъ хьун- дамах я.
Зун ви къванцяз, квачиз зурзун,
ЦIай акъуддай чахмах я.

Ам шаир туш, цIай авай рикI
ХалкьнавачтIа хуруда.
Низ герек я атирсуз цуьк?
Ширин дад гуч чIуруда.

Зи лезги халкь, ви шадвилик.
Пашманвилик пай ква зи.
Чи Садвилихъ, Азадвилихъ
Физвай рикIик цIай ква зи!

ВУЧ ТУНА

Эгер завай кьуртIа хабар,
Вун дуьньядал куьз атана?
Лугьуда: «Аллагьу Акбар»!-
Адан гьуьрмет хуьз атана.

На дуьньядал вуч авуна?-
Лугьуз суал гайитIа заз.
Жув халкь патал пуч авуна,
Гьайифни туш кьейитIа заз.

Дуьньядилай, вуч туна вун
ФизватIа лагь?- ЛагьайтIа заз.
Халкьдиз буржлуз амукьна зун,
Гуж авачир тахьайтIа заз.

РикIел хкун патал ви тIвар,
Хийирдин са дуьа кIелиз;
Таз хьанани вавай затIар?
Месэлаяр хьанан гьялиз?

Халкьдин вилик куьруь я мез,
Авур крар тIимил хьана.
Шииратдин рекье къекъвез,
Акунач жув камил хьана.

Гъил къачу зи тахсиррилай,
ТIимил ятIа авур затIар.
Алат тийиз асиррилай,
Тикрарда мад Сажидин тIвар!

РИВАЯТАР

Пара ава риваятар,
Чи дагъларин уьлкведа.
РикIе анжах хуш ниятар
Авайла зун къекъведа.
КIанивилин вилерай

Авалдай са хуьре жегьил,
Гуьрчегвилел ад авай.
Хура адан шад тир гуьгьуьл,
Лигимардай чад авай.

Ракъар, варцар, гъетерни кваз,
Ам акурла туьхуьдай.
Чуьлда авай къветерни кваз,
Чигерин ци чуьхуьдай.

Пара кьадар рушар авай,
Сад-садалай гуьрчег тир.
Муьгьуьббатдин яшар авай,
Гьар затI тамам герек тир.

Гада акваз, рушар сусар,
Серсер хьана амукьдай.
Са бязибур хьана къарсар,
Татабар жез алукьдай.

Амма гада ашукь хьана,
Рушал абур алачир.
Халкь мегьтел яз амукь хьана,
На лугьун кас амачир.

Вири таб я, кьисмет я гьахъ,-
Лугьуз хьана вирида.-
Ахъа хьунухь герек я бахт.
Сад Аллагьди гайитIа.

Гуьрчег чамран мешребсуз свас
Акваз, ийиз хъуьруьнар;
Экуь югъни, экъисиз сас,
Рушаз хьана серинар.

Гьикьван гагьди тегьер, къуьхуьн?
Гьикьван хуьре къал жеда?
Хажалатни дерт гваз къекъуьн,
РикIин къене тIал жеда.

Ийир-тийиз квахьай сусаз,
Гада язух атана;
Аватдалди артух яцIаз,
Вичи вич кьин кьатIана.

Къачуна са хци гапур,
Тамуз фена кьин патал.
Вич телефна, гвачир абур,
Гуьрчег гада хуьн патал.

Гапур рикIиз асухдайла,
Гъил ракьара гьат хьана.
Женнетдин рак ачухдайла,
Къастунин цIил кьатI хьана.

КилигайтIа, кьузуь са кас,
Чуру физвай чилелай;
Малаик хьиз хьанва акъваз,
Гъил вегьена къуьнелай.

«И булахдай килиг, чан руш,
Хъсандиз ви суьретдиз.
Гьихьтин ятIа вун туьтуькъуш,
Мягькемди хьухь жуьрэтдиз»!

Рушаз вичин къаш-къамат,
Акур чIавуз буй-бухах;
Амукьна яз аламат,
Бирдан хьана ам уях!

Гьар са чамраз вичин свас,
Гуьрчегни я, масанни.
Гьа иналди, за дуст кас,
Куьтягьна зи кьисни.

РАСУЛОВ РАМАЗАНАЗ

Лежбердин хва рагьбер хьана заводдин,
ТIвар хкажна пара кьадар цавариз.
ЦIийи рекьер жагъур ийиз доходдин,
На гьар са югъ элкъуьрнай чи сувариз.

Гьазур авур няметар гьар жуьредин,
Уьлкведин кьуд патаз рекье тваз хьана.
Емишрикай, майвайрикай Куьредин,
Менфят къачуз, вун къайгъуйрик кваз хьана.

Чубарукди хьиз акьалтай гатфарал,
Пара кьадар чIугваз хьанай зегьметар.
Ви гьунарар лугьуз жедач гафарал,
Халкьдин патай къазанмишай гьуьрметар!

Сулейманан тIалабунал эцигай,
Завод вуна СССР-да машгьурна.
Вафалубур яз сад-садаз килигай,
Кьисметди куьн сад-масадаз жагъурна.

Сад Аллагьди туькIуьрна ви кIвалахар,
Халкь паталди хъсанвилер герек яз.
Гъиляй-гъилиз къведай Яру Пайдахар,
Шумуд сефер къазанмишна зирек яз?

Кваз кьан тийиз азиятар, азабар,
Шумуд пIирен гуьрчегарна яйлахар
Аллагь патал къазанмишиз сувабар,
Гьикьван хъсан авунай на кIвалахар?

ЖЕГЬИЛ ШАИРРИЗ

Эмина хьиз кхьин патал шиирар,
Рифмайралди цIалцIамун туш эхирар.
Къурайрикай хкудайтIан чехирар,
Адахъ халис пияладин дад жедач.

Муьгьуьббатни зарафатдин кIвалах туш,
РикIин цIай къур тийидайди булах туш.
Цуькверин зар алачирди яйлах туш,
Бахт авачир билбилдин рикI шад жедач.

Девлетрикай эхиратдин мал ийиз,
Алахъ мийир къумарикай кIвал ийиз.
Буш гафарин кIватIалрикай чIал ийиз,
КIан жемир ваз, хъуьтIуькайни гад жедач.

Гьар садан кьил халкьдин вилик агъуз я,
Халкь галачиз къагьриманни ялгъуз я.
Тапан шаир кьил авачир колхоз я,
Адахъ рикIел аламукьдай затI жедач.

Виридакай Сулейманар, Эминар
Жеч, тарцик хьиз экъегъайтIан заминар.
Дуьз макьам гъиз тахьай чIавуз симинай,
Чуьнгуьрдикай хъелна, симер кьатI жедач.

Эвелимжи, Сад Аллагьдин пай кIанда.
Шаир хьунухь патал рикIе цIай кIанда.
Адахъ гьар са эверайдаз гьай кIанда,
Устад тушир касдихъ вичин хатI жедач.

Гьи кьадардин кхьенватIа эсерар!
Садбур-ятар, садбур-Абу-Кевсерар.
Гьар са юкъуз кIвачел алаз менсерар,
Уьмуьрдин рехъ кIан хьуналди кьатI жедач.

Шииратдин шив муьтIуьгъун четин я,
Ахмакь адан кIула хьун са батин я.
Сад Шагь-дагъ, сад Шалбуз, садни Катин я,
Вирибурун дережаяр сад жедач.

ОРУЖ ДАХ

Уьмуьр багъиш ийиз багъри эллериз,
Рухваяр мад акунай чи вилериз.
Чахъ инсанар ухшар дагъдин кьилериз,
Авачиз туш гьуьрмет авай, Оруж дах!

Шумудни са чкада на кIвалахна?
Халкьдин мурад кьиле тухуз алахъна.
Ви ериндал туна шумуд булах на?
Гьар садахъ са къимет авай, Оруж дах!

Несилриз на адалатдин тIвар туна,
Давам хъувун герек шумуд кар туна?
Чи тарихдал туьхуьн тийир зар туна,
Гьам гьуьрмет, гьам зегьмет авай, Оруж дах!

Кьегьел кас яз яргъал физвай рекьера,
Амукьда вун даим халкьдин рикIера.
ЧIижре хьиз вирт кIватIал авур рекъера,
Квехъ ширин мез-нямет авай, Оруж дах!

Къугьдин хъуьтуьл мес хьурай ваз чиликай,
Женнет хьурай эхиратдин кIваликай.
Менфят гайи мецикай ва гъиликай,
Лезгидиз хас адет авай, Оруж дах!

ЗАХЪ АВАЙДИ

Захъ авайди школани газет я,
Кьасумхуьрел гьар къуз финиф адет я.
Низ вуч ава? Зи азаб, зи зиллет я,
И кардикай бейкеф хьунухь къилет я,
Зун я, зи чан, низ иникай вуч ава?

Зун ракIарихъ саил хьана суза кваз,
Вичин дустар кьабулзава къаза кваз.
Зун тамашиз чинин патак къуза кваз,
Мус фейитIан дерди-бала – арза гваз,
Кьабул тийиз, эхиз тежез, гуж ава.

Вил вегьейла гьар сефердин атуниз,
Метлеб авач мад минетиз хутуниз,
Артухлама, залан парар кутIуниз,
КьабулдачтIан, чара авач татуниз,
Зун я, зи чан, низ иникай вуч ава?

Аллагь рази хьуй вичелай, рекьидач,
Уф гуналди рикIевай цIай рекъидач.
ТIуьн тавурди туьтуьна гьич акIидач,
Гьарам квачир невсиник кицI кикIидач,
ДакIан касдин патав къвез низ хуш ава?

Бязибурухъ мецер ава виртIедин,
Таяр тушир кьилер чепед гетIедин.
Сад Аллагьди чур тавуй кар бендедин,
Бегьемсуз хва квез я ихьтин дидедин,
Адан рикIе чIулав тир байкъуш ава.

Эй Сажидин, са вун туш кьван кайиди,
Бегьемсуз кас жеч Аллагьди гайиди.
Инсан хьунухь патал дидед хайиди,
Лам жедай туш, адан келле буш ава!

ТУХУЗВА ЗУН ХИЯЛРИ

Къекъвезва зун СтIалдал,
Ина мектеб-кар ава.
РикIе чIалар кIватIалдал
Алахъиз, чIал-цIар ава.
Диде хьтин аялри,
Тухузва зун хиялри.

Кьасумхуьруьн рекьева,
Дабанар физ чилелай.
Сад чилер кьаз йикьева,
Накъвар вегьиз вилелай.
Жуьреба-жуьр суалри,
Тухузва зун хиялри.

Акъатзава Белиждиз,
Къагьриманал зи кьил чIугваз.
Пехил дустар фалуждиз,
Тамашзава вил чIугваз.
Гьар жуьредин кIватIалри,
Тухузва зун хиялри.

Мемедали кларнет
Ягъиз ава классда.
Мисрихана «квартет»,
Тапшурмишна са касдал.
Къуьнелай кьаз кьегьелри,
Тухузва зун хиялри.

Дербентда зал Даниял,
Дуьшуьш жезва Адилни.
Гьарда вичихъ ийиз ял,
Хкаж жезва гуьгьуьлни.
Незвай ципицI кутIалри,
Тухузва зун хиялри.

Эседуллагь, театр,
Зун артистрин есир я.
Гьар къуз атун герек тир,
Геж атунал тахсир я.
Гьар жуьредин мегьелри,
Тухузва зун хиялри!

ЛЕЙНИНАН МОВЗОЛЕЙДА

Сифте сефер яз вилерал жуван,
Тамашзава зун Лениназ чIехи.
Яру майдандал эллеминдин ван,
Гатузни чими, хъуьтIуьзни мекьи.

Ленина жизви акьална вилер,
Са вуч ятIани кьатIизвай саягъ;
Тамашзава зун ва мадни эллер,
На лугьун ина куькIуьнва чирагъ!

Адан хуш къамат, камаллу тир пел,
ЧIугунвай хвалар биришри дерин;
Бахтлу хьун патал зегьметчи тир эл,
Гьа кардалди ам ятIа чаз ширин?

Тамашзава зун атIун тийиз вил,
Инсанрин вацIу зун гваз катзава.
Куьз ацIузвачтIа а касдай гьуьл?
Гъавурда анжах гила гьатзава.

Кесибриз ганай ада азадвал,
Фяле-лебердиз чилер, заводар.
Советрин Союз багъишна садвал,
Ихтиярар чаз ганвай гьи кьадар?!

Карагзама зи вилеркани къе,
Ленинан къамат, гьамиша уях.
Чанни гудай за а касдин рекье,
Къе адаз чакай кIанзава даях.
Садбуруз а кас акун хьанва шад,
Са бязибуруз-бубадин душман.

ПАТАН ГЪУЬЛ

Айиб мийир, чан вахар, зун арзадай,
ТIал жагъанва заз ченед кьил зарзадай.
РикIни амач гьалтайдавай жузадай,
Вирибурал гьалтай чIавуз папан гъуьл,
Зал гьалтайди вучиз хьанва патан гъуьл!?

Гьар са папахъ вичин кIвал-югъ, гъуьл жеда.
Зи баят куьз чарабурал гуьл жеда?
Са йиф кьванникIвале хьунихъ вил жеда,
Гьар са папаз жагъай чIавуз кIубан гъуьл,
Зал гьалтайди вучиз хьанва патан гъуьл!?

И гафар за лугьузва жув кайила,
Малаик тир эвелдай кIан хьайила.
Шад жедайбур кими жеч ван хьайила,
Лугьузва за зи квез я агдабан гъуьл?
Зал гьалтайди вучиз хьанва патан гъуьл!?

Чара кас хьиз акваз кьвед, пуд вацралай,
Гьаясуз я къацук кткай яцралай.
Физ жен тийиз муьгъ алачир вацIалай,
Гьалал папан къадир течир къабан гъуьл,
Зал гьалтайди вучиз хьанва патан гъуьл!?

Са кар ава, кефи хадач вичикай,
Гьикьван рехъ-хвал фена адан кIвачикай?
Я шуьшени кими жедач хъуьчIуькай,
На лугьун зал гьалтайди я чубан гъуьл,
Зал гьалтайди вучиз хьанва патан гъуьл!?

Квез минет я, гваз къекъвемир хьарарик,
Зун пай паб туш чIуру фитне крарик.
Гьалалдикай хьайи чIавуз тапан гъуьл,
Зал гьалтайди вучиз хьанва патан гъуьл!?

ВИ БАХТУНИ

Ви бахтуни къван пад авур чIавуз,
Циф хьиз хкаж жез алахъмир цавуз.
ЦIайлапанрин цIай къугъвайла кьилел,
Етимар хьана, нвагъ алаз вилел,
Хквен хъийида мад диде чилел.

Ви бахтуни хур авурла къазун,
Чан алаз гьахьмир мичIи тир сура.
Ярар-дустарвай авуна жузун,
РикI тIарамдаказ алахъ хура,
Валай кайибур мад ава пара.

Дуьнья я хьи им акъат тийир кьил,
Гьар сада вичиз жагъурзавай бахт.
Кьакьанди я цав, кIевиди я чил,
Гуьзел йикъаркай гьич атIумир вил,
Белки вазни са кьисмет хъижен тахт!

ГЬАРДА ВИЧИН МАКЬАМДАЛ

Гьайиф рухваяр дидейрин лезги,
Лекьер яз хана, арш такур вилиз.
Цифер алатна, тарихдин гуьзгуь,
Сагъ яз амукьда несилри кIелиз.

Гьар са патандаз, вич кьун патал шагь,
Сифте нубатда рекьида игит.
ЭкъичнаватIа гьидан пара ягь,
Гьадаз аквада халкьар яз чигит.

Гьар сада вичин тваз къанун, къайда,
МискIинар чIуриз, эцигда муькъвер.
Дуьз тир тахтадиз,чIуру тир ранда
Ягъиз ийида, луькъверни синер.

Буьркьуьда экуь акъудда вилер,
КьецIид алахъда галудиз гардан.
Эй адалатлу зи лезги эллер,
ЦIални ивидал лигимрай гьулдан!

КIантIа фарс хьурай, кIандатIа араб,
КIантIа туьрк хьурай, кIандатIа урус;
Як алажна чи, жакьвана кIараб,
Чаз гьалал тIуьрди авунач турус.

Гьи кьвадар хуьрер дуьзарна чилив?
Гьикьван есирар ганатIа маса?
Шалбуз дагъ рахаз, Каспидин гьуьлуьв,
Дердер пайнатIа шумуд виш йиса?

Чилер къакъудиз, чIал ийиз кIанз терг,
Цiун мукалралди гвенай чи никIер.
Абурун ина вуч авайтIа мерг?
Чапхунчивилив ацIанвай рикIер.

КIвачерик чи чил, кьилел уртах рагъ,
Къул тирвал кIвачер гадарна жуван;
Чаз бес я Аран, Шагьни, Шалбуз дагъ.
Бес я чаз чи яд, чи фан кIус яван!

Эгер мугьман яз атанватIа чахъ,
Ша, Буюр. Илиф, кефер чIугу квез.
Эгер аватIа чIуру тир къаст квехъ,
Гуьнуькъарадин йиферчIугу квез.

Дидеяр сагърай игитар хайи,
Гьар сад са аслан шарагар жеда.
Душмандин вилик намусар хвейи,
Садни рекьидач, тIурфан, гар жеда.

Гьар садаз вичин велед я ширин,
Гьар садаз вичин чIал я багьа затI.
Дидедин чIалал лугьунни хъуьруьн,
АватIа яраб, рикIиз дава-затI?

Агъзур йисара женг чIугуна чав,
Лигим хьана чун гьулдан барамбар.
Шумуд гьампади ягъна чина ав?
Чпин кIарабрин туна лагь, гьанбар?

ГъвечIиз акуртIан кьадардиз пара,
ВикIегь рикIерин рухваяр я чун.
ЦIийи бегьерар гъиз вердиш тара,
Къадим лезгийрин балаяр я чун.

Тек сад амай кьван амукьда чи чIал,
Тек сад амай кьван амукьда чи чил.
Къадим лезги тIвар ала къе чал,
Жеч чи агъада, вине авай кьил!

АБУР ГЕРЕК Я

Гьар са инсандиз уьмуьрдин къене,
Вичиз килигай абур герек я.
Садрани тади къачумир куьне,
Фагьумни фикир, сабур герек я.

Яб це рахайдаз, алцумиз эчIей,
Яд хьиз кьурамир кулунал кичей.
Ник хьун паталди эчIелар эчIей,
Арабадик кьве дапур герек я.

Эгер ятIа ам гьаясуз душман,
Игит яз кьинал жемир вун пашман.
Амма хуьн патал ви дин, ви иман,
Кьве падни хци гапур герек я.

КичIе кас тежен гьатайла кIеве,
Кьве патахъ рахаз мез тежен сиве.
Азаб, азият гьатайла хиве,
Гайи гуж эхдай дубур герек я.

Дугъри инсан я Сажидин шаир,
Масан кас Ватан, хайи халкьни хуьр.
Регъуьн паталди къуьлуьн гъуьр-шиир,
Регъв элкъуьрдай цин цIапур герек я.

МАСА ГАНА ПАБ

Адалатдикай рахада вири,
Чарабурувай тIалабдай чIавуз.
Амма вичин мез хьайила куьруь,
Вечре хьиз караг ийида цавуз.
Жакьвадай чIавуз чарадан кIараб,
Са тIимил регъуь жедач жал, яраб?

Михьивиликай рахада вири,
Гьатта мезни кваз кьацIайбур сиве.
Гьич вичин патав акьулдиз кьери,
Бегенмиш жедач камаллу деве.
Виридан вилик ийидайла таб,
Са тIимил регъуь жедач жал, яраб?

Хажалатрикай рахада вири,
Пара инсанар кIеве авайла.
Кисда бязибур ширин вирт-гъери,
Кар туькIвей чIавуз, гьатайла сиве,
Вуч ятIа течир Аллагьдин ктаб,
Са тIимил регъуь жедач жал, яраб?

Яшар атана, кIвач сурун патал,
Туб астахфирдин гаф къвезвач мецел.
Акьуллу касдин кар чIурун патал,
КицI хьиз элуькьда гьарайиз къецел.
Гьич садра кьваннигуз течирдаз яб,
Са тIимил регъуь жедач жал, яраб?

Язух Сажидин-дугърийрин дугъри,
Кар квахьай чIавуз туькIуьрдай чIалар;
Даим уьзягъ я къегьбени угъри,
Намусни геъйрат-цацарни валар,
Къуллугъ къачурла маса гана паб,
Са тIимил регъуь жедач жал, яраб?

ЯРГЪИ РУШ

Марфадин михьи стIалар ири,
Цуькверин винел кIватI жеда вири.
Вун акур чIавуз зун жеда дири,
Муьгьуьббатдин нур-экв гвай, яргъируш!

Вун рикIе аваз къекъвезва чилел,
Кьакьан тир гъетер хъуьрезва кьилел.
Шадвилин накъвар къвезва кьве вилел,
Муьгьуьббатдин нур-экв гвай, яргъируш!

Цуькверин атир гьар патахъ чикIиз,
Гузва майданар вуна зи рикIиз.
Ракъинизни кваз кIанзавач акIиз,
Муьгьуьббатдин нур-экв гвай, яргъируш!

Уьмуьрдин кьисмет, гележег гуьзел,
Ашкъидин мани цIаразва мецел.
Зи рикIин сирер катзава къецел,
Муьгьуьббатдин нур-экв гвай, яргъируш!

Ирид жуьредин нурарин кIватIал,
Иридра къизгъин жезва рикIин тIал.
Сажидина чан гузва вун патал,
Муьгьуьббатдин нур-экв гвай, яргъируш!

ГЬИНИЗ ФЕНА

Гьиниз фена, дагъвияр, чи кинтаввал?
Агъузвилел садав тIвар тIвар кьаз татадай.
Буш хьанани чи дагъларин битаввал?
ЦIай акъуддай касдай вичик китадай.

Чун тахьайтIа, Эминанни Саидан
Тушни мегер такабурлу веледар?
Чи намусдик хукIур авур гьар садан,
Сад Аллагьди ийидачни дуьнья дар?!

Гьикьван эхда акатайдан гафни чIал?
Ргазва хьи рикIе иви хашхашдив.
Буба Ватан, намус, гъейрат, дидед чIал,
Гумачни къе гьар са дагъви къардашдив?

Квез элкъвена кимер, меслят межлисар?
Чазмачни чаз чи дагъларин чIехивал?
Цiуд дугъридан кьилел виш кас иблисар,
Хьанвай девир-им тушни чи мичIивал?!

Ша, астахфир ийин чIуру краркай!
Ша, менфятар къачун инсанвиликай!
Бейкеф жемир Сажидинан чIаларкай,
Алчах кIвалах авач лукI хьун вичелай!

БАХТАРИН УСТIАР

Кьисметдихъ ава къариба рекьер,
Дегиш жеда ам шакъа хьиз вацIун.
Кими ийимир гьич сивелай хъвер,
Ам ишара я хура авай цIун.

Четинвилелди туькIуьда крар,
ЧIуру кIвалахар чеб жеда къарши.
Рехи хьайитIан чIулав тир чIарар,
Жувалди сефил ийимир къунши.

Ерли эх хъийиз тежедай чIавуз,
Цав кьакьан хьана, чил хьана кIеви;
Я хкаж хьухь вун гъед хьана цавуз,
Я дагъдиз элкъуьгъ, ргазвай иви.

Эгер кьисметди къалурайтIа чин,
Эгер кьисметди багъишайтIа бахт;
Ви чандал вуна кьуна кIанда кьин,
Халкьдиз багъишиз ваз амай кьван вахт.

Чир хьухь хьи ам ваз багъишнатIа ни,
Чир хьухь вуж ятIа бегьер гайи тар.
Ам ватан я ви, диде тир кIани,
Ам Аллагь я ви бахтарин устIар
ЧАХЪ САДВАЛ АВАЧ

Ракъини вичин къизмишзава цIай,
Цавун целери худда тунва гад.
Заз диде тир Чил инсанрив ацIай,
Къужахламишиз кIан я мад ва мад!

Заз дидедин ни къвезва Чиликай,
Уьмуьр багъишай, тербия гайи.
Ам ктаб я зи ахъаз вилик квай,
Кьисметдин чрар кIелзавай цIийи.

Къуй ракъини мад худда турай цIай,
Ислягь лифери лув гурай цава.
Захъ ватан ава бахтарив ацIай,
Захъ зи Дагъустан-Лезгизстан ава!

Чахъ вири ава, авач азадвал,
Са халкь кьве патал пайиз жедани?
Чаз гьава хьтин герек я Садвал,
Гьамишада вай-зайиз жедани?

ТIЕБИАТ

Пак инсандин къилихар квай,
ЗатI я тIебиат.
ЯтIан кьисмет синихар квай,
Шад я тIебиат.
Гагь сефил, гагь хьунуьхь хъуьрез-
Ад я, тIебиат.
Гагь зул, гагь кьуьд, гатфар серес,
Гад я тIебиат.
Зун лагьайтIа, вал рази кас,
Сад я тIебиат.
Кьиникь герек туш тади кваз,
Фад я тIебиат.
Саджидиназ гумир на наз,
Дад я, тIебиат.
Гузвай къимет зи патай ваз,
Вад я, тIебиат!

ВУЧ ИЙИДА

Дердер, гъамар вири санал,
Вуч ийида кIватI хьайитIа?
Чуьнгуьрдин сим рахай чIавлал,
Гуж хьана хьи кьатI хьайитIа.
Жува кIватIай ризкьи гьалал,
Вучин чара кIатI хьайитIа?

Жува кIватIай ризкьи гьалал,
Вучин недай чан тахьайтIа?
КIани рушаз, гъайи чIалав,
Гуж хьана жув кIан тахьайтIа.
Пехил дустар хъуьрез къвалал,
Вучин цавуз ван тахьайтIа?

Пехил дустар хъуьрез къвалал,
Вуч ийин зун тек хьайитIа?
Хендеда яз ичIи къурал,
Гуж я закай кIек хьайитIа.
Гъилив-кIвачив квахьна марал,
Вучин рикIе тIвек хьайитIа?

Гъилив-кIвачив квахьна марал,
Вучда закай яр тахьайла?
НуькI ацукьда чуплах тарал,
Гуж я ширин нар тахьайла.
Гьикьван дердер кхьин хурал?
Я къелем, я чар тахьайла.

Гьикьван дердер кхьин хурал?
Ван хьайитIа рикI цIарада.
Герек чIавуз хъуьрей чIурал,
Гуж жеда хьи, цуьк кьурада.
Сажидинан чIулав сурал,
Вуч ийин за, гьикI цIарада?

КУЬРЕДИН ЯРАР

Медениятдиз, эдебиятдиз,
Ачухун патал ишигъдин варар;
Чанни гун патал багъри миллетдиз,
Рехи хьана хьи чи чIулав чIарар.

СтIал вацIалай Куьредин ярар,
Къаршиламишиз кIвалахна чна.
Медениятдин цаварик гурар,
Кутаз цIуд йисуз алахъна чна.

ШУКУР ГЪВАШ

Рекьин тийир кас дидеди хайид туш,
И дьньядал къуп са касни хьайид туш.
Кьегьел касди вичел леке гъайид туш,
И уьмуьр ваз багъишайдаз шукур гъваш!

Вири крар туькIвей садни хьайид туш.
Даим сиве ширин дадни хьайид туш.
Кьегьел касдин хъуьчIуьк гъуьлягъ хвейид туш,
КуькIуьр лампа багъишайдаз шукур гъваш!

Аллагь-Сад я, бахт виридаз хьайид туш,
Пачагьвилин тахт сиридаз гайид туш,
Буш йисарин вахт садазни хьайид туш,
Фидай жигъир багъишайдаз шукур гъваш!

Ишез атай инсан ишез хъфида,
Уьмуьрдин еб кьатI хьайиди рекьида,
Чимивилихъ ялда мекьи хьайида,
Кьисметрин сир багъишайдаз шукур гъваш!

Са вун туш кьван авайди и алемда,
Гьисаб шумуд тIур алатша къелемдал?
Яшамиш хьухьмуьгьуьббатдин мелгьемдал,
Сад тир дуьнья багъишайдаз шукур гъваш!

Зун квез чидай Сажидин я, шаир я.
Зун гьалал тир ризкьи тIуь са факъир я.
Сад Аллагь –зун халкь авунвай магьир я,
Бахтлу хизан багъишайдаз шукур гъваш!

ТУТУН ТАР

Гатфар кьиляй дем къурмишна пешерин,
Ван япара къугъваз жеда чIижерин.
Багъдин юкьва пIийийринни ичерин,
Вун женнетдин къелем яни, тутун тар?

Агъзур нямет мижедикай гьазуриз,
Чи бадейри къапар жеда ацIуриз,
Накьвадин къат дуьдгъвер хьтин цIуруриз,
Вун зи рикIин мелгьем ятIа, тутун тар?

Икьи, серин, махпурдин векь кIаник квай,
Земземдин яд, шуьрбет ийиз, чилик квай,
Гьар са мурад туькIуьр ийиз рикIик квай.
Вун илгьамдин алем яни, тутун тар?

\Сажидинан гуьгьуьлди вун чIугуна,
Чiагай свас хьиз акур чIавуз дугуна.
Заз вун жуван яр хьиз гуьзел акуна,
ЧIал кхьейди къелем яни, тутун тар?

ЗИ ХУЬРУЬН МУЛКАР

Чинал ракъинин экIяй хьанва хуьр,
Мукар хьиз чилик ккIанва кIвалер.
Жуьмя минскIиндай лампайрив куькIуьр,
Тамашзава чаз шуьшейрин вилер.

Гьикьван бул ава зи хуьруьхъ мулкар?
Са кьил «ЧIафарар», муькуь кьил «Палас»,
Гьар са мугьмандиз ачух тир ракIар,
«Гьамгаяр», «Дугун», «КIелейрин палас».

«Данахъар», «Латар», «Къиримханан кIам»,
«Терсепул», «Накьвар», «Къазмаяр» шумуд?
«Калан хувал», «Чiурухуьр», «Булах там»,
Куьн туширни кьван СтIалрин умуд?

Малкъара, ник, багъ, сарубугъда къуьл,
Силли тир ина бахъуяр чIехи.
Зегьмет чIугвадай туна чиле кьил,
Гатфариз, гатуз, зулузни рехи.

Мал-мулк паталди къанбанддай чанар,
АцIуриз «Накьвар» къванерив сурун.
Агъа СтIалдал хьаначтIан ханар,
Машгьурбур авай зигьиндал хурун.

Азандин ванер акъатдай яргъаз,
Гьар йикъа вадра мискIиндин кукIвай.
Кiавузардал кIаш ракъарив къугъваз,
Мугьманар жедай Агъулай, ЯркIай…,

Зи хуьруьн мулкар, зи хуьруьн эллер,
Куь машгьур тIварар вуж ава течир?
СтIалрихъ хьтин мехъерар, мелер,
Къурлу тир хуьрер тIимил жедачир.

«СтIал» вацIалай «Гьажид» вирел кьван,
Агъа кьил «Къухмаз», са кьил Кьасумхуьр,
«ЦIаяр яд», «Хурун булахар» гьикьван
Авай вахъ пара, Аллагьдиз шуькуьр!?

Зи хуьруьн мулкар къвердавай гуьрчег
Жезва, девлетриз авачир а кьил.
И дуьньядал бахт алатIа, заз чиз,
И мулкар акун я тух тежер вил.

И берекатрин бегьерлу чилер,
Гьар вуч хьайитIани битмиш жез гьазур;
Яшамиш хьурай зегьметчи эллер,
Несилар патал эминна яз тур!

Пехъерин сивяй аватай кIерец,
Хъархъун тар хьана экъечIдай накьвар,
Дарманрин хъчар авай гьар хирез,
«Дамардин» хъчар, инжияр, таквар.

Зи хуьруьн мулкар, булахар, ятар,
Квел ашукь я зун гатузни хъуьтIуьз.
Шумуд мулунин кьаз тахьанвай тIвар,
Заз жуван шиир аквазва гуьтIуьз!

КIвачел залан къуьр тIуьна зи
Ван хьайибур жедач чIалахъ,
Заз эх тежер хьана кIвалах.
Кьве виликай хьана булах.
КIвачел залан къуьр тIуьна зи!

Эркек тиртIа низ тир гьайиф,
Диши къуьр тир бугъаз, зайиф.
Са угъриди галукьай тиф,
КIвачел залан къуьр тIуьна зи!

Къе, пака цIуд шапIа хазвай,
Балайрин дерт гъапа кьазвай,
Диде къуьр тир руфун тIазвай.
КIвачел алан къуьр тIуьна зи!

Сив ацIана гьикI экъуьгъин?
Галукьуй ман вичихъ тшегъуьн.
КIанчIарин шиш яга мегъуьн,
КIвачел залан къуьр тIуьна зи!

Чи шак алай кацик, кицIик,
Рак акатуй вичин мецик.
Беден усал, вили кицик,
КIвачел залан къуьртIуьна зи!

Сажидиназ ихьтин чIалар,
Хуш кIвалах туш къалмакъалар.
Хуй вич хайи папан къвалар,
КIвачел залан къуьр тIуна зи!

КЕРИМ

Гьар межлисда, гьар са хуьруьн,
Сивел жеда мили хъутьруьн,
Мани лугьур, куз-куз, ширин,
Устадрикай сад я Керим!

Гатуз хьиз хуш кьезил шагьвар,
Къугъваз жеда ахъа яз вар.
Шад манийрик кутаз лувар,
Лигимардай чад я Керим!

Билбил я, гаф авач винциз,
Ухшар я ам земземдин циз.
Темен гунуг хас я мециз,
Муьгьуьббатдин чад я Керим!

Гъавурда кIан ятIа акьаз,
Ша, мугьман хьухь ЦIийи Макьаз.
Ярар-дустар кьегьелбур кьаз,
Вердиш хьунал шад я Керим!

Сажидиназ, ви дуст, шаир,
КIанзава вун ийиз загьир.
Хуш манийрин устад магьир,
Куьбечидин хатI я Керим

ШАИРДИН ТIВАР

Авай гаф дуьз лугьун им зи хесет я,
ТуширтIа зал шаирдин тIвар жедачир.
Дуьзвал патал кьиникьни са лезет я,
Гегьенш дуьнья заз икьван дар жедачир.

Жуван кесиб кIвал-югъ, хизан акурла,
Дуьзвалпатал азиятар чIугурла,
Буькьуьбуруз ви кузвай рикI такурла,
Гатун цикIиз циферик хар жедачир.

Низ гьарагъий, чил кIеви, цав кьакьан я,
Вирибуруз арзачияр дакшан я.
Эхиратдин кIвал мичIи тир лакьан я,
ГьакI туширтIа, рикIизни тIар жедачир.

Тек са зун туш гунагь квачиз кайиди,
Сад-кьве кас я бахтлувилер гайиди.
Дуьзвал кIандай кас тиртIа тум цайида,
Къуьлуькни кваз зегьердин твар жедачир.

Эй Сажидин, жув гьавая рекьимир,
Са гунагьни квачир дуьнья рекъимир.
Акатайдаз дерди кIелиз къекъвемир,
Лал хьанайтIа, ваз икьван кар жедачир.

ПАРА ХЬАНА ЗАЗ

Къекъуьн галачир рекьер жедани?
Гуж тагай чIавуз гьекьер жедани?
Далдам галачир мехъер жедани?
Лугьуай ванер пара хьана заз.

Азаб галачир уьмуьр жедани?
ЦIа кун тийидай куьмуьр жедани?
Цурувал квачир хемир жедани?
Гайи суалрин хара хьана заз.

Хъсанвал ийиз авуртIа алахъ,
Гьадалай авач намуслу кIвалах.
Гьар са сивикай виртIедин булах
Хьайи вахтунда чара хьана заз.

ХъуьтIер галачир мекьер жедани?
Рагъ авачирла векьер жедани?
Хва, руш авачиз мехъер жедани?
Шадвал ийидай ара хьана заз.

Квез я суалар жаваб авачир?
Квез я хъсанвал суваб авачир?
ТIал кьисмет тахьуй запаб авачир,
Азарар гуьнуькъара хьана заз.

Сажидин шаир, чIаларин гъиляй,
Мажал авач ваз, ажалдин хъиляй.
Ялиз уьмуьрдин эхирдин кьиляй,
Илгьамдин мурцар хура хьана заз.

ТАХСИР ВУЧ Я

Тахсир вуч я кьуьзуьвилин?
ТIебиатдин адет ятIа.
Къул герек туш разивилин,
Эгер ам ви кьисмет ятIа.
Кьуьзуь жезва тарарни кваз,
Хам акьалтиз яцIу хьана.
Акъатзава сарарни кваз,
ЧIулав чIарар лацу хьана.

Кьуьзуь мийир акьул жуван,
Фагьум-фикир зайиф хьана.
Зазни, гьелбет, уьмуьр жаван,
Квахьай вахт хьиз гьайиф хьана.
Гуж хьанай хьи гъаначиртIа,
Жегьил несил арадал чи.
Сувагъ ийиз хьаначиртIа,
ЦIийи кIвалер кьарадал чи.

Квез я залан веривердер?
Кьуьзуь чIавуз ялиз тежер.
Виш йисара гьялиз тежер,
Кьуьзуь хьана фейитIани.
Жегьил чанар сагъ амукьрай,
Арабир марф къвайитшани.
Кьилел даим рагъ амукьрай!

Дявени каш такур инсан,
Яш хьайитIан кьуьзуь женни?
Бедбахтвилер акур инсан,
Кьисметдин цIал рази женни?
Кьуьзуьвилиз авач айиб,
Ви намусдик леке квачтIа,
Гьар са карда хьайи гъалиб,
Сив кармашдай серке квачтIа.

АКУНА ЗАЗ

Шалбуз дагъда-къванер къизил,
Бушлухра гар лув гуз кьезил;
Чуруни кьил лацу са Кас,
Къекъвез яргъай акуна заз.

Кьакьан цава дагъдин лекьре,
Вил экъуьриз вацIун кьере;
Самурдин вацI физваз рахаз,
Заз кIан хьанач секинвал хаз.

Кас Буба зун такур кьиса,
Физвай гъиле кьуна аса.
Дегь девирар кхиз рикIел,
Са вуч ятIан ийизвай кIел:

-Эй Эренлар-пIирер макан!
Элдиз сирер ахъая кван!
Дагъдин чархар икьван гагь лал,
Вучиз къвезва са-сад чIалал?

-Кас Буба, вуч хабар я къе?
Вуч хиялар ава рикIе?!
-Жечни, Шалбуз, Прометеян
ЦIукай рикIиз хьанва аян!

Ам ви кьакьан раган кьилел,
Кьурурай вахт къвезва рикIел.
Чи Къавкъаздихъ, лезги халкьдихъ,
Хьаначирни вичин Халикь?

-Ахьтиндакай чи Шарвили-
ГъвечIи инсан хьанач ерли.
Куьр вацIалай Самур вацIал,
Лигим хьай Алпандин цIал,

Адахъ вичин давамдай рехъ,
Мегер сад-кьвед хьанайни чахъ?
Вилер ахъай кьулухъ, вилик,
Умуд кутур Лезги чилик.

Шарвилидин невейрикай,
Абур хадай дидейрикай,
Фагьум, фикир ая жуван,
Кас Буба, ваз къвезва зи ван!

-Къвезва, Шалбуз, аферин Ваз!
Еке сабур гана на заз.
Заз гьикI авай, Шарвилияр,
Кьена, кесиб я Лезгияр!

Жери кар туш и дагъларихъ,
Лезги чилихъ, чи халкьарихъ,
Шарвилияр мад амачиз.
ГьакI амукьда ад авачиз!

Амма абур гьар къуз акваз,
Дагъдин рагар къвезва чIалал.
Эй, Лезгияр, мягькем акъваз!
Дагъларни кваз рахазва лал.

СУРАКЬРА ЧУН ЖЕДА

Чун инсанар яз дуьньядал атайла,
Адан къадир жеда чара атIайла.
Яшлувили чи кIвалин рак гатайла,
Суракьра чун жеда дава-дарманрин.

Гьи кьадардин гуьзел вахт тир жегьилвал!?
Гьич рикIелни къведачир чи агьилвал.
Гьич садазни кьисмет тахьуй пехилвал,
Иесияр акваз кьизил-харманрин.

Яшлу хьунухь шартI я гьар са затIунин,
Вун сагьиб я ви бахтуни атIунин.
Зигьиндин кар ятIе эгер кьатIунин,
Ша, вил вегьен тарихдиз дегьзаманрин.

Мугьман дуьнья тирди чна хиялдай
Акъуд тийин, гьисабиз жув аялдай.
Бязи чIавуз экъечIиз кIанз завалдай,
Гьазур я чун къапудал физ душманрин.

Яргъал, мукьвал-са югъ къведа рекьидай.
Дуьнья-чими, амма ви чан рекъидай.
Рази хьана жуваз гайи гьакъидал,
Азраил вич авур кардал пашманрин.

Жегьилвилихъ ава вичин зизивал.
Беден сагъдаз гуьзел вахт я кьуьзуьвал.
АватIани, авачтIани разивал,
Чун иеси жеда «Эхирзаманрин»!

ЖЕГЬИЛ УЬМУЬР

Багьа я заз жегьил уьмуьр,
Сад Аллагьди багъиш авур.
Садра акур къизил уьмуьр,
Зи кьисметдал нехиш авур.

Низ чидай вун лиф хьиз катна,
Зун муг кьуна амукьдайди?
Инсафсузрин гъиле гьатна,
Руг хьиз чилел ацукьдайди.

Са вахтара некьид кьал хьиз,
Вун цавара гарал жедай.
Гагь-гагь лув гуз, мерги гъал хьиз,
Яру ичин тарал жедай.

Гила вучиз кьуьзуь тирла,
Закай яргъаз кат хьана вун?
Зун кьисметдал рази тирла,
Гарухъ галаз гьат хьана вун?

Жегьил уьмуьр-кьезил уьмуьр,
Вил галазни аквазвач мад.
Зи кьисметдин къизил уьмуьр,
Вахъ хажалат чIугвазмач мад!
Са зун тиртIа пис дерт авай?

Дуьньядин чарх элкъвез физва.
Чiере я зун кьуд берт авай,
Мад дуьньядал хквез физва!
Квез завай вуч кIанзава

ВУЧ КIАНЗАВА

Вирида хьиз авурла за кIвалахни,
Кардик ква зи «шииратдин» булахни.
Дуьз физва зун, ян тагуз са къвалахъни.
На лугьун, заз куь вах, куь руш кIанзава.
Я залумар, квез завай вуч кIанзава?!

Гьич чIуру гаф акъудзавач сивяй зи,
Залан тир вик алудзавай хивяй зи,
Са кар кьванни акъуд тийиз кIевяй зи,
На лугьун, заз кьаз туьтуькъуш кIанзава.
Я залумар, квез завай вуч кIанзава?!

Зи чан тушни кузвайди цIун хура тваз?
Квез кIан я зун чан аламаз сура тваз.
Девлет кIватIиз, артуханди фура тваз,
Аквазвай зун мидаим буш кIанзава.
Я залумар, квез завай вуч кIанзава?!

Тшуьрди авач атана куь кIвалерай,
Зи хъсанвал хкведач жал вилерай!?
Завайни эх жезмач эхир кьилерай.
Зун кьин патал гудай байгьуш кIанзава.
Я залумар, квез завай вуч кIанзава?!

И кьадардин рикIе авай чIурувал,
Гьайиф тушни хьун итимдин чуру вал?
Ам вуч чин я акъат тийир ярувал?
Зун кьена квек акатна кьуш кIанзава.
Я залумар, квез завай вуч кIанзава?!

Зи гъавурда гьат тийидай гьайванар!
Сад Аллагьди ийида куьн дуванар.
Бес я авур кьадар йикьер-шуванар,
Заз чида квез гатадай тIуш кIанзава.
Я залумар, квез завай вуч кIанзава?!

ЛУГЬУЗ ЖЕДАНИ

РикI дар чIавув са кар текъвез гъилерай,
Къизил балугъ кьаз кIан жеда гьуьлерай.
Рекьиз кIан хьун са нин ятIан хъилерай,
Идазни кваз уьмуьр лугьуз жедани?

Цав циф авай, кIвал мичIи яз акурла,
Хурун кьефес дар жеда рикI дакIурла,
Са дуьз кIвалах ийидай рехъ такурла,
Идазни кваз уьмуьр лугьуз жедани?

Фа дад гудач, рахаз, хъуьрез кагьал яз,
Дуст жагъанач, жуван хуьруьн магьал яз,
Цав кьакьан, чил кIеви, жув пис гьал яз,
Идазни кваз уьмуьр лугьуз жедани?

Гьич са карни гъиляй татай береда,
Са вил ишез, муькуьд сефил хъуьреда.
Мефт кьурадай чIваз кьилин хъиреда,
Идазни кваз уьмуьр лугьуз жедани?

Вахтар жеда жув жувакай куьцIедай,
КIвалин къавар жуван кьилел уьцIедай.
Йифекайни кваз мичIи тир кичIедай,
Идазни кваз уьмуьр лугьуз жедани?

РЕКЬИН ДУСТ

Шабалутдин чIарар ахъа кьечIемдин,
Гьарфар хьана кьилер элкъвей аджемдин.
Пияла хъун хьана завай ви жемдин,
Зун цIуд йисан жегьил хьана, рекьин дуст!

Лацу гъилер гьар са тIуб са къизилдин,
Буйдиз шумал, дамахар гваз жегьилдин,
Гафар рахаз сесиналди билбилдин,
Дердерин пар кьезил хьана, рекьин дуст!

Есир хьана зун ви чIулав вилерин,
Хур лепейрив къугъвазва зи гьуьлерин,
Сив ухшар тир тавдиз къизил гуьллерин,
РикIиз куьруь мензил хьана, рекьин дуст!

Сад Аллагьди, виридаз хьиз женнетдин,
Вав ихтияр гва зи бейгьал кьисметдин.
Акакь тавур чIвуз вак тIем минетдин,
Шадвиляй зун сефил хьана, рекьин дуст

Пагь, и кIвачер гьикI эцигин чилерал!?
Гваз къекъвейтIа, хъуьреда жал гъилерал?
Ашукьдин чан къачуз чидай вилерал,
Сажидан вал пехил хьана, рекьин дуст!

ДАНИЯЛАЗ

Рагъ экъечIна вили цавуз,
ТIебиатдал чан атана!
Даниялан, заз и чIавуз,
Шад манийрин ван атана!

Куьн зи чIалахъ жедач, эллер,
Дуьньяни кваз серес хьана.
Чиг аламай къизилгуьллер,
Кьуьлер ийиз серес хьана!

Ада зяб гуз жегьил, жаван,
Шад яз кьакьан къаваралла.
Даниялан манийрин ван,
Муьгьуьббатдин луваралла!

Заз чир хьана Даниялан,
Илгьамдин сир дерин тирди.
Мани себеб лезги чIалан,
Гьар са нагъма ширин тирди!

Ша, жемятар, ягъин капар,
Им чи шад тир мярекат я!
Манидарар-гузвай хабар,
Чи уьмуьрдин берекат я!

ВАФАЛУ ЖЕН

Гьикьван дегиш жезватIани девирар,
Чахъ хуьн герек ава багьа ивирар.
Чаз Аллагьди гуз амай кьван уьмуьрар,
Вафалу жен Сулейманан весийриз!

Абуземзем яд хьиз даим булахда,
Гьам гаф, гьам кар михьибур жен кIвалахда.
Зегьметчи халкь хьун патал чи чIалахъда,
Вафалу жен Сулейманан весийриз!

Халкьдин вилик намус михьи хьун патал,
Авур кадиз аферинар гъун патал,
Чи несилриз дуьз тербия гун патал,
Вафалу жен Сулейманан весийриз!

Чал пехил тир гьар са душман йикье тваз,
Ватан-азад, халкьар бахтлу рекье тваз,
Кьин кьуна хьиз, михьи къастар рикIе тваз,
Вафалу жен Сулейманан весийриз!

АЗИЗ ТИР ЭЛ

Азиз тир эл, шад я къе куьн акунал,
Ихьтин гуьзел мярекатдал атунал.
Шииратдин Шалбуз дагъ тир кьатIунал,
Чи бахтунай хайи кас я Сулейман!

Багьа жезвай гьар са цIийи йикъалай,
Арифдар я вири халкьдин рикI алай.
Кесиб синиф патал ракIар акьалай,
Ахъагъиз чан гайи кас я Сулейман!

Вири уьмуьр зегьмет чIугаз акъудай,
Ам шаир тир фяле-лежбер агудай.
Лигим хьана хатай чIавуз Бакудай,
Халкьдин векил хьайи кас я Сулейман!

Гьикьван дегиш хьайитIани девирар,
Мидаим я халис халкьдин шаирар.
Кьуьчхуьр Саид, Етим Эмин-магьирар,
Чи рикIерал гъайи кас я Сулейман!

Кьакьан аршда гъед тир хкахь тийидай,
Ам гьисабиз жени мегер кьейидай?
Лугьудай гаф, кIвалах чидай ийидай,
Халкьдин гьуьрмет хвейи кас я Сулейман!

ДУСТ МИЗАМУДИНАЗ

На багъишай къелемдикай,
Шабалутдин тар жезва, дуст!
ЧIехи тир са алемдик квай,
Заз ви багьа тIвар жезва, дуст!

Вун Вини-, зун Агъа СтIал,
Берекатрин ала кIунтIал.
Шад нагъмаяр ийиз кIватIал,
Чун кьвед бахтавар жезва, дуст!

Бубайри хьиз тIуьр фу къуьлуьн,
Гьуьрметлу яз девир гьалин.
Къелемдикай заз ви гъилин,
Бегьердин лувар жезва, дуст!

Чи СтIалрин Багъдат дере,
Емиш багълар, ципицI чIере,
Безетмишун Женнет жуьре,
Чи пак буржи-кар жезва, дуст!

Бул бегьеррин акъудай цуьк,
Мидаим квай Земземдин цик,
Чуплах акур вахтунда икI,
Валлагь рикIиз тIар жезва, дуст!

Гьуьрметлу кас- Мизамудин,
Вахтар я хьи ибур муддин.
Сефил туртIа на Сажидин,
Дуьньяни кваз дар жезва, дуст!

АРУХОВ

Чи аямдин Шарвили тир, Мелик тир,
Гьар са кардин адалатлу шерик тир,
Прометеян цIай куькIуьнвай са рикI тир,
Аллагьди чаз гайи югъ я, Арухов!
Кьена, рикIиз къайи югъ я, Арухов!

Гъед яз атай Лезгистандин чилерал,
РикI алай хва Дагъустандин эллерал,
Хажалатдин накъвар алаз вилерал,
Дуьньядилай фейи югъ я, Арухов!
Шад рикIер цIув кайи югъ я, Арухов!

Хаин душман, чIулав къастар рикIевай,
Пехил я чал ислягьвилин рекьевай.
Дагъларизни, халкьдихъ галаз йикьевай,
Дуьнья мичIи хьайи югъ я, Арухов!
РикIеризни къайи югъ я, Арухов!

Гьажи Давуд, Шейх Мугьаммед даях тир,
Етим Эмин, Сулейманни уях тир,
Чахъ игитар ава женгчи пайдах тир.
Халкьдин намус хвейи югъ я, Арухов!
Дуьнья ичIи хьайи югъ я, Арухов!

Душманриз шад тахьурай, чад мад ава!
Лезгистандихъ къагьриманрин ад ава!
Чахъ игитар лигимардай чад ава!
Сад кьена, цIуд хайи югъ я, Арухов!
ЦIийи тир тум цайи югъ я, Арухов!

ЛЕЗГИ ПРОМЕТЕЙ

Лезги Прометей, жегьил Шарвили,
Мягькем акъвазай тIурфанрин хура;
Акъудиз тежер рикIерай ерли,
Ахьтин кьегьел хва тваз женни сура?!

Цуькведа амаз жегьил тир яшар,
Хайи халкьдивай авуна чара.
Куьре Меликаз, Давудаз ухшар,
Ахьтин кьегьел хва тваз женни сура?!

Етим Эминан, Сулейманан хва
Лугьуниз лайих кIвалахрал пара;
Жегьил несилдин камаллу арха,
Ахьтин кьегьел хва тваз женни сура?!

Къарагъ зи эллер, дагълар хьиз кIвачел!
Гужлу бегьердин багъ яна цIара.
Загьир лугьудай тIвар алай вичел,
Ахьтин кьегьел хва тваз женни сура?!

Арухов Загьир кьенвач, сагъ я ам!
ЦIийи бегьерар мад гъида тара!
ЧIулав тIурфанриз акси дагъ я ам!
Ахьтин кьегьел хва тваз женни сура?!

Эй кьакьан дагълар, камаллу Шалбуз,
Игит лекьерив лув гуз тур цавуз!
Сагърай Лезгияр, сагърай Дагъвияр!
Рекьин тийидай ерли са чIавуз!!!

ГУСАЕВАЗ

Дагъви халкьарихъ Шарвили ухшар,
Игитар хьана, жегьил тир яшар.
Амма гуьлледи душмандин нашар,
Чавай къакъудна Гусаев стха!

Кьакьан тир дагълар акьалтна чIалал,
КIвалахиз тагай мерд хцив гьалал.
Япар-биши, мез-хьайи касди лал,
Чавай къакъудна Гусаев стха!

Дагъви вилаят, Самурни Куьре,
Ясдик акатна дар Магъу-дере.
РикI михьи инсан, ипекдин жуьре,
Чавай къакъудна Гусаев стха!

Я Гьажи Давуд, я Куьре Мелик,
Я Етим Эмин, Сулейман-шерик;
Кутаз женни кьван игитар чилик?
Чавай къакъудна Гусаев стха!
Тикрар:
Мегьамед-Салигь Гусаев кьегьел,
Гьулдан хьиз лигим дагъ я дагъларин!
Туьхуьн тийидай гъед хьанвай кьилел,
Гьар са къагьриман сагъ я халкьарин!

ЧИ МЕГЬАМЕД-САЛИХАЗ

Дагъдин лекьер лув гуз вердиш цавара,
Шарвилияр я зарб авай лувара!
Рекьиз гьайиф хьаначни ваз, авара?!
Чи Мегьамед-Салигь стха-Гусаев?!!

Хажалатдив кьил агъузна дагълари,
Къал къачуна, тIурфандиз хьиз, багълари.
«Рекьиз гьайиф!-Лугьуз хьанай халкьари,-
Чи Мегьамед-Салигь стха-Гусаев!»

ЦIайлапанар яна Магъу-Дереда,
Гьарайдин ван акъатна гьар жуьреда.
Рекьиз гьайиф, бегьер гъизвай береда,
Чи Мегьамед-Салигь стха-Гусаев!

Расуланни Сулейманан Дагъустан!
Къагьриманар лигимардай я Ватан!
Рекьиз гьайиф, авай буйни, гуьзел тан,
Чи Мегьамед-Салигь стха-Гусаев!

Дагълар я куьн ерли рекьин тийидай!
Гъетер я куь ишигъ туьхуьн тийидай!
Рекьиз гьайиф. Кьаз женни вун кьейидай?!
Чи Мегьамед-Салигь стха-Гусаев?!!

АМ ЯТIА ГЬИ МЯРЕКАТ

Ам гьи жуьре ятIа, яраб, мярекат,
Заз хабарни хьун тавуна хьайиди?
Хабар ятIа, къугъунармир, гьерекат,
Зун виринра жез я, белки хайиди.

Заз машинар герек туш гваз экъевдвй,
Къуллугърикай кеф чIугвадай ад патал.
Захъ сагъ чанни кIвачер хьурай къекъведай,
Инжикели мийир куьн зун сад патал.

Эгер халкьдиз ятIа лазим мярекат,
Гьана хьунухь-зун паталди бахт я са.
Къуй зи кIвачихъ булдиз хьурай берекат,
Зун кьисмет хьун-заз багьа тир вахт я са.

Белки халкьдин арада зун акуна,
ДакIанбуруз ийимир шад жедайвал.
Ви саягъда алад кьилел чIугуна,
Вун акуна дакIанбур пад жедайвал!

Халкь галачир квез я ахьтин чIехивал?
Къуллугъ-къеле я кукIвадиз янавай.
Квез герек я а невсинин пехъивал?
Кьадай кицI хьиз мидаим яз гвянавай.

Кесиб я зун, кесибвал-зи дамах я.
Халкьдиз бахшай чIалар я зи девлетар.
Къванцяйни кваз цIай акъуддай чахмах я,
Халкьдин рекье чIугвада за зиллетар.

Ам гьи жуьре ятIа халкьдин мярекат,
Сажидина иштираквал тавурди?
Чан алатIа, гьар сана жез, гьерекат!
Тавурдалай пара хьурай авурди!

ЗУН ХЬТИНБУР

Лугьуда хьи, зун хьтинбур пара я.
За лугьузва: жери кар туш, тек я зун.
Ухшарризни, хесетризни чара я,
Зун гъед хьана, куькIуьннвай са экв я.
(Жуван тариф ийиз уьзуькъара я,)
Вун гьахъ ятIа, дуьз хиве кьун герек я.

Чахъ гьар садахъ ава вичин мурадар,
Абур кьиле тухун патал чан гудай.
Гьич садазни хьун тавурай дуьнья дар,
Заз уьмуьр хуш туш кьве патахъ ян гудай.
ЧIурувилихъ кьаз вугумир жуван тIвар
Са йикъакай кичIе хьухь ваз къван гудай.

Чун гьар са кас ятIа жуван иеси,
Намуслу яз къуллугъ ийин Ватандиз.
Веледризни тазва жуван зи веси:
Гьуьрмет ая инсанвал гвай инсандиз.
Аллагьдикай жез тахьурай зун аси,
Гьам рикI, гьам рак ачухдиз тур мугьмандиз!

ЖЕНГ ЧIУГВАН

Халкьдихъ ишей нвагъ кими жеч вилелай.
Лугьур мисал алатзавач рикIелай.
КIизридини ни къачуда кьилелай,
Ша, Аллагь чи патал алаз, женг чIугван!

Бес халкь ишез, вун гьи чинал хъуьреда?
Квез я кака хьунухь лахъу хъиреда?
Гьахъвал патал вирида са жуьреда,
Ша, Аллагь чи патал алаз, женг чIугван!

Инсанар жен чун дидейри ханватIа,
Шарвилидиз хьиз хурай нек ганватша.
Адан тур хьиз, цIалди лигим хьанватIа,
Ша, Аллагь чи патал алаз, женг чIугван!

Халкь дакIандаз сур жагъидач чилерал.
Девлетар пуч жеда кIватIай гъилерал.
Азадвилин пайдах алаз кьилерал,
Ша, Аллагь чи патал алаз, женг чIугван!

Сажидиназ патахъ рахаз чидай туш.
Гафар санай, крар санай фидай туш.
Бахт паталди, ам гару чаз гъидай туш,
Ша, Аллагь чи патал алаз, женг чIугван!

ПУД ДУСТУНИЗ

Захъ пуд ава дустар Вини СтIалдал,
Хва-стхаяр, мукьвабурни бул ятIан.
Берекатар жеда гьар са столдал,
Вун атай вахт: кьуьд, гатфар, гад, зул ятIан.
Сад лагьай дуст-Мизамудин стха я,
Куьз лагьайтIа, бубаяр чи дустар тир.
Абур гьар сад са тухумдин арха я,
Ихтилатрин, суьгьбетрин кьве устIар тир.
Чи бубайрихъ авай мехъер файтунар.
РикI алайбур тир балкIанрал чамардин.
Гьар са рекьяй авай тамам кьатIунар,
Устадар тир гъиле кьур гьар са кардин.

Кьвед лагьай дуст-Нурмегьамед стха я.
Заз хуш авур геле къекъвез тарихдин.
Лезги чилел ашукь тир ам са хва я,
Гьам инсанни я хъуьтуьл тир къилихин.
Алакьунар а касдин лап пара я,
Уьмуьр гана, музей гъана арадал.
Дуьзвилелди хиве кьан, чи ара я,
Вил алаз ам акъвазай туш чарадал.
Хайи хуьруьн тарих кIватIна Ктабдиз,
Чаз виридаз багъишай ам устIар я.
Вич хайи кIвал элкъуьрна са штабдиз,
ГъвечIи-чIехи – вири адан дустар я.

Пуд лагьай дуст, квезни чида - Садикь я.
Гьам муаллим, устад гафар-чIаларин.
Дидед чIалан методист хьун тестикь я,
Мензил атIай яргъал рекьер-хваларин.
Шиирарни чида адаз туькIуьриз,
РикI алай кас я манийрал, кьуьлерал,
Гьазур я ам хура лампа куькIуьриз,
Ашукь хьана зегьмет кIани эллерал.
Пара хъсан ава хизан, мугьманар
Шадвилелди кьабул ийиз гьазур тир.
Сагъ чан патал герек туш хъун дарманар,
«Ачул» суфра ава адахъ машгьур тир.

Мукьвал-мукьвал дустар такваз, дар хьана,
Ерли дад гуз амукьдач заз хуьрекди.
Бейкеф жемир кьурди пудан тIвар хьана,
Заз гьар са дуст я стха хьиз герекди!
Мизамудин, Нурмегьамед, Садикьни,
Багьа я заз дустар вири хуьрерин.
Шагьид герек къведач ийиз тестикьни,
Къурзавач за рикIер чи дуствилерин.
Низ вуч ава? Сажидин я-чархачи!
Шад хабарар, муштулухар гваз фидай.
Мугьманрал рикI алайбур тир арха чи,
Гьуьрметдивди дустарин гъил кьаз фидай!

ЗИ ЖЕГЬИЛВАЛ

Мад элкъвена хуьквен хъийиз,
Катна жал зи жегьилвал?
Гьарай-эвер Ван къвен тийиз,
Амач япун кьезилвал.

Гатун йифиз мичІи цавай,
Гъел цІуьдгъуьна акуна.
Вун къакъатай чІавуз завай,
Шел акІана туьтуьна.

Вахъ галаз зи катна гьевес,
Вун фейивал гел кьна.
Валлагь, къачуз жезмач нефес,
Кьве жигерди кьел кьуна.

Яраб мад вун ахквазмач жал?
Зи масан тир жегьилвал.
Вуч себебда къванватІа чал,
ТІурфан галай пехилвал.

Зи жегьилвал, зи муьгьуьббат,
Ахвар тир жал акурди?
Вири эхна, эй мусибат!
Амач хьи заз такурди.

Амач рикІин захъ чимивал,
Яшлуни я, сефил я.
Кесибвал туш кимивал,
Руьгь патал зун жегьил я.

Гьикьван яшлу хьайитІани,
РикІин чим зи рекъидач.
Сажидин яз кьейитІани,
Шаир яз зун рекьидач!

АМАН ДЕВИР

Аман девир, кьаз алахъмир чІуру яз,
Чаз-инсанриз туьнт рикІер це девлерин.
Тупар ягъун квез герек я кьуру яз?
Камаллу тир рагьберар жен эллерин.

Кьилел алай ракъини ваз экв гуда,
Ви далудихъ Шагьни Шалбуз дагъ гала.
Хайи Чили дидеди хьиз нек гуда,
Шарвилидин бегьер гудай багъ гала.

Девирдикай багьнаяр кьаз кІан жемир,
Куьн дидейри игитар жез хайила.
Ватан патал чан це, лал тир къван жемир,
Гьуьрметдивди тІвар кьун патал кьейила.

КІвалер, малар – эбедлух туш, чкІида.
Амукьдайбур аферинни няне я.
Вун кьегьел хьухь, гьар са кІвалах туькІуьдай,
Уьзуьагъдан кьил гьамиша вине я.

ЯцІу гафар ийимир на Сажидин,
Я вунани авач авур кьегьелвал.
Баркаллу жен гъвечІидини чІехиди,
Хъуьруьн тавун патал хуьр-кІвал, мегьел вал.

БАХТАВАР ЖЕН

Къвез-хъифирбур девирар хьуй, девирар,
Амма абур рикІиз регьят вахтар жен.
Гьи рекьерай фейитІани уьмуьрар,
Абур кьиле тухур гурлу бахтар жен.

И дуьнья чаз кьисмет хьайи йикъара,
Ислягь цавухъ гьар экуьнин ярар жен.
Лугьуз жедач, я яргъал, я мукьвара,
Дережайриз хкаж жедай гурар жен.

Девиррикай муьскуь жемир – кьисмет я,
Гьар несилдиз гайи вахт я Аллагьди.
Гьар са несил са девирдин нямет я,
КІанзавайди гайи бахт я Аллагьди.

И дуьньядал чун хьиз пара инсанар
Къвез, хъифена, амукьайбур геллер я.
Кваз кьаз тахьуй куьлуь-шуьлуь нукьсанар,
Гьар са уьмуьр – шадвал, туькьуьлвилер я.

Эгер завай куьне хабар кьазватІа,
Ви уьмуьр гьикІ кьиле фена лагьана.
Квез хабар туш, зи рикІ гьикьван тІазватІа,
Шумудни са гуьлле фена лагьана.

Гуьлле тушни, халкь сефил яз акурла?
Са гьахъ-дуван амачирла чилерал.
Муьрхъуь тІуьнвай ракь къизил яз акурла,
Акьалтични вичІивал ви вилерал?

АЖДАГЬАН

Акун къене инсан хьиз винелай.
Вири хьтин, амма пехъи невсиниз,
Аждагьан я, гьар йикъан, гьар нисиниз,
Са цел чехир цана кІанда кьилелай.

Девлет кIватIиз, амайбуруз яб тагуз,
Амалрикай кІан жемир квез рахазни.
Садакьа хьиз пайна стха-вахазни,
Жемят патал садакьа са къаб тагуз.

Чилерални бес тахьана, цавар кьаз,
Аждагьандихъ вуч бетар тир невс ава?!
Дуьнья сара кьаз алахъай Зевс ава,
Олимпидин дагъдин кьакьан рувар кьаз.

Гьуьл са затІ туш ерли ацІун тийидай.
Алахънавай вири океанар кьуруриз.
КІватІай девлет гъери хьтин цІуруриз,
Сейфера тваз хуьзвай атІун тийидай.

Чан аламаз недайдини, кьейила
Кьилик кутаз бес тежез кІватІ авурди;
Аждагьандиз гуж ава, гьат тавурди,
Халкьариз жез, вич ягъалмиш хьайила.

Руфун гьуьлуьн, невс бушлух тир цав ятІа?
Аламат я эл гишила кьин тавун.
Са Аждагьан чаз айиб я хуьн тавун.
Эгер ам чи кьилел алай къав ятІа!

Чун гьар са затІ ажал галаз халкьнава.
Шумуд фена, ниче шумуд хъфизма?
Яраб и кар вирибуруз чизматІа?
Чиз-течирбур шумуд кас зал гьалтнатІа?

Сажидина ахъагъайди мах хьана.
Девлет кІватІиз кІан тийирди вуж ава?
Гьарам квай затІ илив тийир гуж ава!
И кар рикІел атайла зун къах хьана.

АВУДНА ЗУН АХВАРАЙ

Муьгьуьббатди авудна зун ахварай,
Гар галукьай чиг аламай цуьк хьтин.
Гваз катна зун аламатдин рекьерай,
Перт хиялрин есир хьанвай рикІ хьтин.

Харни къурна муьгьуьббатди кьилел зи,
Дагъдин хьтин, ракъин кІаник хъверзавай.
Шад лепеяр акьалдарна гьуьлел зи,
Ашкъидин цІу сагъарна рикІ херзавай.

Муьгьуьббатди хъверни гъана, шелни заз.
Ам багъишай кІани ярдиз шуькуьр хьуй.
Адакай гьич са кІус къвезвач хъелни заз,
Муьгьуьббат чин тийирбуруз фикир хьуй.

Уьмуьр – вахт я дегиш жедай датІана,
Гагь чими жез, гагь мекьи жез гьаваяр.
Жени мегер акъваз, умуд атІана?!
Вун хиял хьиз даим рикІе ава, яр.

Са зун туш кьван, са вун туш кьван кайибур,
Вад къуз ятІан чаз муьгьуьббат акуна.
Бахлубур я Сад Аллагьди гайибур,
Муьгьуьббат кьаз алахъ рикІе чІугуна.

Чаз гьар садаз ганва жуван кьисметар.
Чахъ гьар садахъ ганвай куьруь вахт ава.
Писвилизни ийиз алахъ гьуьрметар,
Хъсанвилиз, инсанвилиз бахт ава.

Вун инсан яз атанватІа чилерал,
Муьгьуьббатдин декьикьаяр хуьз алахъ.
Лейли себеб, накъвар алаз вилерал,
Дуьнья гьалай пак тир Межнун хьиз алахъ.

Бязибуруз жеда ибур махар хьи,
Сабур агъаз, муькуьбур зал хъуьреда.
Заз муьгьуьббат акуна са ахвар хьиз,
Вил галама ахкунихъ са жуьреда.

Лугьумир хьи, Сажидин къе дили яз,
ЧІал кхьизва муьгьуьббатдин рекьикай.
Рагъ авай цав гьамишалиг вили я,
Заз хабар я гьар жегьилдин рикІикай.

АЖАЛДИКАЙ КАТ ЖЕДАЧ

Ажалдикай садавайни кат жедач,
Куьз лагьайтІа, ам ви япун кІенелла.
Адаз вавай я минет, я дад жедач,
Вахт хьайила, атана ви гъенелла.

Ажалдилай вилик рекьиз кІан жемир.
Гайи вахт ваз гьала рикІиз кІанивал!
Вун инсан яз халкьнаватІа, къван жемир,
Кьабул ая Сад Аллагьди гайивал!

Вун гъед туш кьван миллионрин яшарин,
Хкахь тийиз, мичІи цава куькІуьнвай.
Невс чІехи я, гьуьл тир руьгьдин къашарин,
Тух тежедай уьмуьрдин рагъ-экуьнвай.

ВикІегь алад азраилдин къаршидиз!
Ажал ятІа – вуч авуртІан рекьида!
Гаф атайла, вал пехил тир къуншидиз,
Къуьхуьнардай, хъуьредай гаф жагъида.

ВикІегьдиз яхъ, хиве кьамир ажузвал!
Афериндиз вафалу тир кар ятІа.
Хъуьруьр мийир, нубатсуз гаф къачуз вал,
Душманрал къугъ, вун гьулдандин хар ятІа!

Еке метлеб ава гафар лугьунихъ,
ТІебиат я, хайиди хьиз – рекьида.
Азраилдин, чун ажиз яз акунихъ
Вил гала гьа! Чир хьайитІа, кикІида.

Зун лагьайтIа, Сажидин я, шаир я.
Азраилдин тІем текъведай кьиникьал.
Зи шиират багъри халкьдиз загьир я,
Рази я зун Сад Аллагьди гайи къал!

КЪАСТАР АВАЙ ЗАХЪ

Уьмуьрдикай дад акваз,
Къекъвена зун яргъара.
Ажеб хьана фад аваз,
Келле гьатна нагъвара.

Заз гьикI хьанай къизилар,
КIватIзавай хьиз рекьерай.
Дерт ийиз кIанз кьезилар,
Акъудна жув къекъерай.

Са кIус амай декьена,
Къара-Къумдин къаналда.
Чарх дуьз патахъ элкъвена,
Гъалиб хьана ажалдал.

Тавур кIвалах мад амач,
Ктаб тунач кIел тавур.
Рахуникай дад амач,
Крар ама гьел тавур.

За кьисметдиз вуч лугьун?
Закай авур фарфалаг.
Тинидиз за вуч лугьун,
Жув хьайила гъаргъалаг.

Вири рикIив кьунач за,
Я кваз кьунач гужарни.
Тефей чка тунач за,
Тунач жувал буржарни.

Кьеле тухун хъйида,
Къастар пара ама захъ.
Хатурар хан тийидай,
Дустар пара ама захъ.

Вара-зара, Сажидин,
Яраб вун квел шад ятIа?
Кьисмет лугьур вагьшидин,
Есир вун тек сад ятIа?

ЭХИРИМЖИ ТІАЛАБУН

Сафуниз тешпигь авуна беден,
Хтана къунши женгерай къати;
Гьар хирел адан медални орден,
Алаз кIевнавай хурудин кьвати.
Хтана хуьруьз, ийиз кIанз кIвалах,
Алахъна къунши колхозда вичин,
Акун тавур кас жедач зи чIалахъ,
Женг давам хъийиз хьанвай ам кIвачин.

Магьледал са руш алай вил алаз,
Буйдизни гуьзел, цIемуьжуьд яшан.
Гададин диде адал гъил алаз,
Кутаз кIанзавай са гъвечIи лишан.
Гададан гьеле аламай хирер,
Арабир чIуриз дидедин хъуьруьн.
Дяведи сефил авунвай хуьрер,
АкIажарнава гъамарик дерин.

Хирерик залан, кьисметдин туькьуьл,
МуьтIуьгъ жезвачир, ялавлу аскер.
Ачух ийиз кIанз гададин гуьгьуьл,
Алахъна диде, мез ийиз шекер.
Гьал хъсан акур вахтунда хцин,
Мехъеркай диде эгечIна рахаз..
Чизвачир адаз ажалди къецин,
Тухудайди хва вичивай яргъаз.

Лишанлу тир свас мехъерин йикъал
Вил алаз авай, къе-пака лугьуз.
Дидедин рикIе къурмиш хьана къал,
Къурху тир вич хьун хцихъай ялгъуз.
Гададин рикIик акатна гъалаб,
На лугьун адан кIаник ква балкIан!
Вичив яракь гун авурла тIалаб,
Дидедиз къурху ва хьана дакIан.

Хкаж хьана хва миселай вичин,
Шашка гъилевай женгчидин саягъ.
Душмандал вигьин хъийиз кIанз кIвачин,
«Виликди, дустар!»-авуна гьарагъ.
АтIана михьиз дидедин чара,
Це лагьай сусаз эверна кIвализ.
РикIи вич кукIвар ийизвай хура,
Дуьнья мичIи яз экуь кьве вилиз.

Пайдах хьиз яру къекъифай рангар,
Ягъай адан чин дере хьанвай ал.
Хурун кьефесдин къати хьана гар,
Гьулдандин рикIи худда тунвай къал.
Кiвалин са пата мехъерин затIар,
Пекдин лацу шал, шатландка парча.
Мехъерин йикъал алатIани тIвар,
Кьарай кьазвачир це лагьай руша.

Гуя ам авай дустарин юкьва,
БалкIандал вичин, душманрихъ кикIиз.
Эхир жедай югъ атанвай мукьва,
Низ кIан жеда кьван икьван фад рекьиз!?
Це лагьай сусан гуьзел тир къамат,
Зайиф аквазвай адаз вилерай.
ТIем акакь тийир тушни зулумат?
Акъатзавайла дуьнья гъилерай.

Терг хьайи дяве, пеле авай къан,
Цуьк хьтин жегьил ийизвай чара!
Гьелелиг хицел аламазмай чан,
Жигерри нефес дар къачуз хура.
Эхиримжи яз авуна тIалаб:
Яракь гун вичив ва балкIан юргъа.
Гьикьван мурадар аматIа яраб,
Ажалди гада чIугвазва лавгъа.

Терг хьуй, вун дяве,кьиникьин сегьне,
Дуьнья чIур ийиз авунвыай алахъ.
Дидейрин рикIе хирер таз дегьне,
Терсина патахъ ийизвай кIвалах.
Кьегьел хьиз фена, эхирдин рекьиз,
Гъалибвал къачуз душмандин винел!
Гьич са касдизни кIан туш хьи рекьиз,
Вири мурадар аламаз Чилел!

ЗУННИ ЗИ ЯР-ЯРГЪИРУШ

Закай лекь хьун кIан хьана зи Ватандиз.
Лувар гана гьар са цIакул гапур тир.
Мад артухан вуч кIан жеда инсандиз?
Ватан патал зун чанни гуз гьазур тир.

Зак дамахдин гар акатна цавара,
КIан хьанай заз лув гуз кьакьан гъетерал.
Зарб амай кьван жуван гужлу лувара,
Элкъвена зун дагъдин дагьар, кьветIерал.

Дагъларилай элкъведайла гар хьана,
Тамашна зун диде ватан-хуьрериз.
Заз акурди мягьтел жедай кар хьана,
Рагъ чкIана дагъдин куьлуь синериз.

Яргъирушан са кьил дагъдал эцигна,
КIвачер авай къизилгуьлдин чIурара.
Милиз-милиз ам хъуьрез заз килигна,
Ирид жуьре цуьквер аваз чIарара.

-Вун вуж я, руш?-Хабар кьурла, жаваб яз:
-Зун лекьерин кьилел алай Рагъ я, яр!-
Ам акурла рикI канна зи кабаб яз.-
Зун ваз ганвай муьгьуьббатдин Багъ я, яр!

Вун лекь ятIа, хура хци рикI авай,
КичIе тушиз хуруз фидай ажалдин;
Ирид чIура ирид жуьре цуьк авай,
Зун яр я ви вахт авачир мажалдин.-

Са кьил Дагъда, са кьил авай Аранда,
Вун аламат Яргъирушя, Яргъируш!
Муьгьуьббатдин цIун гул гьатна зи чанда,
Вучиз на рикI авуна зи гъуьргъуь, руш?

Зун инсан я, хуравай рикI лекь хьана.
Зун чилелай хкаж жедач цавариз.
Кьакьан аршда авайди къай, мекь хьана,
Чилел уьмуьр элкъвена зи сувариз!

УЬМУЬР ВА АЖАЛ

Хайи чIавалай эхирдин чIавал,
Гьуьжетда ава уьмуьрни ажал.
Регьимлу Аллагь шагьид я цавал,
Гьич сада садаз гузвач хьи мажал.

Уьмуьрдин рикIе ава хиялар,
Ислягь зегьметдин шерик хьун патал.
Ажалдин чанда гьатзава ялар,
Уьмуьрдихъ галаз чуьруьк хьун патал.

Уьмуьрдин кьилел шумуд са завал
Къуриз, Ажалди твазва ам кIеве.
Уьмуьрдиз хас я анжах кьегьелвал,
Азаб, азият кьан тийиз хиве.

Ажалдиз жегьил, агьил чидай туш,
Адан мурад я терг авун эллер.
Уьмуьр вегьтедай адан фидай туш,
Амай кьван цавар, амай кьван чилер!

Уьмуьрдихъ ава Аллагьдин даях,
Кьилел рагъ алай багъишдай йикъар.
Ажалдиз уьмуьр гьарам я уях,
Уьмуьр акурла атIузва рангар.

Уьмуьрдихъни чи ава, дуст, сергьят,
Мугьманар я чун дуьньядал атай.
Ажалдин хура акъвазиз регьят,
Гьуьрмет къазанмиш эллерин патай.

Сажидинахъни ава назик чан,
Гайи уьмуьрдал хьанва зун рази.
Ажалдив къачуз вугудач зи чан,
Гьа Азраил вич жедалди кьуьзуь!

ЗУН ВУЖ ЯТІА

Зун вуж ятIа-зи эвел, зи эхират,
Чирун патал вуч аватIа рикIе зи;
За цайи тум-зи бегьер, зи шиират
Аквада квез гуьз тахьанвай никIе зи.

Захъ вуч къастар, авайтIа вуч мурадар,
Хабарар яхъ рикIеривай эллерин.
Гьич садазни хьун тавурай дуьнья дар,
Бегьриз тахьуй няметрикай чилерин.

Захъ вуч авай-кIанивал ва дакIанвал?
Вафалу хьун жуван халкьдиз, Ватандиз.
Гьар шиирдихъ Шалбуз дагъдин кьакьанвал
Жез хьанайтIа, регьят жедай зи чандиз.

Къурбанддай жув таза къизилгуьллериз,
Хиялрикай хьанайтIа зи Самур вацI.
Зи Лезги чил, кьве пай хьана вилериз
Акур чIавуз, акъатзава рикIяй кьацI.

Гьикьван чIавал амукьдатIа рикIерал,
Аслу я за шииррилай туькIуьрай.
Зун марф хьана къванайтIа куь никIерал,
Гьисабдай за жув лампадай куькIуьрай.

Сажидин, на вуч туна, вуч тухузва?
Эхиратдиз, дуьнядилай мугьман тир.
ТIварни жуван таз тахьана, лугьузва:
-Зун тарихдиз физва-эхирзаман тир!

АБДУЛБАРИДИН 75 ЙИСАЗ

Халкьдин рикIин гьар са хиял,
КIватIиз чир хьун-алахъун я.
Гьам жегьилди, гьамни аял,
КIелиз, желбун-алакьун я.
Бажарагълу хьунухь инсан,
Бахтлувал я кар алай.
Чахъ писатель ава хъсан,
Абдулбари тIвар алай!

Гьар гьикаят, гьар са роман,
ЯцIу хьунухь чарариз;
Ягъун лазим тушир дарман,
Рехи хьун я чIарариз.
Кьисмет хьуй чаз гьар югъ масан,
Ракъинин экв-яр алай.
Чахъ писатель ава хъсан,
Абдулбари тIвар алай!

Ам чи къенин Алибег я,
Теснифзавай «Ризаяр».
Магьир чIалан Гьажибег я,
Ийиз течир арзаяр.
Межлис пудкъадни цIуд йисан-
Шад сувар я зар алай.
Чахъ писатель ава хъсан,
Абдулбари тIвар алай!

Сажидинахъ дустар пара
Ава, жеда генани!
Чи дустарин сигъ я ара,
Цан цунани, генани!
Дустар хьунухь квачир нукьсан,
Аламат я лап кар алай.
Чахъ писатель ава хъсан,
Абдулбари тIвар алай!

ЧАМ ГАДА ВА СВАС БИКЕ

Чам гада ва савс бике
Куьн хиве буржар гьатзава еке.
Уьмуьрлух хьайи чIавуз юлдашар,
Гьамиша жегьил хуьз алахъ яшар!

Тешкилдай чIавуз цIийи тир хизан,
Вири жегьилриз чешне хьуй хъсан.
КIанзаватIа квез уьлкве абадиз,
Вафалубур хьухь диде-бубадиз!

Къизилгуьллериз хьиз ширин атир,
Хьун герек я квез куь кьведан къадир.
Дуьньядиз герек саягъ къанивал,
Хьун герек я квехъ даим кIанивал!

И шадлу мехъер ийиз мубарак,
Ачух я квез чи Загсиядин рак.
Бахтлу дидени буба хьурай куьн!
Дережайризни зурба хьурай куьн!

ЛЕЗГИСТАН ВА ДЕРБЕНТ ШЕГЬЕР

Лезгистандин Дербент шегьер,
Машгьур хъувур цIийи тегьер,
Магомед Омарович тIвар,
Кадетвилин корпус-бегьер
Тешкил авур чIехи устIар.
Муштулух гун за квез, дустар:
Са генерал мад хьана чаз!
Пара кьадар шад хьана чаз!

Гьулдан лигим ийир саягъ,
Дагъларикай кьуна даях.
Магомед Омарович тIвар,
Чи жегьилриз кьиеллаз рагъ,
Женгчи низам чидай устIар.
Муштулух гун за квез, дустар:
Са генерал мад хьана чаз!
Бул бегьердин гад хьана чаз!

Баркаллу тIвар алай кадет,
Корпус хьун я цIийи адет.
Магомед Омарович тIвар,
Виридаз силли я, гьелбет.
Шарвилидин руьгь квай устIар,
Муштулух гун за квез, дустар:
Са генерал мад хьана чаз!
Дуьнья машгьур ад хьана.

КІВАЧЕЛ ЗАЛАН КЪУЬР

Ван хьайибур жедач чIалахъ,
Заз эх тежер хьана кIвалах.
Кьве виликай хьана булах.
КIвачел залан къуьр тIуьна зи!

Эркек тиртIа низ тир гьайиф,
Диши къуьр тир бугъаз, зайиф.
Са угъриди галукьай тиф,
КIвачел залан къуьр тIуьна зи!

Къе, пака цIуд шапIа хазвай,
Балайрин дерт гъапа кьазвай,
Диде къуьр тир руфун тIазвай.
КIвачел алан къуьр тIуьна зи!

Сив ацIана гьикI экъуьгъин?
Галукьуй ман вичихъ тшегъуьн.
КIанчIарин шиш яга мегъуьн,
КIвачел залан къуьр тIуьна зи!

Чи шак алай кацик, кицIик,
Рак акатуй вичин мецик.
Беден усал, вили кицик,
КIвачел залан къуьртIуьна зи!

Сажидиназ ихьтин чIалар,
Хуш кIвалах туш къалмакъалар.
Хуй вич хайи папан къвалар,
КIвачел залан къуьр тIуна зи!

МУСАДИЗ

Мециз ширин, сив тир булах,
Кьиле тухуз чидай кIвалах,
Ша, таниш хьухь, туштIа чIалахъ,
Гьамиш шад, сагъ я Муса!

АквазвачтIан экрандай чин,
КIвалах ийиз чида вичин.
Бегьер гъизвай къелем ичин,
КТВ-дин багъ я Муса!

РикIелай гьич са кар тефиз,
Гьазур я ам гьар саниз физ.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           Чун паталди гьар са йифиз,
ЭкъечIзавай рагъ я Муса!
 

Артух тариф къведач герек,
Оператор я ам зирек.
Чи далудихъ галаз дирек,
Са гъвечIи Шагь дагъ я Муса!

Меденият тухуз вилик,
ЦIийи крар ийиз гъилик,
Акурла, шад ийидай рикI,
Чиниз лацу агъ я Муса!

ХАЛИЛАЗ

Агакьайла туькьуьл хабар,
Алудна чал кудай къабар.
Шад ийизвай чи рикIер дар
ГьикI твада вун сура, зи дуст!?

РикIера тур шадвилин гел,
Шад кьисмет куьз хьана энгел?
Ви манийрихъ икьван цIигел,
ГьикI дерт туна хура, зи дуст!?
 

Шад манияр тур чав ширин,
Экуь югъ чи хьана серин.
Хажалатар гана дерин,
ГьикI хьанач ваз чара, зи дуст!?

Халкь паталди чIугур зегьмет,
Ваз чи патай авай гьуьрмет.
Вирида ваз гъизва рагьмет,
ГьикI хьана фад чара, зи дуст!?

МАЖАЛ АВАЧ

Инсанрин бахт гъиле авай Худадиз,
Мажал авач гьар садаз вил ахъайдай.
Вахт авайтIа, лукIвиликай азадиз,
Ада вичин гегьенш кьве гъил ахъайдай.

Гьахъ-гьисабдин кьиле авай Худадиз,
Мажал авач пис ксарин дувандай.
Вахт авайтIа, яб акализ сузадиз,
Цаз акъудиз куьмек гудай дабандай.

ЭХИР КЬИЛ

Гьич бендедин зара тахьуй эхир кьил,
ЧIугур кефер вири фида рикIелай.
Илис хьайи чIавуз къуьнел агъир кьил,
Акваз-акваз алатда вун рекьелай.

Гьич бендедин зара тахьуй эхир кьил,
Кудай накъвар алахьда кьве вилелай.
Нафт амачир пилтедин хьиз туьхуьр кьил,
Вацран хъен хьиз аквада ваз гьуьлелай.

БУБА ВА ХТУЛ

Тамашна буба хтулдиз вичин,
Келледа акьул аквадач зерре.
Гьар гьикІ ятІани адаз са жуьре,
Акьул гуз буба жеда кьван кІвачин.

Хтулни галаз буба са юкъуз,
КІваливай яргъаз чуьхверин тарак.
(Хтулдихъ галай гурцІулни «ЦІарак»),
Суьгьбетар ийиз ацукьда ялгъуз.

Язух бубади ифирна туьтвер,
Акьул-несят гуз чидай кьван вичиз.
Хтулди акьул вуч ятІа течиз,
«ЦІарака» кьазвай гьисабна тІетІвер.

Кардик кутадай чІавуз куь мецер,
Акьул гун патал, ийин са веси,
ЖезватІани са кІус кьван аси:
Куь патав тамаи кицшерни кацер!

ЭГЕР КЕСИБДИН

Эгер кесибдин тарашайтІа кІвал,
Угъриярни чиз, вири жеда лал.
Амма варлудан чуьнуьхайтІа кІек,
Къекъведа юкъуз гъиле кьуна экв.

Яргъалди тефин, варлудан кІваляй,
Угърийри чуьнуьх ийида кьван гам.
Са цІуд райондив кьаз вугана гъам.
(Ришвет тир къачур, акъатна гъиляй).

Шумуд милица, шумуд жуьре кицІ…
Угъри жагъуриз кьунатІан хабар,
Алакьнач атІуз садани япар.
Халкьди лагьана: «Гила кьена «ЦІицІ»!

Телевизоррайни авуна малум,
Вахкайдаз пишкеш багъищда лугьуз.
Вахкун тавуртІа, къаргъишда лугьуз,
Сад тир Аллагьди кьин патал залум!

Эхир жемятри угърийрин хъиляй,
Кьезилрун патал варлу касдин гъам;
Гьадалай чІехи мад къачуна гам,
Пулар кІватІална виридан кІваляй.

ДЕГИШАРМИР ДАД ВУНА

и шиират, зи булах,
Вун захъ авай сад я, сад.
Кьиле тухур гьар кІвалах,
Вун зарбачи гад я, гад.

Вал уьмуьрдин рекьера,
Гьалт тавур кьван вацІ авач.
Къаярани мекьера,
Кьилел тахьай кьацІ амач.

Четинвилер дуьшуьш жез
ХьайитIан, хуьх яд вуна.
Гуж гайила, дегиш жез,
Дегишармир дад вуна.

Зи шиират, зи булах,
Лепе алай гьуьл я вун.
Зи хазина, зи кІвалах,
Къадим Лезги чил я вун!

Сажидина и гафар,
Тикрарич кар авачиз.
Хьайиди туш са гатфар,
Садрани гар авачиз?

БЕЙТЕР

Чил-тахта жив, метІерал кьван аватдай,
Цав вили мурк, рагъ вегьедай къуватдай.
Им кьуьд яни, кьенер такур шив хьтин?
Заз лацу затІ акунач цІи жив хьтин!
+++
Кьуьлер ийиз цаварилай,
Абулейсан марфар къвезва.
Булахрай хьиз къаварилай,
Берекатрин гьарфар къвезва.

Живер цІараз, чилер хъуьрез,
Дарман я Марф гьар са хирез.
Ничхиррин Ван гьатна серес,
Муьгьуббатдин гатфар къвезва.

Шумуд бубат жезва гьава?
Гагь рагъ цава, гагь циф цава.
Суьрсет патал чандиз дава,
Набататрин афар къвезва.

Шаирин ванцин манийралди,
Тарар хъуьрез пІинийралди,
Базар хъуьрез халийралди,
Мецел багьа гафар къвезва.

Сажидинан гьар са кьатІун,
Нехишар хьиз гафар атІун,
Квай синихар чараз кІватІун
Патал чІарчІи сафар къвезва.

ГУЖЛУ Я

Дидеди зун хана, кьуна къужахда,
Шумуд йисуз хурудилай нек гана?
Бубади зун хвена вичин утагъда,
Туьхуьн тийир тербиядин экв гана?
Зун абурун вилик даим буржлу я!
Зун абурун къуватдалдин гужлу я!

Диде-буба – Ватан я зи, чан я зи.
Девлетрин гьуьл ерли акьалтІ тийидай.
РикІ женгера лигим гьулдан, къван я зи,
Душманрин хьел, гуьлле акат тийидай.
Зун Ватандин вилик даим буржлу я!
Зун Ватандин къуватдалди гужлу я!

Чанни гуда стІал иви кумай кьван!
Вафалувал къалуриз зун алахъда.
Хура, рикІик теспачавал кумай кьван,
Галатун кваз кьун тавуна кІвалахда.
Шииратдин вилик даим буржлу я!
Шииратдин къуватдалди гужлу я!

Вахт хьайила, яргъал-мукьвал, низ чида?
Хукьведа зун, Ватан, мад ви къужахдиз.
Заз ви тІварцІел аферинар гъиз чида,
Ятар хикиз гьар са кьурай булахдиз.
Зун зи халкьдин вилик даим буржлу я!
Зун зи халкьдин къуватдалди гужлу я!

Сажидиназ чидач кьуру гафарал,
Кьинер кьунар, гафнии-сад я, карни-сад!
Гьар са багьа, чІагурнавай гьарфарал,
Басма авур динни-сад я, тІварни-сад!
Зун зи тІварцІин вилик даим буржлу я!
Зун зи тІварцІин къуватдалди гужлу я!

ВУЧДА ВАКАЙ

Закай вуна чуьнуьхна хур зар алай,
Гьар са патал къайи гимиш хар алай.
ПІузар хъуьрез беневшайрин яр алай,
Вучда вакай къадир тахьай, кІаниди?

Яргъи кифер кьве тах хьана къуьнерал,
ГьикІ хьанай вун тухуз къведа генерал.
Гила вучиз акъвазнава метІерал?
Вучда вакай къадир тахьай, кІаниди?

Хвейи намус, шумудни са йис хьана,
Са вагьшиди ам гваз катай хьиз хьана.
Гила хъсан, а чІавуз куьз пис хьана?
Вучда вакай къадир тахьай, кІаниди?

Ваз гьикІ хьанай уьмуьл меъер, мел хьтин.
Акваз-такваз хкатна ам сел хьана.
Гьич рахазни кІамачир ваз, хъел хьана,
Вучда вакай къадир тахьай, кІаниди?

Квез-рушариз ахмакьар фад кІан жеда.
Вагьшибурун вилик лал тир къван жеда.
Гила кьванни ваз за лагьай ван жеда,
Вучда вакай къадир тахьай, кІаниди?

Им кьисас туш за вахчузвай хъел аваз,
КІула шишал кьунвай ламу кьел аваз.
Демериз къвез тежез мехъер-мел аваз,
Вучда вакай къадир тахьай, кІаниди?

Сажидиназ чида, чидач – суал я.
Вун кьисметди кайиди хьиз усал я.
За инал гьел авурди са мисал я,
Вучда вакай къадир тахьай, кІаниди?

ВИЧИ АВУР БАГЪИШ ТИР

Шииратдин СтІал вацІ я, Нил я зун.
Шииратдин Шалбуз дагъдин кьил я зун,
Сад Аллагьди Вичи авур багъиш тир.

Цавун арш я рагъ, варз авай гъетерин,
Багъ емишрин, ципицІар квай бертерин,
Ризкьийрин ник, туртурринни къветерин,
Сад Аллагьди Вичи авур багъиш тир.

Хазинадин сагьиб пара чІаларин,
Чилин къатар девлетринни-маларин.
Есир я зун къизилгуьлрин валарин,
Сад Аллагьди Вичи авур багъиш тир.

Шииратди, ерли рекьин тийидай,
Чан гана заз, рагъ тир туьхуьн тийидай.
Алакьунар гана къуьхуьн тийидай,
Сад Аллагьди Вичи гайи багъиш тир.

Рагъ алай югъ, варз алай йиф гатфарин,
Живерин лаз, берекатрин марфарин,
Жавагьирар гана лезги гафарин,
Сад Аллагьди Вичи гайи багъиш тир.

Шииратди багъишай кьван муьгьуьббат,
Гьисаб тежер кьван гана са мусибат.
Сажидинахъ ава зигьин ва гьайбат,
Сад Аллагьди Вичи авур багъиш тир.

МАЛ-ДЕВЛЕТ ХЬИЗ

Мал-девлет хьиз бубади тур,
Садаз на кІул, садаз ятур
Гуз, кІанивал ийиз хатур,
Чал атайла, а хци тур
Вучиз акьван къуьруь хьана?

Гагь-къе лугьуз, гагь на пака,
БуьтІруькни кваз гьатна якІа,
Чаз гудайла, яна вакІа,
Аш амач, кьве вечрен кака,
Вучиз ваз вирт-гъери хьана?

Итим ятІа, гайила гаф,
РикІ михьид хьун герек я саф,
Чал атайла са кІус инсаф,
Хьанач хьи, вахъ тІимил, гзаф
Вучиз икьван кьери хьана?

Вири девлет квез хьайила,
Ажиз тир халкь шез хьайила,
КІуф туна хьиз нез хьайила,
Хатур, гьуьрмет жез хьайила,
Гъилер икьван куьруь хьана?

Куьн хьтинбур шумудни сад,
Дегиш хьана, хвала хьиз яд.
Рахуникай авач хьи дад,
Вири халкьдиз жедайвал шад,
Куьн тух хьурай вири хьана.

БАГЪИШНА ЗА

Сад Аллагьди багъишна заз Лезги чил,
Кьакьан дагълар бармак алай живедин.
И кьил, а кьил акван тийир Каспии гьуьл,
Куьлуь кІунтІар- мандавар тир деведин.
Гьар са кІама аламатдин булахар,
Эхир кьиляй ухшар жезвай вацІариз.
Эгер гьисаб авуна хьуй кІвалахар,
Герек къведа ивичІун лап яцІариз.
Вуч гаф ава Ватандиз зи шаирин тир?
Гатуз чими, хъуьтІуьз са кІус серин тир.

Сад Аллагьди багъишай чил бубайри,
Эбедлух яз хвена вилин нине хьиз.
ТІварар хвена хуьреринни убайрин,
Кьил кьазва за са чипІинин вине хьиз.
Шумуд душман къвез, хъфена кьилер таз?
Шумуда чи мални девлет тарашна?
Шумуда чи хазинайра вилер тваз,
Дуьньяда затІ такурбур хьиз тарашна?
Дагълар кьакьан, вацІар ва гьуьл дерин тир,
Емиш багълар чахъ тарни там къалин тир.

Игитрикай рахадач зун, дагъвияр
Гьар сад игит ях хайид я дидейри.
Алцумдач за экъичай кьван ивияр,
Абурун сан гуда анжах дерейри.
Несилрилай несилрив гуз саламат,
Хуьзва чна Дагъни Аран, гьуьл жуван.
Дидедин чІал хуьнуьх тушни аламат?
Чан къурбандда хуьн паталди чил жуван!
Заз кІанибур ислягьвални хъуьруьн тир.
Адалатни, мидаим аферин тир!

ИНСАН ХЬИЗ Я

Акун къене инсан хьиз я кьил авай,
Амма вичин амалар я чІурубур.
Дишегьлидин геле гьатда гъуьл авай,
Сарар кьери, вилерни я цІарубур.

Гьар хъвайи кьван паб гатада кІвалевай.
Хуш я лугьуз хъуькъвен кьилер цІарубур.
Къизилбалугъ кьаз кІан жеда гьуьлевай,
Тупар ягъиз чида анжах кьурубур.

Я кІвал амач, я хизан, я паб амач.
Таяр-туьшер-кьецІибурни шулубур.
Дуьз гафарин ван къедай кьве яб амач,
Куьз лагьайтІа хиялар тир кьалубур.

ГЬИНА МЕХЪЕР-МЕЛ АВА

Гьина мехъер, мел ава,
Гьана шад межлис жеда.
Гьина чуьруьк-хъел ава,
Гьана къал, иблис ава.

КЪАБАЧИ

Квачир хъуьруьн гъиз алахъда арадал,
Ламра саягъ кьуьруькарда кьарадал.
Кьуьзуь кІек хьиз хкаж жеда харадал,
Дугъри инсан барбатІ ийиз, къабачи.

Чинин са пад яру, са пад чІулав я.
Нез кІани затІ шад межлисра плов я.
Мецив гвайди алмасдин хьиз къилев я,
Дуьзди чуьнуьхкумбатІ ийиз, къабачи.

Намусдин кІус, зерре квачир бедендик,
КІандатІа квез яц хьиз кутІун куьтендик,
Хъуртал гадра кутуна хьиз кетендик,
Алакьдач гьич барбатІ ийиз, къабачи.

Алчах жуьре фу нез вердиш хьайид я,
ШейтІан хьунухь патал дидед хайид я.
Ивини кваз муркІадилай къайид я,
Ватандикай къурбат ийиз, къабачи.

МАД ЮГЪ КЬЕНА

Мад югъ кьена, арабал затІ татана,
Гуьзет тавур йифни мугьман атана.
За пакагьан югъ рикІе тваз кьатІана,
Халкьдин вилик амукьда зун буржуна.

Гьар са йикъан декьикьа заз масан я,
Гьар йикъакай менфят къачун хъсан я.
Зазни чизва, ажал галай инсан я,
Халкьдин вилик амукьда зун буржуна.

Къецин кІвалах вердиш вегьез пакадал,
Акурвал затІ аламукьдач чкадал.
Жув чарана кайитІани акадал,
Халкьдин вилик амаукьда зан буржуна.

Буржуникай аламайди пара я.
И кІвалах чиз жувни уьзуькъара я.
Шаир хьунухь гьихьтин гуьнуькъара я?
Халкьдин вилик амукьда зун буржуна.

Етим Эмин, эй зи СтІал Сулейман!
Заз и кІевяй акъучІдай це са фарман.
Ял авуртІан, атІудайвал за аман,
Халкьдин вилик амукьда зун буржуна.

Зун веледрив бурж вахкана-ада я,
Амукьайди хийирлу тир файда я.
Жуван тахсир Хиве кьун зи къайда я.
Халкьдин вилик амукьда зун буржуна.

Сажидин, вун шаир ятІа бейтерал,
Машгъул жемир лазим тушир дертерал.
Гьикьван ялиз, акъвазайтІан метІерал,
Халкьдин вилик амукьда вун буржуна.

КЪЕЛЕМДИН ДУСТАРИЗ

Абдулбари Макьараллай дуст я хьи.
Вучиз ятІан акван тийиз суст я хьи?
Яраб, зи дуст киснаватІа кьуьзуь яз?
Я тахьайтІа, яргъал хьунал рази яз,
КІвале гьахьна, арабир хъваз дарманар,
КхьизватІа, повестарни романар?

Салигьакай кьазва пара хабарар.
Кьасумхуьрел къведай рекьел дапІарар,
Ала лугьуз, хъфизвалда кимел къвез.
Атана хьуй кичІезватІа чІимел къвез?
Я тахьайтІа, гьар шиирдин эхирар,
Дуьз гъун патал хъваз аватІа чехирар?

Абдурагьман кефсуз тирдал шак авач,
Заз чида ам, кар авачиз гьакІ авач.
Адал са кьил чІугун тавун-гъалатІ я.
Чун атунал вил алаз ам галат я.
Белки ада гуьзетиз багъ-бустанар,
КхьизватІа тербиядин дастанар?

Амай дустар яшариз я жегьилар.
Абур акваз шад жезва зи гуьгьуьлар.
Гьар са дуст заз лап рикІивай кІан я хьи.
Зал алайди зи дустарин чан я хьи.
Дарих чІавуз, вирт нез, чІуриз куьнуьяр,
Кхьизва за гагь чІалар, гагь манияр.

РИКІЕЛ ХКУН

Дидедиз зун хьайи гатфар береда,
ЦІийи тир варз хкаж хьанвай цавариз.
ЧІехи тухум кІватІал хьана Куьреда,
И шад тир чІав элкъуьрналдай сувариз.
Бахтунин гъед куькІуьр чІавуз кьилерал,
Са кас артух хьанва лугьуз чилерал,
Муштулухдин хабар ялдай алайди.
Хьун патал зун кІвачихъ девлет галайди.

Дидедиз зун хьайи гатфар береда,
Цуьквер элкъвез эгечІналди бегьердиз.
Заз тамашиз мукьа-кьили хъуьреда,
Ачух чинар элкъуьр ийиз сегьердиз.
Зун лайлайри, югъ тиртIани серин тир,
Фад ахвариз рекье туна ширин тир.
Билбилрин ван чи шадвилихъ сад хьана.
Гьар са рикIе чимивилин гад хьана.

Зун дидедиз хьайи гатфар береда,
ТІебиатди кутуна дем кьуьлерин.
Ризкьи бул хьун патал гьар са дереда,
Чуьллера шад ван авалдай эллерин.
Берекатар бул хьун патал никІера,
Сабурлувал тваз гьар садан рикІера,
Цава луж хьиз кIватIал хьана лиферин,
Абулейсан мугьман хьанай циферин.

Дидедиз зун хьайи гатфар береда,
КІусни залан хьаначалдай чилериз.
Зун шехьайла, мукьвабур са жуьреда,
Тамашдалдай атана зи вилериз.
Дерин гелер таз эллерин рикІера,
Гьикьван вахт зун ятIан аваз рекьера,
На лугьун зун и мукьвара хьайид я.
И дуьньядал дидеди зун хайид я.

ЯЗУХ АТУН ЧИР ТИЙИЗ

Язух атун вуч затІ ятІа чир тийиз,
Акьалтзава инсаф течир аялар.
ВикІегьбурун вилик гардан кІир тийиз,
Дуьньяни кваз чІур авун я хиялар.
Зайифдан пад кьаз кІамач къе садазни.
Ажиз касдал кьуьл илисун мурад я.
Яракьлуда жаваб гуда къадазни,
Ахьтинбуруз дидени кваз чарад я.

Гьиниз фена мергьеметлу къайдаяр,
ТІува къведай крар авун Аллагьдиз.?
Жегьил несил – чи рушар, чи гадаяр,
Халкь авурбур тирни мегер гунагьдиз?
Дуьньядин мал – къиямат я эхирдин.
Девлет амаз шумуд фена чилерик?
Эй есирар эрекьдинни чехирдин,
Къал акъудмир мелерани мехъеррик!

Бязибурун кІаник машин «Мерседес»,
Халкьди кутур халидин сал рав авур.
Тарашай кьван девлетрал жен тийиз бес,
Квез вуч ава, къавун кьилел къав авур?
Девлетлуйрин пата ава къуватни.
Намусдикай кукІвал хьана шаламдин.
Девлетлуйрихъ амач ерли суфатни,
Ухшар къведай вичин багъри аламдин.

Эй Сад Аллагь! Гьахъни Вав гва, дуванни.
Инсафсузрин гъиле хъвадай яд тахьуй.
Кенефдин кьил квахьнава къе жуванни,
Шииратда чІугур зегьмет бад тахьуй.
Чун цавара суракьдава панагьдин,
Чидач чун нин фидатІа мад гуьгъуьниз?
Халкь иеси туш хьи гьич са гунагьдин,
Вилин накъвар физвай чилиз, эгъуьниз!

ВУЧ АВУРАЙ

Гьар пакамахъ аквадай рагъ,
Шад, хуррам яз, чанни яз сагъ,
Садлагьана хьана начагъ,
Мад такуртІа, вуч авурай?

Сивел мили хъвер алай чин,
Цуькведавай тар хьиз ичин;
Земземдикай, зав гваз гичин,
Дад такуртІа, вуч авурай?

Кепекдик квай затІ туш дуьнья,
Адан мурад зи рикІ тІуьн я.
Муьгьуьббатдин кьуьд четин я,
Гад такуртІа, вуч авурай?

Яргъа хьана хизан, аял,
Жув муркІади кьуна къаял,
Эхиримжи акъатна ял,
ЗатІ такуртІа, вуч авурай?

Кьакьан дагълар, къацу багълар,
Ярдин чинин яру гъалар,
Лезги чилин вацІар, хвалар,
Яд такуртІа, вуч авурай?

Рехи ийиз чІулав чIарар,
Шиирар яз кхьей чIалар,
ЦІаяр ягъиз, кана чарар,
Бад авуртІа, вуч авурай?

Эй, Сажидин, жемир гьаси,
Акьуллуйриз тур ви веси.
Ви ван къведай са иеси,
Гьат тавуртІа, вуч авурай?

МЕРДАЛИ

Дережаяр хьун хъсан я инсандиз,
Лайихлу яз жуван чандал цІай кайи.
Къуллугъ авун патал халкьдиз, Ватандиз,
Шаиррикай сад я чІехи пай гайи.
Лезги газет – гуьзгуь газет, Мерд-Али,
Хьун кІанзавай сад я къенин Шарвили!

Самур вацІун, СтІал вацІун дереяр,
Вун атайла, хъуьрез жеда, шад хьана.
Шииратдин теснифиз гьар жуьреяр,
ХъуьтІуькайни кІан жеза ваз гад хьана.
Гьам мухбир яз, гьам критик, Мерд-Али,
Кьве рекьяйни я вун халис Шарвили!

Къадирлу яз эгечІда вун чІалавни,
Гафар-михьи къашар са-сад жагъуриз.
Цуьк акъудиз вугуда на валавни,
Мани лугьуз, билбил гъана къугъуриз.
Дагъларикай, Арандикай, Мердали,
Хас тарифар авуниз я Шарвили!

Гьар межлисда жез гьазур я тамада,
Рахаз чида айгьамралди, бейтерал.
Ви къелемди «цІарх» тавур кас аматІа?
ЦипицІар хьиз битмиш хьайи бертерал.
Шииратдин шегьре рекье, Мерд-Али,
Бахшбендерин я вун устад Шарвили!

Сажидинан дустни я вун, миресни.
Къадим Шалбуз чи бубайрин макан я.
Заз чилда вахъ ава мизан-терезни,
Къимет гунин рекьяй чирвал кьакьан я.
Яшар пудкъад хьанватІани, Мерд-Али,
Руьгьдиз я вун жегьил жаван Шарвили!

РАГЬМЕТЛУ ДУСТ

Кьисметарни жеда кьван гьар жуьредин,
Дерин, даяз гелер тадай девирдал.
Шамсудин дуст, вун и Кьурагь дередин,
Билбил хьанай Сад Аллагьдин эмирдал!

«Кьурагь дагълар» мани рекьин тийидай,
Ам арадал гъайи кас я Шамсудин.
Гьикьван крар рикІе амай хъийидай?
Умуд амаз фейи кас я Шамсудин.

Гьар эсердихъ метлеб авай дерин тир,
Вун лезгийрин Чехов тир хьи рикІивай.
Гъам-хажалат багъишна чаз серин тир,
КІвач атІана мугьман жедай рекьивай.

Кьурагьрин вацІ-шииратдин булахар,
ЦІийи-цІийи гьиссер гъидай яд авай;
Садан тІимил хьана, чІурна кІвалахар,
Вични сечме-Шамсудинан ад авай.

Шаирдизни писателдиз масанвал,
Цуьк акъатун я чеб къекъвей рекьера.
Шамсудин дуст, гвай бажарагъ, инсанвал,
Эдеби яз амукьда вун рикІера!

ДУСТ КЪАГЬРИМАН

Къадим лезги халкьдин мани,
Дережайриз мадни вини,
Ам хкажун тир эрзиман;
Устаддин рикІ авай къени,
Сагъ хьурай вун, дуст Къагьриман!

Вич авай мел -мехъер жедай,
Шад межлисрин рекьер жедай,
Ваз бахт хьун я зи эрзиман.
Чинал даим шад хъвер жедай,
Сагъ хьурай вун, дуст Къагьриман!

Юбилейдиз къуьрен шапІа,
Тухуз тагуз залум папа,
АтІана зи чара-аман.
Зуьрнедин ван авай япа,
Сагъ хьурай вун, дуст Къагьриман!

Чун кьведни яз бажанахар,
Акуна заз сенфиз ахвар.
Жунгавдикай авур яман,
Захъ галаз тІуьр кьурай къахар,
Сагъ хьурай вун, дуст Къагьриман!

Агалкьунрал рази тежер,
Дамахар гваз зизи тежер,
ЯхцІурни цІуд, виш хьурай ман,
Яш хьуналди кьуьзуь тежер,
Сагъ хьурай вун, дуст Къагьриман!

Сажидинан рахунрин кьил,
Куьтягь жеда авунал кьуьл.
Макьамдин тІвар я «Лезгистан».
ЧІалал гъизвай чи Каспии гьуьл,
Сагъ хьурай вун, дуст Къагьриман!

РАЗИ ВАХ

Гуьрчегвилер гуда кьван чи рушариз!
Вилер ухшар руьгьдин михьи къашариз.
Атай чІавуз бегьер гъидай яшариз,
Чи Рази вах халис лезги бике тир!
Адан макан Ахцегь шегьер-Мекке тир.

Билбилдин сес кьисмет хьанвай шуьрбетдин,
Устадни тир вични дерин суьгьбетдин.
Намус, гъейрат, низам авай адетдин,
Чи Рази вах халис лезги бике тир!
Адан макан Ахцегь шегьер-Мекке тир.

Къаш-къаматни авай пара гуьрчек тир,
КІвалах къизил, бахтлуни хьун керчек тир.
Пак Женнетдай мугьман хьанвай мелек тир,
Чи Рази вах халис лезги бике тир!
Адан макан Ахцегь шегьер-Мекке тир.

Икьван гуьзел уьмуьр фенач яргъалди.
Къизилдин гуьл яна живед маргъалди.
Са куьруь тир вахтара чи маралди,
Дагълар винел илис хьанвай еке тир,
Сад Аллагьди кайи-хъукъвай бике тир!

Аслан тир хва фена хвейи гъилелай,
Уьмуьрдин таж-гъуьл алатна кьилелай.
Шадлу йикъар гар хьиз фена рикІелай,
Чи Рази вах гьакІ ятІани бике тир.
Адан макан къадим лезги уьлкве тир.

Фагьум, фикир авур чІавуз мукьувай,
Жуван хамни къакъатзава якІувай.
Икьван дердер эхиз жедач ракьувай.
Сажидиназ ам халисан бике тир!
Адан макан Ахцегь шегьер-Мекке тир!

ЗИ ЧІАЛАРИХЪ

Зи чІаларихъ дад ава чи накьвадин,
Пак Земземдин яд ава са мекевай.
Гьар са цІарцІихъ ава вичин мукьвади,
Шад тир гафар лугьуз гьазур рикІевай.

Зи чІалара никІе хьтин къуьл ава,
Ген гуьналди куьтягь тежер кІватІална.
Кьакьан дагълар, гьатта Каспии гьуьл ава,
Лепейри лув гуз чпин кьил патална.

Зи чІалара муьгьуьббатдин ялавар
Ава, кІелай касдин рикІе цІай твадай.
КІани гадад патай багьа гьалавар-
Це лагьанвай сусан кІвале пай тадай.

Захъ авайбур-зи халкь кІани чІалар я.
Абура зи рикІин паяр, сир ава.
Абур вири зи девлетар-малар я,
Сад тир Аллагь, пайгъанбар ва пІир авай.

Зун чІаларин чан алай са кесиб я,
Душман-сад, кьвед, ярар-дустар бул авай.
Захъ авайди-зегьмет чІугун, таъсиб я,
Девлетлу я жуван кІвални къул авай.

Эй, Сажидин, низ герек я махар ви?
Тек са вун туш, кесиб халкьар пара я.
Низ кІанзава нез авачир къахар ви?
АтІанвайди анжах са ви чара я.

ШУМУД ХИЯЛ

Шумуд хиял физва рикІяй хьелер хьиз?
На лугьуда, рикІ туш-карвансара я.
Садбур секин я къацавай кІелер хьиз,
Садбур кІенкІвер алай мехер хара я.

Йикъан кьарай къакъудайдал бес тежез,
Хиялри зав гузвач ахвар йифизни.
РикІ секин яз, са тике фу нез тежез,
Суфра яргъаз жезва гъил физ, тефизни.

Завай вуч кІан ийизватІа хиялриз?
Къвез, гьахьзава цІарариз зи чІаларин.
Ширинлухар хуш затІар хьиз аялриз,
Зи квел ашукь ятІа рехи чІарарин?

Хиялри зун гваз къекъвезва цавара,
Космонавт хьиз кораблидай экъечшай.
Зун хьтин кас аватІа мад авара?
Асайишдин кефиникай хкечІай.

Агь, хияра, хиялар-зи аялар,
Куь къуллугъда акъвазиз зун гьазур я.
Хиялриз хуш инсанар туш кагьалар,
Абуруз хуш затІ-гьерекат, са зур я!

Гьар са хиял-са мугьман я, дустар я.
Хиялри зав мажал гузвач кьуьзуь жез.
Хиялар заз дагъдин лекьер, картар я,
Зун шад тир, зал тиртІа абур рази жез.

Сажидин, вун алахъмир кьве рикІин жез,
Пис ксариз мугьман жедач хиялар.
Югъ-къандивай алахъ рагъ хьиз куькІуьн жез,
Хиялрин цІа кудайбур я кьегьелар!
****
Твар бес тахьай чІавуз бязи верчери,
Дили хьана, кьеб хьтин чеб эчІягъиз;
Кьенерарни барбатІ ийиз кІвачерив,
Пепе-шепе нез алахъда къечягъиз.

ЗА ТУЬКІУЬРАЙ ШИИРАР

За туькІуьрай чІалар, махар, манияр,
Квахь авуртІа, гел галачиз чилелай;
Вуна кІусни хажалатмир, кІани яр,
Мад хуькведа абур цІийи кьилелай.

Эгер хутун тавуртІа, зи дустарин
Ктабрайни гьалт тавуна амукьдач.
Шад межлисрал тикрарзавай тостарин,
Ктабрани кІватІ тавуна амукьич.

Хажалатмир, гьабурани тахьайтІа,
Зун негь авурбурухъ абур бул жеда.
«Чахъни абур амач»-лугьуз рахайтІа,
Абур цІаяр ягъиз кайи къул ама.

Хъсанвилихъ хьаначтІани, писвилихъ,
Закай чІалар туькІуьрайбур кими жеч.
Акур чІавуз зарб камарал вилик физ,
Артух инсан алчах рикІиз чими жеч.

Са вахт къведа, гьар сад вичин чкадал
Эциг хъийир, дуьз вилерай килигна.
Бязи вечрез ерли татай какадал,
КІекер рекьиз кІан жеда къван илигна.

Гьар гьи хилее ада кІвалах авуртІан,
Са вич гьахъ кьаз, батІуларда амайбур.
Вичин шалвар вичи кьацІур авуртІан,
Яз гьисабда гъейри ксар кІамайбур.

«Сажидин, на вучиз гузва рикІиз гуж?»-
Лугьузва заз акьуллуйри: «Сабур хуьх!
Садбур жеда, хуьз-азият, рекьиз-гуж.
Къвезмай несил патал жуван абур хуьх!»

КІири Буба, - лугьуз куьне,
СтІал Мамед игит тир хьи.
Синтаравар аваз къуьне,
Ам кьаз тежез хьайид тир хьи.

«Гьажид» кьилел алай кума,
Жанавурриз муг хьаналда.
«Къазахар» къвез, къекъвез кІама,
Паласад рехъ руг хьаналда.

Хуьруьз хтай кесб Мамед,
Са алчахди маса гана.
Ирид «къазах» ам кьаз тежез,
Аламатдин кьаса хьана.

«Къати» лежбер, викІегь Мамед,
Къачагъ хьуниз мажбур хьана.
Жегьил тир дуст, вах яз себеб,
Кьена, кьведан кІвал чІур хьана.

КичІе тушир ксар ава,
СтІалдаллай Ражаб лугьуз.
Хажалатдин йисар ава,
Кьейи кьванбур гьисаб лугьуз.

Эхир кьиляй амачиз бахт,
Ам къазмадин есир хьана.
АкьалтІ хьана игитдин вахт,
Хуьруьз хтун тахсир хьана.

Душман винел, яракьар гваз,
Мамед текдин къазмадава.
Маса гай кас эрекьар хъваз,
Кавхад кІвале тІамадава.

Кьве «къазахдин» акуна гьахъ,
Ам кьун патал гьуьжет чІугур.
Амачир гьич са маса рехъ,
Амма зигьин хьанвач какур.

Винелай цІай, къазмада цІай,
АкьалтІнава патрумарни.
Мамед кьаз кІанз, фикир кьацІай,
КІватІал хьанва залумарни.

Мамедални хьанва хирер,
Метлеб амач яракьдикай.
Низ маса гун рикІин сирер?
Магьрум я ам суракьдикай.

Къазмадай мад туфенгдин ван,
Акъатзамач, секин хьанва.
Чан ширин я гьардаз жуван,
Ам пуч ийиз четин хьанва.

Мамедан вах кьуна гъанва,
Ам къазмадин фин паталди.
Амма мефит фадлай къанва,
Вах рахана са гужалди:

«Я залумар стха кьенва,
Гила куьне кьуьлер ая.
Адан руьгь женнетдиз фенва,
Невсерикай гьуьлер ая.»

Вахан чІалахъ тежез абур,
Къазмадиз физ къурху авай.
Ваха инал хвена сабур,
Стхадиз шез, авунач вай.

Ам фаргъундиз гадарна хьиз,
Урус къазах рекье гьатна.
Хуьруьз-кІвализ хабарна хьиз,
Дишегьлияр йикье гьатна.

Алчах касдин фитне себеб,
Мамедавай дуст кьин хьана.
Рахуникай авач метлеб,
Аданди намус хьуьн хьана.

Игитар чахъ ниче шумуд,
Кьадар чидач, пара хьана.
Кьилиз акъат тавур умуд,
Къегьриманар сура хьана.

Минет я квез, азиз эллер,
ВикІегьбур хьуьз алахъ рикІе.
Сарубугъда авай къуьлер,
ЭчІелар таз тахьуй никІе!

ТЕК Я ЗУН

Лугьуда хьи, зун хьтинбур пара я.
За лугьузва: жери кар туш, тек я зун.
Ухшарризни, хесетризни чара я,
ЧIехи цава назик гъетрен экв я зун.
Жуван тариф ийиз уьзуькъара я.
Гьар межлисдал дуьз рахаз герек я зун.

Чахъ гьар садахъ ава жуван мурадар,
Абур кьиле тухун патал чан гудай.
Гьич садазни хьун тавурай дуьнья дар,
Заз уьмуьр хуш туш кьве патахъ ян гудай.
ЧIурувилихъ кьаз вугумир жуван тIвар.
КичIе хьухь ваз са йикъакай къван гудай.

Вун гафунин ятIа халис иеси,
Намуслу яз къуллугъ ийин Ватандиз.
Веледризни тур на жуван дуьз веси.
Гьуьрмет ая инсанвал гвай инсандиз.
Аллагьдикай жез тахьурай гьич аси,
Гьам рикI, гьам рак ачухдиз тур мугьмандиз!

КЪИЗИЛДИН ТАЖ

Къизилдин таж кІандач рикІиз тарифдин,
Адал цацар жеда кьилиз акьахдай.
Къуьхуьнарни кІандач пехил арифдин,
Гафаралди хер ийиз, кьел алахдай.
И дуьнья халкь хьайидалай гуьгъуьниз,
Гьи кьадардин арифдарар атана?
Нече шумуд садан дабан эгъуьниз,
Чаз Аллагьди гайи ризкьи атІана.

Къизилдин таж кІандач рикІиз тарифдин,
Ам залан я кІвалах ийиз, гваз къекъвез.
Шаир хьунухь бес я кесиб синифдин,
А чешмедай илгьам къачуз, хъваз къекъвез.
ХъуьтІуьн йикьни къвен тийизвай гъилерай,
Бегьемсузрин кІекнкІвер жеда мецерал.
Вун акъудиз на эцигай кІвалерай,
Фитне-гъибет ийиз жеда къецерал.

Къизилдин таж–гьар са кІватІал чІалар я.
Шадвалер гъиз кхьей меле, мехъерик.
Буш рахунар – гьакІан цацар-валар я,
ТІвал хуькуьрдай ацукьайла руьхъверик.
Заз Эминан, Сулейманан булахрай,
Абукевсер хъвадай чІехи бахт ава.
Пехил дустар кIамай кьадар алахърай,
Захъ Аллагьди багъишнавай тахт ава.

Къизилдин таж–чІалар я за аялриз,
Теснифнавай лайлаярни манияр.
Мурад я зи дерин хьунухь хиялриз,
ЧІалар, бахшар кхьидайла, кІани яр.
Сажидин гьуьл я ацІанвай сабурдив,
Шуькуьр хьурай Сад Аллагьдин кьадардиз.
Тухуз алахъ жуван парар абурдив,
Пехил ксар чеб аватда дагьардиз.

ДУСТ ШАМСУДИН

Дустни душман течир азар,
ГьикІ гьалтнай а мердимазар?!
Киш йикъакай йикьен базар
Хьана, кьейи, дуст Шамсудин!
Ви уьмуьрдин цІил атІана.

Геж агакьна зални хабар,
Алудна зи рикІел къабар.
Хайи стха хьиз барабар
Мукьва хьайи, дуст Шамсудин!
Зи эрчІи тир гъил атІана.

Рамазандин азиз сувар,
Ахъайна хьиз къвезвай лувар.
Сад Аллагьдиз ийиз ялвар,
Сейрдиз фейи, дуст Шамсудин!
Ви илгьамдин зил атІана.

И хажалат эхиз тежез,
Хьана чилер-цавар ишез.
Кьурагь дагълар накъвар кичез,
Хар хьиз къвайи, дуст Шамсудин!
Алмас селди чил атІана.

Кьиникь ферз я, амма икьван,
Фад кьин гуж я, яман югъ кьван.
«Кьена чилик тахьурай къван!»
Вични къайи, дуст Шамсудин!
На вакай чи вил атІана.

Сажидинан залум я дерт,
Хана ципицІ чІередин берт.
Намусдиз пек, крариз мерд,
Гьуьрмет хвейи, дуст Шамсудин!
РикІин къизилгуьл атІана.

ГАФАР-КЪВАНЕР-ККІАЛАР

Зал гьалчай кьван гафар-къванер, кІалар,
КIватIзава за керпичар хьиз харада.
Белки са югъ къвен абурун кIватIалар,
КIвачер кьацIун тавун патал кьарада,
Акьалтайла рикIел зи тIвар, СтIалар,
Герек хуьквен дуствал тваз чи арада.

Гьар чубандихъ вичин ниси жедай хьиз,
Гьар са касдихъ вичин агъу, вирт ава.
Садбуру фу гьуьрмет аваз недай хьиз,
Са-садбурухъ фитне, гъибет-хъуьрт ава.
Са бязибур югъ атай кьван шедай хьиз,
Са чеб квачиз, виридакай дерт ава.

Садаз-акьул, садаз-къуват, инсанвал
Багъишнавай Сад Аллагьдин пай ава.
Садаз чуьруьк, кукІун-чухун, душманвал,
Вичихъ галаз кьил кьаз вердиш тай ава.
Садахъ-писвал, садахъ ава масанвал,
Илифдай кІвал, гудай фуни чай ава.

Сад Аллагьди гайивал я, гайивал!
Писбурузни кІандачир чеб пис хьана.
Садбурукай инсанар жез хайила,
Саддазни чеб кІандачир кац, кицІ хьана.
Чими рикIе хуьз вердишбур къайивал,
Дуст акурла, мефтехур хьиз кис хьана.

Зал гьалчай кьван паркутІарни, къванер за,
КІватІалзава савкьватар хьиз багъишай.
Зи япарихъ къвезвай чІуру ванер за,
Гьисабзава шад гафар хьиз алхишай.
Муьскуь жедач лугьуз, кьазва кьинер за,
Къуй кІамай кьван авурай заз къаргъишар!

ХАНДИН КЬИСА

Сада лугьуз: ГьикIин? Вучин?-
Ахъайна каш квай невс вичин,
Са тIанур, фу амачиз гъвел,
Вегьена хьиз сивин регъвел,
Ядни хъвада яхцIур гичин!

Ам невс авай ятIа инсан,
Адаз къуллугъ кIанда хъсан.
КIватIална хьиз ярар-дустар,
Хьун патал кар чидай устIар,
Хкажда ам цавуз масан!

«Ихьтин касдин кефи гьикI хан?»-
Лугьуз халкьди хкяйна Хан.
Акьалтайла и тIвар вичел,
Акъваз хъийиз тежез кIвачел,
Хуьр-кIвал тIуьна сад амай кьван!

Дагъда тунач хпер суьруь,
Нехирарни тIуьна вири.
Аран пата гадни тунач,
Я вацIара ядни тунач,
Вич хан хьайи чIавуз куьруь!

Нез акурла гьарам, гьалал,
Атана халкь бирдан чIалал.
Халис Хан хьиз течир пачагь,
Къекъвез хьана, экъична ягь,
Тапанчияр алаз къвалал!

Яргъал фенач, эхир кьиляй,
Аватна гьар садаз виляй.
Гайила фу-нез чир тахьай,
Дуьз хъуьрез, дуьз шез чир тахьай,
Акъатда кьван Ханвал гъиляй!

Са тIимил кьван фад татана,
Залум акьул геж атана!
Гиг хайила арабадин,
Рехъ жагъана харапIадин,
Дувулрик квай кьеж атIана!

Сажидина квез и кьиса,
Ахъайзава мисал яз са.
Халкьди вакай авурла Хан,
Дуьз кIвалахин, дуьз яз рахан,
Гьар са йикъа, гьар са йиса!

ЯХЦІУРНИ ЦІУД ЙИС ТАМАМ

(зарафатдин шиир)
ЯхцIурни цIуд йис тамам,
Гъуьлуьз тефей руш я ам.
Гьам тIас авай, гьам гьамам,
Алагуьзлу къуш я ам.

Жегьил чIавуз кIанибур,
Авай адахъ вишерал.
Садбур хьана куьруьбур,
Садбур кьакьан кIвачерал.

Гьар садаз са тегье яз,
Рази тежез хьана руш.
Темягькарвал дегьне яз,
Къуллугъчияр хьана хуш.

КIанибурун суьруьяр,
Башламишна куьруь жез.
Гъуьлериз физ гьуьруьяр,
Руш эгечIна къуьруь жез.

Акъвазна ам вил алаз,
Гьич садазни тефена.
Вичин патав гьил галаз,
РикI кабабна ифена.

Йисар фидай шейэр я,
ЦIайлапанар затIар туш.
Мишреб кьве къан бегьер я,
Къадир авай устIар туш.

Вирибуруз кIвалер-къар,
Хизан хьана аялрин.
Бикеханум, физ йикъар,
Есир хьана хиялрин.

Къе виликан абурни
Аламачир къари я.
РикIив гумач сабурни,
Шадвилерни кьери я.

ЯхцIурни цIуд йис тамам,
Гъуьлуьз тефей руш я ам.
Гьам тIас авай, гьам гьамам,
Алагуьзлуь къуш я ам!

ВУЧ ГУЬЗЕЛ Я

Вуч гуьзел я экуьнин вахт!
КIекери фад къарагъардай.
Рагъ экъечIиз акун я бахт,
Алем кIвачел къарагъардай.

Цуьквер атир къугъваз цава,
Гьикьван кьезил жеда гьава?
ЦIайлапанрихъ къуват ава,
Туп хъиткьир хьиз багърагъардай.

Акатда марф, хкякьда фад,
Чилер, цавар авуна яд.
Са кIанда заз гатфарни гад,
Галат тежез кIвалахардай.

ТIебиатдин куьлуь, ири,
Аказ-акваз жеда дири.
Ша, дустар, чи хуьруьз вири,
Манийрикай булахардай.

Кватайда хьиз ахварикай,
Суьгьбетардай махарикай,
Сажидин я, чIаларикай,
Вирт хукудиз, мумлахардай.

УЬМУЬРДИН РЕХЪ

Захъ къенин къуз диде амач, я буба,
Абур кьведни эвезна заз, Ватан на.
Халкьдин рекьиз бахш гуз туна зи чан на,
Бахт авани идалайни мад зурба?
Гьа кар себеб гьисаб тийиз етим яз,
Уьмуьрдин рехъ гьалзава за итим яз!

Стха кьена-эрчи гъил тир къуьнуьхъай,
Кьведан кIвалах авуна кьве гъилелди.
Артухлама, тесниф ийиз кьилелди,
Шииррин таж храна са кьилихъай.
Дустарикай стхаяр кьун лазим яз,
Уьмуьрдин рехъ гьалзава за итим яз!

ТIарвилерихъ галаз рикIиз, шадвални
Гун тавуна тунач Аллагь Бубади.
Хайи хва яз Куьре, Самур, Къубади
Кьабулна зун рикIе аваз Садвални.
Гьа кар себеб гьисаб тийиз етим яз,
Уьмуьрдин рехъ гьалзава за итим яз!

Веледриз дуьз рехъ къалурай буба я,
Тербия гуз, хьуриз ватанпересар.
Захъ халкьдихъ рикI ава кудай миресар.
Дережадихъ агакьун зи зурба я.
Гьа кар себеб гьисаб тийиз етим яз,
Уьмуьрдин рехъ гьалзава за итим яз!

Лугьуда хьи Сажидин, къе кьуьзуь яз.
Валай мад вуч алакьзама хъийидай?
Зун са кас я чандиз инсаф тийидай,
Акъваздач зун агалкьунрал рази яз.
Гьа кар себеб гьисаб тийиз етим яз,
Уьмуьрдин рехъ гьалзава за итим яз.

КЪАРИЙРИН КИМ

Вуч гурлу я къарийрин Ким?
Рахаз, хъуьруьн ванер жеда.
Хендедаяр хьанвай етим,
Яб акализ «къванер» жеда.

Рагъ авай югъ, серин жедач,
Гьар къуз кимел атун жеда.
Дуьз ихтилат ширин жедач,
Пеше лахъут гатун жеда.

Я хьар амач фу чарадай,
Магьле папар кватал ийир.
Я кар амач гам храдай.
Жуван квал-югъ патал ийир.

Югъ атай кьван кендир жакьваз,
Чи къарийрик рахун жеда.
Бязибурун кисна акъваз
Тежез, беден бархун жеда.

Телевизар гьач са зат туш,
Чи къарийрин патаривди.
Буш килеяр-гьамбар я буш,
Чуьл ацанваз гатаривди.

Квале авай сусар жакьваз,
Мегер гьикьван таб гуда лагь?
Экечайла тежез акъваз,
Шумуд сятда яб гуда лагь?

Сад-кьвед ава хизанрин кьил,
Акьуллу, мез гъерияр тир.
Квал-югъ кдай, ширин тир гъуьл,
Чешнеяр тир, къарияр тир.

Амма сад-вад, чебни кьузуь,
Фитнекарар кими жедач.
Жегьилбурар тежез рази,
Абурун чан чими жедач.

Сажидин, хьухь са кус инсаф,
Жегьилвилихъ кьуьзуьвални
Галайдакай ая кьве гаф,
Чи къарийрал разивилин.

ХЪСАНВАЛ

Хъсанвилин хабарар кьун гьардавай,
Метлеб вуч я? Жавабар гьар жуьре я.
Хъсанвал ам гъуьрчехъан туш кард авай,
Адан метлеб тийижирди кере я.

Хъсанвилин сифте шартI я-инсанвал,
Ахъа тир гъил, ширинвал ви мецевай.
Гьейран жедай саягъ гьатта душман вал,
Вадаз, цIудаз куьмекар це къецевай.

Хъсанвилихъ сергьят авач, гегьенш я,
Вахтни цавун бушлухар хьиз кьадардиз.
Накь на тавур хатур ам къе иглеш я,
Накь тиртIа, ам аватдачир къе дардиз.

Хатурарна аватайтIан гьуьлериз,
Батмиш жедач, амукьда ам саламат.
Шумуд чIуру кар акуна вилериз?
Ибур тушни чи писвилин аламат?

МутIлакьрикай кIанзавач заз рахазни,
Кхьиз гьайиф къвезва чарни, къелемни.
МутIлакь касди дарда авай вахазни,
Я стхадиз гуч ктIай келемни.

Зун гьахъ туштIа, лагь чин-чинал ачухдиз.
Хъсанвилер авур ксар-пIирер я.
МутIлакь ксар-асланар яз къуллугъдиз,
Кесиб синиф таквар чапрас къуьрер я.

Сажидинни туш са акьван захават,
Зун кесиб кIвал гьазур я квез багъишиз.
Шиирарни манияр я зи къуват,
Гьабур себеб ихтияр я къаргъишиз.

ГьакI ятIани зи кIвалин рак ачух я,
Рази ятIа вилик атай яван фал.
Захъ авайди мая гайи къатух я,
Къалиндаказ алтадна неъ хьаран фал.

ША, КЬУЬЛ ИЙИН

Гуьзел гатфарин,
Ацукьна чIурал,
Седеф къашарин,
Чуьнгуьр кьан хурал.

РикIиз кIани яр-
Зи азиз марал;
Ягъиз манияр,
Кьуьл ийин чIурал.
Тикрар:
Шуьрбет хьиз ширин,
Акьулдиз дерин,
Гьикьван хуш я заз?
Ви сивел хъуьруьн!

И дуьнья, жейран,
Вили цаварин;
Вал хьанва гьейран,
Свас тир нурарин.

Ша, заз хьухь мугьман,
Зи багъдин билбил.
Шад ая пашман,
Зи рикIин гуьгьуьл!

РИКІ Я ЗУН

КIвалах ийиз, акъваз тежер рикI я зун,
Декьикьада мажал течир ял ягъиз.
Гатфар чIавуз атир гудай цуьк я зун,-
Лугьуз, гатаз, рахазвай са къвал ягъиз.

Нефес кьуна акъваз жеда вахтунал,
ТIуьн тавуна акъваз жеда гьафтеда.
РикI рази туш секинвилин бахтунал,
Адаз къекъвез кIанда аршдин мефтIеда.

Зурба беден: гъилер, кIвачер, мезни кваз,
Ада вичиз муьтIуьгъарда кIанивал.
И кIвалахар чида, гьелбет, квезни кваз,
Адаз тIар я, гьар са чка кайивал.

Гъуд кьван рикIи чIагъан хьурда жигерар,
Вилеривни тада гьарнихъ килигиз.
Яб гузвайдан къачун патал «сенгерар»,
Мецив рахаз гуда гафар гилигиз.

Ксайлани ахвар авач рикIиз зи,
Яраб Аллагь, ам зал алай чан ятIа?
Зун кьейитIан, гьайиф я рикI рекьиз зи,
Чидач рикIиз зун гьи кьадар кIан ятIа!

Аллагь-Сад я, гьахъ я наби Магьаммад.
РикIни сад я-чешме пак тир сирерин.
Гьар са инсан хуьх На-Аллагь саламат,
Гьуьрметдайни шейхеринни пIирерин!

ЭЙ, ИНСАН

Югъ, йиф талгьуз элкъвез диде Чилелай,
КуькIуьнзава Рагъ мад цIийи кьилелай.
Нур багъишиз алахъ жуван гъилелай,
Вун садрани дигиш жемир, эй, Инсан!

Дуьньядилай физва чун кьве затI туна,
Сад хийирдин, сад зияндин хатI туна.
Са чIавузни хъсан кардин кьатI туна,
Пис кIвалахдив гуьруьш жемир, эй, Инсан!

Вал дуьньядин Шагь лугьудай тIвар ала.
Адаз лайих хьунухьални кар ала.
Ви къуьнерал адалатдин пар ала,
Терс терефдихъ агъмиш жемир, эй, Инсан!

Сад Аллагьди гайи чIавуз, нез алахъ.
Тагай чIавуз ийимир вун шез алахъ.
Декьикьада пис шейтIандин жез чIалахъ,
Аси хьана, пузмиш жемир, эй, Инсан!

РикIел хкваш девирар фад алатай,
Гъилер жемир бедендихъай галатай.
Угъри хьана кесиб касдин кIвал атIай,
Агьни аллагь, къаргъиш жемир, эй, Инсан!

Чун дуьньядал атайди са сефер яз,
КIан жемир ваз чIугвазвайбур кефер яз.
Рагъ герек тир чIавуз, чIулав цифер яз,
ТIурфан хьана, ахмиш жемир, эй, Инсан!

Гьар садакай са затI хьайи вахтуна,
Вун Аллагьди ацукьарна тахтуна.
КIвале кесиб диде, буба, вах туна,
Яд уьлкведиз уьтмуьш жемир, эй, Инсан!

Сажидинахъ лугьур гафар бул ава,
Гьа са йисахъ кьуьд, гад, гатфар, зул ава.
Захъ-шиират, вахъ са кьадар пул ава,
Туькьуьл тир наргимиш жемир, эй, Инсан!

ТАВАКЪУ

Гьич са касни пашман тахьуй кьиникьал,
Гьар эвелдихъ чир хьухь эхир галайди.
Чан са затI я кьаз тежедай хуьнуьхал
Цурун кварцихъ чир хьухь пехир галайди.

Зи уьмуьрдин шивдин кьенер нив гватIа,
Зазни чидач, жув иеси ятIани.
Муьгьуьббатдин сир Земземдин цив гватIа,
Чидач кIани яр зи патав гватIани.

Чир хьун квез я? Яшамиш хьухь амай кьван!
Ахпа чIугван тийидайвал гьайифар.
Кефер чIугу жуван рикIиз кIамай кьван,
Кьиникь рикIе тваз мийир жув зайифар.

И дуьньядал атай чIавуз инсан яз,
Хъсанвилихъ гел таз алахъ аквадай.
Амачирла, къуьхуьнардай нукьсан яз,
Лекедин кIус тамир гьатта таквадай.

Шииратди хвена зи чан декьена.
Буржлу я зун адан гьар са гафуниз.
Зун гьахъ яни, батIул яни декIена,
Сад Аллагьди вегьий вичин сафуниз.

ШехьайтIани, хъуьрейтIани-рекьида.
Мецел рахаз, хъуьрез-хъуьрез кьирай зун!
Гьар са тIанур цIай хкахьна рекъида,
Хъсан ксар авай патахъ фирай зун.

Гьарай-эвер, шел-хвал авун герек туш.
Са зун туш кьван дуьньядилай фейиди.
Аси хьунухь кьегьел касдин хуьрек туш,
И югъ галаз я кьван зунни хайиди.

Пудкъадни цIуд-гзафни туш, тIимилни.
ХьанвачтIани вири жуваз кIанивал.
Сажидинан квез я гимиш, къизилни,
Адаз ганвай пай я-рикIин къенивал!

МУГЬМАН ДУЬНЬЯ

Сад Аллагьди къалурна заз экуьвал,
Кьадар-кьисмет ихтибарна рикIи вал.
Югъ-къандивай артух хъижез кIанивал,
Мугьман дуьнья, зун вал ашукь инсан я!

Кьакьан гъетер, цавар, а кьил авачир,
КIан хьана заз я чил, я гьуьл авачир.
Мал-девлетда артухан вил авачир,
Мугьман дуьнья, зун вал ашукь инсан я!

Инсаният-алем вири сад хьана,
Зун дуьньядиз акъатунал шад хьана.
Шаирвилин бахтни гъиле гьат хьана,
Мугьман дуьнья, зун вал ашукь инсан я!

Омар Хайям, Етим Эмин, Сулейман,
Гъетер хьана экуь авур гьар заман.
Вири авай – гьам яхшиди, гьам яман,
Мугьман дуьнья, зун вал ашукь инсан я!

Хайи хва хьун жуван халкьдиз, Ватандиз,
Жагъин тийир еке бахт я инсандиз.
Хъсанвилер гьатнатIани масандиз,
Мугьман дуьнья, зун вал ашукь инсан я!

Адамалай Хатамалди цIил чIугур,
Вилаятдиз кьисмет хьана, кьил чIагур,
Гьахъвал патал, чандилайни гъил чIугур,
Мугьман дуьнья, зун вал ашукь инсан я!

ХьаначтIани вири крар кIанивал,
Рази я зун Сад Аллагьди гайивал.
Сажидиназ кьисмет авур къенивал,
Мугьман дуьнья, зун вал ашукь инсан я!

ДЕРДЕР-ГЪАМАР

РикI дакIуна, мез хьана лал,
Рахуникай файда амач.
Дана рекьиз, ацазва кал,
Гьич сана дуьз къайда амач.
Кимивилер такун патал,
Рил чуьнуьхдай далда амач.

Рахух жуваз кIамай кьадар,
Ви ван къведай инсан амач.
РикI дакIунвай, хуру жез дар,
Пис крар-бул, хъсан амач.
Я нефс пехъи гъуьлягъ дардар,
Вахъ я кIвал, я хзан амач!

Югъ хьунухьал шадвал амач,
Йиф акурла, цIаяр къвезва.
Вучиз чахъ, чи садвал амач?
Гатуз живер, къаяр къвезва.
ТIебиатдихъ гадвал амач,
На лугьуда кьияр къвезва.

Гьахъни дуван-цаваралла,
Гьахъсузвилер чилел туна.
Пехъ, гьарагъиз къаваралла,
Кудай накъвар вилел туна.
Зи вил шадлу суваралла,
Ширин гафар сивел туна.

ВУН КУЬЗ ИКЬВАН КУЬРУЬ Я

На лугьун, зун накь хайид тир дидеди,
Вирида жув кьазвайди тир аялдай.
Фейи уьмуьр рикIел хтай вядеди,
Са кьадарбур акъатзава хиялдай.
И дуьнья заз вун себебда вири я,
Азиз уьмуьр, вун куьз икьван куьруь я?

КIвал-югъ хьана, хзан хьана, кар хьана,
Хъсан шартIар тушни гьар сад уьмуьрдин?
Диде, буба кьена, рикIиз тIар хьана,
Гьар эвелдиз вахтни ава эхирдин.
Йис-сандивай шадвилер зи кьери я,
Азиз уьмуьр, вун куьз икьван куьруь я?

ВацIуз селлер атайтIани датIана,
Лугьуда хьи, садрани гьуьл ацIудач.
Гьикьван яшар гайитIани, кьатIана-
Дуьньядикай ерли зи вил атIудач.
Куьз лагьайтIа, ам заз виртни гъери я,
Азиз уьмуьр, вун куьз икьван куьруь я?

Вахтар физва яд хьиз дагъдин булахдай,
Гьар са стIал экуь алмас къашарин.
Шаир тирла, йифди, югъди кIвалахдай,
Мажал авач гьисаб кьадай яшарин.
Аялар чеб-чпиз, зунни къари я,
Азиз уьмуьр, вун куьз икьван куьруь я?

Яшлу хьунвай акъатзава къапарай,
Дуьньядикай вил атIай кас вуж ава?!
Гьи кьадарда ягъайтIани тупарай,
Ви ван къведай кас авачиз, гуж ава!
Аллагь шуькуьр, гьелелигда дири я,
Азиз уьмуьр, вун куьз икьван куьруь я?!

ЧИЛ – ЖЕННЕТ Я

Женнет квез я къуьхуьнардай чарада?
Гъейри са затI кIандач заз чи Чилелай.
И Чили зун, кьакьан цавун арада,
Гьар са юкъуз хуьзва цIийи кьилелай.

Заз дидедин ни къвезва и Чиликай,
Гьам ризкьи я, гьам партал я, даях я.
Заз хабарар гун патал кьуд кьиликай,
Ам диде хьиз гьамишанда уях я.

Виридалай мукьвади заз Чил я зи,
Ам эвелдин, ам эхирдин бине я.
Чил-бахтарин куьтягь тежер гьуьл я зи,
Ам себеб зи кьил мидаим вине я.

Хиялрив лув гузватIани цавара,
Зун хайи муг эбедлух яз Чилелла.
Къуват артух хьун паталди лувара,
Дуьньядин шагь-регьимлу Рагъ кьилелла.

Гъетер, Рагъ, Варз-абур вири сад я заз,
Аян я заз чи сад мукьвавиликай.
Жув Чилинви хьунухьалди шад я заз,
Диде, Буба кьазва хайи Чиликай!

Цав-бушлух я, затI авачир, ичIи тир,
Кьакьан гъетер рахазва зав кьилелай.
Йикъакайни йиф жеда заз мичIи тир,
Чили ризкьи тагай чIавуз гъилелай.

Зун Чилелла, цав кьадарсуз кьакьан я.
Зун буржлу я Чилиз икрам авуниз.
Чил-анжах хьи, пис ксариз лакьан я,
Чил ухшар я мугьмандин кIвал-тавуниз!

Чил-Женнет я лугьузва за, гьар юкъуз
Чун гваз къекъвез алахъзавай алемда.
Чилин тариф ийизва за гьар юкъуз,
Илгьамдин ранг амай кьван зи къелемда.
ЙИСАН ВАХТАР

Жегьил руша, гатфари хьиз цуькверин,
Женнет хьурда ашкъи авай рикIикай.
Яргъирушан ирид жуьре экверин,
Нур экъичиз, рагъ ийида вичикай.

Гад атана гьатна рушан къужахда,
Гада хьтин муьгьуьббатдин цIаяр гваз;
Сад садалай ашукь яз и кIвалахдал,
Къаршиламишда Эл, мехъер паяр гваз.

Зулу, кьве гъил къакъажна хьиз, бегьердин,
Безетмишда ачул суфра мехъер хьиз.
Дем къурмишна, махарик квай тегьердин,
Сад садалай элкъвез жеда лекьер хьиз.

Кьуьд атайла, руша вичин свасвилин
Лацу партал къурда чилел жив хьана.
Бахтлу уьмуьр, кьве жегьилдиз хасвилин,
Физва цавай Шарвилидин шив хьана!

КЪАВКЪАЗДАЛ АШУКЬБУРУКАЙ

Къакъаздиз сад лагьай Петр атана,
Ам Дербентдин ашукь хьана къеледал.
Ада и халкь баркаллу яз кьатIана,
КIвалахзавай гьарда вичин келледал.

Хуш кьабулна Урусатдин хизандиз,
Къван эцигна Каспи гьуьлуьн къерехдал.
Душманрикай хуьн паталди хъсандиз,
Таъминарна аскеррални яракьдал.

Уьзден халкьар гьарма сад са хан хьана,
Яшамиш жез вердишбур тир лекьер хьиз.
Ермоловаз муьтIуьгъ ийиз кIан хьана,
Урусатдин кьве кьил алай пехъер хъиз.

Иви фена ятар хьана вацIарай,
Хуьрер кана спичкадин кьалар хьиз.
Халкь экъечIна тшурфанрайни цIаярай,
ПакКъурьандин кун тийидай чIалар хьиз.

Пушкина чаз туна рикIин кIанивал,
Ашукь хьана дагъдин кьакьан ргарал.
Сад Аллагьди гана рикIин къенивал,
Къафкъаздикай кхьена хуш рангарал.

Пушкин патал Къафкъаз хьана экуьвал,
Азадвилин кьел вуч ятIа чир авур.
АватIани адахъ кьелен уькIуьвал,
Рекьидалди рикIе хуьдай сир хьана.

Лермонтовни къекъвена чи дагълара,
Ашукь хьана терс тир гуьтIуь рекьерал.
Женг чIугвазвай и четин тир гьалара,
Ашукь тир ам чи игитрал-лекьерал.

Къафкъазди ам хвена хва хьиз къужахда,
Адаз и нвакь эхиратдин кIвал хьана.
Къегьримандин къадир течир алчахда,
Яна кьиникь- чаз рикIерин тIал хьана!

Бестужевни-инкьилабчи декабрист,
Чи Къафкъаздиз мугьман хьанай хушунал.
Вил ахъайиз дегь девиррин тарихдиз,
Гьикьван дагъдин рекьер ада тIушуна?

Дербентда ам яшамиш жез, Кьурагьиз,
Кьасумхуьрел, ахпа фена Къубадиз.
Лезги халкьдин Мулла Нурар суракьиз,
Рагьмет гъана вич аладай бубадиз.

Лев Толстоя-дуьньяда тIвар ван авай,
Дагъви халкьдиз азадвал хьун мурад тир,
Амма адаз шумуд са роман авай,
Хуш тир ктаб анжах «Хаджи Мурат» тир.

Ашукь тир ам туьнт къилихрал дагъвийрин,
Кьакьан дагъда лув гуз вердиш лекьерал.
Ашукь тир ам игитвилин манийрин
Гафарални «Лезгинкадин» кьуьлерал.

Эй Къафкъаз, вал ашукь тахьай вуж ава?!
Прометейни мугьман тир цIайлапан гвай.
Аферин, вахъ муьтIуьгъ тежег гуж ава.
Шарвилидин тур ва къадим Алпан гвай.

Тимурарни, Надирарни лаш хьайна,
Вал леке гъиз атай чIулав хаинар.
Дуьнья халкьна, и кьадардин яш хьана,
Вахъ хьайид туш ният чIуру-Каинар.

Женнетдиз хьиз тамашзава ваз алем,
Шагьни Шалбуз дагълар авай гимишдин.
Гьар са булах абукевсер тир земзем,
Багълар ава агъзур жуьре емишдин.

Халкьар вуч я, ракьар вуч я? Гьулданар-
Лигим хьайи азадвилин женгера!
Вун муьтIуьгриз атай ханар, султанар,
Катна кьулухъ, кьилер амаз дингера.

Захъ вун-Къафкъаз, зи Дагъустан, Лезгистан-
Ватан ава, адалатрин пайдах тир!
Халкьар ава, хуьн патал вун Гуьлуьстан,
Гьам зегьметда, гьам женгера уртах тир.

Зун тарихчи туш ийиз ви тарифар,
Анжах са вал дамахзавай шаир я.
Вахъ шаирар, ава еке арифар,
Абуруз ви аламатар загьир я

БАРКАЛЛАДИ ТIВАР АЛА

Са лезги халкь-кьве чкадал пай хьайи
Акваз, рикIе хкахь тийир цIай хьайи.
Хайи югъни къейдзавай варз май хьайи,
Лезги Лямет чи рикIе ви ТIвар ама!
Чи гъилера ви мурад тир кар ама!

Къадим лезги халкь-миллион эл авай,
Лезгинкадин кьуьл, мехъерни мел авай,
Жуван гьалал къуьлуьн фуни кьел авай,
Чахъ чи ЧIал, чи ЦIийи йисан Яр ама!
Чи гъилера ви мурад тир кар ама!

Чахъ Шарвили Гьажи-Давуд амай кьван,
Чав чи Садвал, чи Азадвал гумай кьван,
Женг давамда стIал иви кумай кьван.
Дувул дерин Лезги халкьдин Тар ама!
Чи гъилера ви мурад тир кар ама!

Забит Ризван, Лезги Лямет-рухваяр,
Етим Эмин, Сулейман я архаяр.
Самур вацIун азад ийир яхаяр,
Шалбуз дагъдихъ пара кьадар Гар ама!
Чи гъилера ви мурад тир кар ама!

Са Лезги халкь-кьве чкадал пай хьайи
Акваз, рикIе хкахь тийир цIай хьайи.
Хайи югъни къейдзавай варз май хьайи,
Лезги Лямет, чи рикIе ви тIвар ама!
Чи гъилера ви баркаллу Кар ама!

НАЖМУДИНАЗ

Гуьне хуьрер къацу махпур тарарин,
Кьелекь булах-абуземзем яд авай;
ТIебиатдин халичаяр чIурарин,
Мублагь никIер берекатдин гад авай,
Шадвал ая Куьре билбил сад авай!

Нажмудинан къелемдикай хкатай
Гьар садакай эсер жезва ад ава.
Нихъ хьайитIан жен тийидай, хкатIай,
РикIин гьиссер, гьикаяяр мад авай,
Шадвал ая Куьре билбил сад авай!

Сажидинни, Абидинни, Нажмудин,
Им макан я писателар къад авай.
И жергедик вуж кутан, вуж хкудин?
Гьар повестдин вичиз хас тир да давай,
Шадвал ая Куьре билбил сад авай.

РЕГЬИМЛУВАЛ КЬИЛЕЛЛАЙ

Зун дуьньядиз атунал шад, хуррам я.
И Рагъ, и Варз, Гъетер акваз Чилеллай.
Уьмуьрдикай нарази хьун гьарам я,
Сад Аллагьдин регьимлувал кьилелай.

Хъсанвилер вири кIан хьун дуьз яни?
Туькьуьл такур ширинда ваз дад гудач.
Вун дуьньядал мад хкведай хьиз яни?
Кьисметдилай артухан ваз мад гудач.

Чазни дуьнья икьван ширин хьайила,
Пайгъамбарри, пIирери вуч лугьурай?
Уьмуьрдин сир гьуьл хьиз дерин хьайила,
Яман тир югъ гьич садазни такурай.

Вуна лагь хьи, «Шукур хьурай Худадиз,
Инсан хьана туьретмишай чилерал!»
Чухсагъул лагь папаз, рушаз, гададиз;
Гьуьрметлу яз хуьзвай кьуна гъилерал.

Рази хьана Сад Аллагьди гайивал,
Зегьмет чIугу Пак Женнетдиз фин патал.
На, Сажидин, артух ая кIанивал,
Багъри халкьди вичин рикIел хуьн патал.

ДАГЪ ВА РАГЪ

Тамашиз кIанз Ракъиниз,
Адан хци экуьниз,
Чирагъ хьана куькIуьниз;
Чиял виниз, чан яз сагъ,
Къаршиламиш ийиз Рагъ,
Хкаж жезва аршдиз Дагъ!

Къаст авачир ял ягъиз,
Йифен мичIдиз тIвал ягъиз;
Гъетериз са къвал ягъиз,
Акун патал Чил ва Дагъ,
ЭкъечIзава мурад Рагъ!

РИКI ТIАР Я ЗИ

Гьич са карни къвезвач гъиляй,
Аватиз жув-жуваз виляй,
Катдай чка заз и кIваляй,
Жагъин тийиз рикI тIар я зи!

Кхьиз кIамач чIалар жуван,
Гьич садазни къвезмач зи ван.
Сад тир Кас дуьз ийир дуван,
Жагъин тийиз рикI тIар я зи!

Газет, журнал хьанва яргъа,
Хъархъун тарай хъуьрез къаргъа.
Ивидиз са фидай паргъа,
Жагъин тийиз рикI тIар я зи!

ТуькIуьрай кьван кьадар чIалар,
Баят хьана, жезва ялар.
Дуьзардай рехъ жуван гьалар,
Жагъин тийиз рикI тIар я зи!

Гьайиф къвез кIватI авур тарих,
Югъ-къандивай жезва дарих.
Квахьна кьилиз ядай сирих,
Жагъин тийиз рикI тIар я зи!

Шумудни са жуьре мани,
ТуькIуьрна за ярдиз кIани.
Аллагь патал са рехъ къени,
Жагъин тийиз рикI тIар я зи!

Эй, Сажидин!-лугьузва за,
Низ ийизва на ви арза?
Са тIимил вахт хъийир къаза,
Жагъин тийиз рикI тIар я зи!

КЬУДАР
+++
КIватIиз куьгьне гафар-къванер сурарай,
«ЦIийи» чIалан прорабар бул ава.
Пак лезги чIал авуд тежез пурарай,
Бязибурун чанда сурун фул ава.

Аман минет, чIал секин тур, дуьз рахух!
Етим Эммин, Сулейман хьиз стIалви.
Адан гьар са нагъма-гафар хуьз, рахух!
Лезгивилин кватIа чандик стIал ви!

+++
Им шумуд йис тир вун акваз ахварай?
Дамахар гваз, къекъвез, хъуьрез, кис хьана.
Чи арада хкаж хьанвай рухварай,
Вун такурла, валлагь, рикIиз пис хьана.

Жизви рикIел алама ви шикилар,
Лацу чинай вилер акваз лупI ийиз.
Заз ви рикIяй физвай къени фикирар,
Пияла хьиз хъваз кIанзава хупI ийиз.

Гьар ахварай аватна, вун такуна,
КичIе жезва дуьньяни кваз ичIи жез.
Чили Варз хьиз зи рикIи вун чIугуна,
Зун Саид хьиз тамир дуьнья мичIи жез.

Алахьай къуз цаву ванер авуна,
ЦIайлапанар акъатна зи виликай.
КIвачерикай залан къванер авуна,
Ви патав къвез хьанач рагъ хьиз вилик квай.

Гьа къаш-къамат, мадни гуьзел хъхьана,
Мукьвадаз хьиз вил ягъиз вун хъуьрена.
На лугьун зи рикI хура кьве пад хьана,
Са нуфт амай кIвачин кьилел декьена.

РикIел хкваш, чун чал гьалтай береяр,
Гарданар кьаз темен гайи хъуькъвериз.
Душман вуж я чун чаз авур зегьерар?
Манийвал гуз ялзавай чи мехъериз.

Вун авачир дуьнья кIандач, къе кьирай!
Лугьузва заз, вун паталди чанни гуз.
Чун чаз кьисмет хьун тавуна декьирай,
Гьазур я зун гьалал ийиз къанни кваз!

Аллагь шукур, хкатнач зи виликай,
Башламишна чун кьведни чаз мукьва жез.
КIанзавай заз, кьуна эрчIи гъиликай,
Къизил гуьллер авай багъдин юкьва жез.

Амма са кIус зун гъавурда гьат хьана,
Чун чаз икьван кIан хьунухь я мусибат.
Чи кьведанни михьи гьиссер кIватI хьана,
КилигайтIа, муьгьуьббат я, муьгьуьббат!

ЗУН – КОСМОНАВТ

Вуч сефил я, Варз, къе ви чин?
Экъичай хьиз некIед гичин.
За заз вучин, за ваз вучин?
Чун чаз икьван яргъа тирла.

Чин ачух я, вилер мичIи,
Дагълар аваз, чуьллер ичIи.
Хвех авачир кIерец пичIи,
Чамрдавай юргъа тирла.

Гагь ацIуз вун, гагь жез шуькIуь,
Са пад мичIи, са пад экуь.
Мус аквада а пад муькуь?
Вун анжах чаз мукьва тирла.

Чкай дагълар, ичIи гьуьлер,
Дар дагьарар, дерин хуьлер;
Гьикьван гагьда хуьда сирер?
Чил ви чIехи арха тирла.

Зун гьелелиг гъвечши аял,
ХъуьтIуьн цикIиз мекьи къаял,
Ваз мукьва хьун я зи хиял,
Вун зи рикIин паргъа тирла.

КIелна, чIехи хьайи чIвауз,
Лув гана хьиз аршдин цавуз,
Хкаж жеда, куьтягьна ВУЗ,
Зун космонавт са хва тирла!

+++
КIанидайни дакIандай,
Кьил акъатдач такуна,-
Сад рахазва лакьандай,
Сура, мейит дакIуна.

РикIе амай зегьерди,
Сура гузвач мажални.
Вичи кIватIай «бегьерди»
Ганва адаз ажални.

Вири чIехи жедайла,
Буй-бухахдиз, бедендиз;
Акуна заз фидайла,
А кас кьацIай уьлендиз.

Са вич вичиз бегенмиш,
КIаркIар ламран тумуник.
Халкь ийидай къинемиш,
Риб я хкIур хамуник.

Минет я квез, яргъа хьухь!
Ам къудгъундай азар я.
Алчахбуруз мукьва хьун,
Акьуллуйриз бизар я.
Куьз лагьайтIа, а батин,
Халис мердимазар я!

БИБЛИОТЕКАРЬ

Экв аватнавай михьи тир кIвалин,
Шад жеда ахъаз акурла ракIар.
Медениятдин дустарин кьилин,
Сувар мубарак, библиотекарь!

Гьар са кIелчидин чир ийиз хиял,
Зегьмет чIугвазвай ягъун течиз ял,
Хизан тир кьуьзуь, жегьилни аял,
Сувар мубарак, библиотекарь!

Вири илимрай кIватIална девлет,
Хуьзва ктабрин хазина-девлет.
Бахтлу рекьериз бахшзавай билет,
Сувар мубарак, библиотекарь!

Къуй куьн уьмуьрдин гатфарин цуьквер,
Бегьерлу хьурай, шад ийиз рикIер.
КуькIуьрзавай чаз ишигълу эквер,
Сувар мубарак, библиотекарь!

Сажидин шаир, чIаларал масан,
Баркаллу ая зегьметчи инсан.
Куьн гьар са кIвалах туькIуьрдай хъсан,
Сувар мубарак, библиотекарь!
+++
Секинвал гвач мад зи рикІив,
Хурун кьефес дар акуна.
ТІвар кьур чІавуз, текъвез рекьив,
Заз ахварай яр акуна.

Йифен ахвар квахьна завай,
Цава авай гар акуна.
Пияладин шуьрбет авай,
Ярдин къуьнуьхъ квар акуна.

Дустарикай гьикІ чуьнуьхин?
Аламатдин кар акуна.
Заз вун акур юкьвал рекьин,
Суьгьрчидин тар акуна.

Ничхиррин ван чикІиз тарай,
Шад сесерин ха ракуна.
Акъатна зи рикІяй гьарай,
Заз на кхьей чар акуна.

+++
Алат залай, кьей чІулав пехъ,
Вахъ авайди зегьер ятІа.
АтІумир зи бахтунин рехъ,
Яд хабар ви бегьер ятІа.

Югъ атурай, йиф атурай,
Адан эхир сегьер ятІа.
Муштулухдин лиф атурай,
Шад хабардин тегьер ятІа.

+++
Жувахъ авай дуьз-патахъвал такуна,
Чаз чарадан синихар фад аквада.
Амма суьрет хьайитІа дуьз чІугуна,
Вучиз ятІан, чун гьасятда дакІвада.

+++
Гьар са къуьнел алалда са малаик,
Гьисаб ийиз дуьз крарни гъалатІар.
Хъсанвилер авур касдин шад я рикІ,
Амма пашман я пис ксар, жаллатІар.

Зунни пІир туш, ягъалмиш хьун мумкин я.
Гунагьрилай, Сад Аллагь, зи гъил къачу!
Пара кьадар тахсир кватІа, эркин я,
Гьич са кІусни инсаф мийир, кьил къачу!

+++
Зи аял вахт, мад сеферда вилериз
Ахкун хъувун мурад я зи рикІевай.
ТІебиатдихъ рахаз фида чуьллериз,
Тамашда зун бубуйризни никІевай.

Зи жегьил вахт, дяве чІугваз акъхатай,
Гьар декьикьа акъвазна заз къизилдай.
Вахтар рикІел хкиз лап фад къакъатай,
Заз къени кваз кьаз кІанзава жегьилдай.

+++
Вилер духтур вав рахадай береда,
Ви вилериз тамаш авун паталди;
Гьич садани шак тефидай жуьреда,
Вичин вилер агажда са гужалди.

Сарар духтир кар авачиз хъуьреда,
Ви сивевай сарар акун паталди.
Куьз лагьайтІа, пешекардиз герек я,
Вун сагъди хьун, ам абурун хуьрек я.

+++
Къацу пешер къугъваз тарал,
Мани лугьуз цуькверикай,
Рагъ ашукь я хьутуьл гарал,
Хабар кьазвай рикІерикай.

Келегъадин пипІер цава,
Булахдал физ яр акуна.
Атирламиш хьана гьава,
Ам гваз физвай гар акура.

Аман, чан гар, чан масан гар,
Зав ви кьезил шаламар це.
Зун акуна атІай рангар,
Ярдиз ширин саламар це.

МАКАН АДЛУ КРАРИН

Агъ СтIал-макан адлу крарин,
Тарихда вун гьатна къизил гьарфарал.
Гьар илимдин ирид жуьре нурарин,
Ашукь я зун ви медени крарал.
АтIлуханни Вини Ярагъ Мегьамед,
Кьве шейхдизни Аллагь патал я рагьмет!

Девирар къвез селлер хьтин вацIариз,
Физва кьисмет кьил гьар патахъ къекъуьриз.
Камаллуяр ивичIзава яцIариз,
Зигьиндин цIай халкьдин кьиле куькIуьриз.
Етим Эмин, Абдул Фетягь эфенди,
«Гьинва?»-лугьуз тушни шиир кхьейди?

Сулейманни СтIал Саяд-шаирар,
Абурун кар давамайбур пара я.
Илим вилик тухуз физва магьирар,
Тесниф авур ктабар са хара я.
Абдул Эгьяд-чIехи буба тIвар алай,
Къе шад тир югъ я ви кьилел зар алай!

Сагъ хьурай зи СтIалвияр, эллериз,
Вафалувал къалурзавай гьамиша!
Девлетар кIватI жедайди хьиз гьуьлериз,
Куьне рикIер лезги халкьдиз багъиша!
Чун чир хьарай вужар ятIа виридаз,
Къурбанд хьурай чаз СтIалар гайидаз!

ЖАМАЛ ДУСТ

Гьар са дагъдихъ ава вичин кьакьанвал,
Акур инсан гьейран ийир, Жамал дуст.
Самур дере, Шагьни Шалбуз икьван вал,
Ашукь хьунин себеб я ви камал, дуст.

Меденият-рикIиз кIани яр хьана,
Уьмуьрлух яз ашукь хьайи, Жамал дуст.
Адакай ваз женнет багъдин тар хьана,
Бегьер алай хилер кьадай кьамал, дуст.

Халкьдин гуьгьуьл хкажиз тик цавариз,
Шадвал пайиз къекъвена вун, Жамал дуст.
Ял ядай вахт элкъуьриз кIанз сувариз,
Чирна вуна шумудни са амал ?

Вафалу тир рекье авай инсанар,
Даим жегьил яз амукьда, Жамал дуст.
Уьмуьр, кьиле тухвай квачиз нукьсанар,
ТIуьр фуни ваз, хъвайи яд я гьалал, дуст.

Дережайрин акъатайла гьуьндуьрдиз,
Дамах къачун чир хьанач ваз, Жамал дуст.
Гьа кар себеб Сажидиназ-шаирдиз,
Багьа я вун буй-бухахдиз шумал дуст!

ЭМИНАН ВАТАНДА

Ялцугърин хуьр: еке тарих, ад авай,
МуьтIуьгъ тахьай Тимур, Надир шагьлариз,
Къацу хунча, ширин атир-дад авай,
Тамашна зун вун къе авай гьалариз.

Хуьр чкIана, есир хьанва сурарни,
Я билбилрин сесер амач вилик хьиз.
Амач цавухъ я виликан нурарни,
На лугьун, гъам-хажалатдин шерик тир.

Куьгьне сурар, дегьне сурар-дерин я,
Акьалт хъийиз винел залан чIурарни.
Хайи накьвар куьн гьи кьадар ширин я?
РикIел хквез фад алатай крарни.

Етим Эммин, къван ярх хьанва кIвачерик,
Ви сефилвал вуч я рикIни дарих яз.
Къайи шагьвар физва хкIиз пешерик,
Алчуднавай тамун кьилихъ сирих яз.

ЧIехи къванер, гъвечIи къванер-шагьидар,
Сурар хуьзвай къаравулар уях я.
Кьейибуруз гегьенш дуьнья хьанва дар,
Хайи халкьдин уьмуьрдивай къерех яз.

Булахрин хьиз, мани ягъиз сефил тир,
Физвай чIурай Эмминан тIвар рикIеваз.
Кис я сурар гъамун кIаник гъафил тир,
Физва уьмуьр карван хьана рекьеваз.

Куьгьне сурухъ акалай къван Эминан,
Есир хьтин акъвазнава къах хьана.
Куьгьне тир къван чир хъижезмач тахминан,
Цеквериз муг хьанва чилел ярх хьана. 1999 Ялцуг

КЬВЕДАР:
+++
Чир хьанач лугьуз вацIай физ улам,
Ахмакь Алиди гатаналда лам.
+++
Элуькьна лугьуз дустунал вичин,
КицI гатун патал Вели тир кIвачин.
+++
Вич папалайни акурла агъуз,
Алидкай хьана хендеда ялгъуз.
+++
Цан цайидаз нек гайила фири,
ТIамбул ягъайдан мез хьана куьруь.
+++
Гьикьван дуст ятIан зи яргъа балкIан,
Цiап себебда заз ам хьана дакIан.
+++
Эрекь хъвайила, инсандикай лам
Хьунал муьгьтел хьаналда алам.
+++
ЦIакулар чIулав я лугьуз пехърен,
Вилер чапрасбур хьанатIа къуьрен?
+++
Тахьурай лугьуз тум галай кIвалах,
Ламра вичин тум кьуна са къвалахъ.
+++
КицIиз эгер кац туширтIа къунши,
Абурун ара жедачир турши.
+++
Цаз акьахайла къекъвей дабандиз,
ДакIан хьанайтша куьз агъдабандиз?
+++
Ахмакьданни кваз хьайила яшар,
Камаллу кьилиз жедалда ухшар.
+++
Гьарда вичин кар авуртIа вичиз,
Темпел гишила амукьда, заз чиз.
+++
Дустунин къадир авачир душман,
Са кIус фад кьинал жемир куьн пашман.
+++
Вичелай ширин авунвай емиш,
Эвелдай куьне тар ая саймиш.
+++
Эгер цихъ вичин авачиртIа дад,
Ширин жедачир виридалай яд.
+++
Еке тир са рикI туналди хура,
Гужлу жедач нуькI лекьрелай пара.
+++
Вуч затI ятIа рагъ, вуч ятIа атир,
ХъуьтIуьз чир жеда гьар садан къадир.
+++
Сиви лагьана, гъили къачуна,
Темпелдин къаву тшили къачуна.
+++
Незвай макъамда билбилдин шараг,
Гъуьлягъ акатна кьуьгъуьрдин сарак.
+++
Цаву авурла тIурфандин ванер,
Чилел ишена муркIадин къванер.
+++
Течирдаз сирнав лепейрал гьуьлуьн,
Лув гуз кшан хьана винелай чилин.
+++
Гайи зиянар авурла гьалал,
Угъри чакъални атана чIалал.
+++
Багьа затIаркай-къизил хъсан я,
Амма буржунин-кьезил хъсан я.
+++
Нубат алачиз кьадайдан кьинер,
Дарман я кьилел акьалжун кьенер.
+++
Цан цайи касдиз-цурунек гана,
Тiамбулчидин сив-фирида кана.
+++
Гапуррал кхьей адетар хъсан,
Цiакулдал чIуриз алахъмир, инсан!
+++
Ламракай регъуь тахьайтIа эгер,
Хкуникай женни мегер?
+++
Женгина герек жедатIа гапур,
Ислягь къул чIугваз бес жеда цIакул.
+++
КIвал къачудалди тийижир хуьряй,
Къунши жагъура къилихриз къулай.
+++
Бармакдиз эгер авачтIа хатур,
Нубатсуз кьазва кьецIил тир гапур.
+++
Гъери тIуьр кац чир жеда чIарчIелай,
Девлет авай кас-ракьун варцелай.
+++
Чiехивал ламран гайила хиве,
Вичин тумунал кутIунда деве.
+++
Уьмуьрдикай дуьз тахьайдаз вафа,
Лап гьайиф къведа чIугур кьван жафа.
+++
Дуьз гъавурда гьат тавун зегьмет я:
Уьмуьр: пис-хъсан, ам ви кьисмет я.
+++
Инсанрин фикирар тахьуналди сад,
Муьгьтелни жезва, кефи яз пашман.

КЬУДАР:
Муьгьуьббатдив гекъигайла,
Дуствал пара вине я.
Дуст гадарна, чан хуьдай,
Вал къведайди тегьне я.
+++
Стхавилин пак тир кьинез,
Чир хьайид туш четинвал.
Дуст гадарна кIан хьун фу нез-
Гьисабда яз хаинвал.
+++
Жанавурни кицI дустар хьайила,
Хперин суьруь-варани зара.
КIвал эцигзавай устIар кьейила,
Гьаятда жеда керпичрин хара.
+++
Чапрас папаз кьвед хьиз акваз вилерай,
Авай са гъуьл акъудналдай кIвалерай.
Мегьтел я цIай экъечI тавун чилерай,
Лагьана хьуй, кьилел кIерец тар жеда.
+++
Кимибуруз чпин патав амайбур,
Яз аквада акьулсузар, кIамайбур.
Абурукай сад, кьвед намус кумайбур,
Жагъана хьуй, аламатдин кар жеда.
+++
Девлетлудаз кесиб акваз цIай къведа,
Гуя адаз вичиндакай пай къведа.
Са югъ къведа, ахмакь адан тай жеда,
Атана хьуй, живед кьулал яр жеда.
+++
Пиян инсан гьалт тавурай хатадай,
Лам хьиз жеда кьарад кьулал къатадай.
На лугьуда, тум акъатна кIутадай,
АкI хьана хьуй, дуьньяни кваз дар жеда.
+++
Аллагьди хуьй къелемдикай шаирдин,
Тах атIуда тахъванамаз шаирдин.
Юкь хъсан я секинвилиз нехирдиз,
Дахьана хьуй, карч хада, кIвач тIар жеда.
+++
Сажидинахъ лугьур-далгьур амачиз,
Хуруда рикI кузва иви амачиз.
Са бязибур къваларилай тамашиз,
Рахана хьуй, сиве мез кьве кIар жеда.
+++
Жанавурни кицI душман хьайила,
ХупI регьят жеда чубанрин рикIиз!
Акурла чпин хамар хутIуна,
Абуруз кицIер кIан жеда рекьиз.
+++
Гьар са гъуьлуьз юлдашдивай кIаниди,
Ширин мезни гьуьрметлувал, хатур я.
Я стхаяр, и заз кьисмет хьайиди,
Гьамиша цIал кIвалахзавай матур я!
+++
Шумуд бубат хьана къе югъ,
Гагь живер къваз, гагь ракъар къвез.
Ламу чиляй акъатда бугъ,
Чилин циф жез, цава къекъвез.
+++
Ни лугьудай цIи кьуьд жедач?
Гаф хада хьи гафуни..
Аллагьдихъ са затI кьит жедач,
Жив-фуни я, къафунни.
+++
Буьркьуь ятIани чилик квай кьифрез,
Вичз фу недай рехъ чида хъсан.
Амалар течир инсанрал хъуьрез,
КIватIалда девлет цIийи гьар йисан.
+++
Лацу чарчел чIулав цIарар,
ЧIулав чарчел лацу чIалар.
Де лагьа куьне дуьньяд винел,
Гьим хийир я, гьим я зарар?
+++
Таб авуналди регъуь тежер чин,
Фитнеяр ийиз, куьруь тежер мез;
Хьарарик жеда патахъ тир фирчин,
Вал акьалай фу кIан жедани нез?!
+++
Акьуллу касди акъваз тийиз гьич,
Чирда уьмуьрдин деринрин тарсар.
Ахмакьда даим акьуллу кьаз вич,
Докладар ийиз акъудда йисар.
+++
Муьгьуьббатдихъ кьве жуьре ава дад:
Туькьуьлни ширин акахь тийидай.
Муьгьуьббатдихъ-цIай, иличайтIан яд,
Ава гьамиша хкахь тийидай.
+++
Муьгьуббатдихъ сир ава дерин тир,
КIани инсанар табагъ ийидай.
Вафалу ксар амал ширин тир,
Намердбурукай къабагъ ийидай.
+++
Кьвед ашукь хьана, чIалал атана.
Кьведан арадал-аял атана.
И кIвалахди зак руьгь кутуна шад,
Зи рикIиз мелгьям хиял атана!
+++
Вичин кIвале пIир я а кас секин,
Гьич сивяй са пис ван къведач адан.
Пата, Аллагьди хуьруьрай, куьшкуьн,
Хаз алахъда са цIуд касдин гардан.
+++
Ахмакьдал ахмакь муьгьтел хьайила,
Акьуллу инсан серсер хьаналда.
Ахмакьрин яракь метIел хьайила,
Амайбурузни эсер хьаналдай.
+++
Кьейи касдилай вахчумир кьисас,
Ам агакьнава жазадихъ вичин.
Уьзуькъара хьун гьич кIан жемир ваз,
Къвезмай несилрин вилик уьзягъ чин,
+++
Ахпани кьий, пакани,
Чан гъиляй-гъилиз!
Фуни тIуьна, какани,
Хъфена кIвализ.
+++
Хажалатдин къайи марф,
Къвайи зулун береда;
Физва кьилел алаз каф,
Са йикь туна дереда.
+++
Къизилгуьлдал цуьквер ала,
ЦIай акъуддай цацарни.
Ярдин мецел шекер ала,
Вилин накъвар-вацIарни.
+++
Шадвилин шуьрбет,
Гичиндава шуьшедин.
Аман минет чи суьгьбет,
Негъил тахьуй куьчедин.
+++
Ша, чан гуьзел, зи къаршидиз,
Куьлуьз къачур камаралди.
Хабар тахьуй пис къуншидиз,
Вун гъуникай гатфаралди.
+++
Заз итимрай амач такур аламат,
ЦIузни вацIуз фида гуьзел хуш хьана.
Муьгьуьббатдин цIай рикIе хуьз саламат,
Цававй фида мензил атIуз къуш хьана.
+++
Уьмуьр акъатна чIуру тир рекье,
Вуч авуртIани жез хьана гьалал.
Гунагсуз ксар тур чIавуз йикье,
Цававрвл Аллагь атана чIалал!
+++
Шумуд са йисуз ише фена таб,
Бурандиз лугьуз ширин тир хали.
Гила садани гун тавурла яб,
Кiвачер беябур ийизва кьили!
+++
Эцигна кIвалер, кIватIална девлет,
Пехъ хьана цавуз акъатна бирдан.
Угърашрихъ амач секинвал хевлет,
Ирид чкадлай хана хьи гардан!
+++
Вилерни аваз авуна буьркьуь,
Гьар сеферда на тарифдай чIавуз,
Гила чаз рекьер хьайила гьяркьуь,
Вучиз на ялвар ийизва цавуз?
+++
Кiвалахар садан, дамахар садан,
Тiамбул ягъадаз фиринек мили.
ЯцIу хьайила руфунни гардан,
Дуьз кIвалаз, мегер, хъийинни кьили?
+++
Хъсан кIвалахдин ая тарифар,
Зегьметчидин тIвар хкаж цавариз.
Писвилихъ дяве мийир зайифар,
Гьар са хъсан югъ элкъуьр сувариз
+++
Гафариз фараш, крариз яваш,
Заз нече шумуд са кас акуна.
Гьар са тIуьнал-шиш, таза кьве лаваш,
Чара жибиндай нез-хъваз акуна.
+++
Бязи ксариз дуьзвилихъ рахун,
Хуш тушиз ава элекьиз, дакIваз.
Зайиф жез рикIер, беденар яхун
Жезва дуьзвилихъ рахайбур акваз.
+++
Туьнт чIаларал аксивилихъ рахайла,
Лугьумир ваз цуькверин кIунчI багъишда.
Тахсиркарри ваз гьялягь кьаз тахьайла,
Ида ам кьаз, ада масад асмишда.
+++
Сажидиназ рахаз чидач чуьнеба,
Адан хесет вил акъудна лугьун я.
Акур чIавуз кьве чин алай гьеллебаз,
Белки гьа кар себеб яз вун яхун я.

МУЬЖУЬДАР

Дишегьлийдай амач такур аламат,
Ада дахай кас масдавай хаз жедач.
Дишегьлиди дехвей инсан саламат,
Цавун куьмек хьайитIани кьаз жедач.

ТуькIуьр чIалар чанда нефес амай кьван,
Са югъ къведа ви тIем акакь тийидай.
Кьейила вун, гайитIани жуьмяй къан,
Ам садакьа я ваз хкякь тийидай.
+++
Жуван чандал цIай кун тавунамаз,
Хажалатрин яд хъун тавунамаз,
Кьисметдикай кеф хун тавунамаз,
Пис-хъсандакай хабар жедани?

Чир хьухь гьар йикъахъ йифни галайди,
Алахьай цавухъ цифни галайди.
Пяхъ-керекулдихъ лифни галайди,
Чидайдахъ биши япар жедани?
+++
Къуншийрикай гьамиша зун рази я,
Лагьана хьуй, халкьдин вилик таб жедан?
Парталар цваз кьил хуьзвай кас дарзи я,
Адан тупIуз акьах тавур раб жедан?

Къуншийрикай авуналди тарифар,
ДакIан са ван галукь тавур яб жедан?
Алакъаяр авуна хьуй хьуй зайифар,
Де лагь куьне, адаз кIвал-югъ, паб жедан?
+++
Кар авачиз чах элкъведач Чилин,
Йифер рекье тваз, кьабулиз йикъар.
Заз чида адан метлебар кьилин,
Тiимил хьунухь я вилерал накъвар.

Кар авачиз чарх элкъведач Чилин,
Кьилел элкъуьриз гъетерин суьруь.
Инсанар гьикьван хьайитIан къалин,
Ийиз кIанзава бахтлубур вири.
+++
Хатурар ийиз уьмуьр физва зи,
Тум цазвай лежбер акуна никIе
Несилрин вилик намус хуьзва зи,
Михьи хиялрив муг ийиз рикIе.

Зегьметдиз къимет тIалабзавач за,
Анжах зи чIалар кIелиз хьайитIа.
Жув я шаирдай гьисабзавач за,
Зи шииррикай хъелиз хьайитIа.
+++
Тек са капу ван ийидач жуван,
Я са таракай там жедач чIехи.
Гужлуз аквада цаву авур ван,
ЦIай акъатайла циферай рехи.

Заз кьиникьикай авач хажалат,
Я зун туш эвел, я зун туш эхир.
Ахъайиз тахьуй чин тийиз гъалатI,
Шуьрбет хьиз хьана хъваз тахьуй чехир
+++
Заз гьикI хьанай зун зерре хьиз куьлуь,
Дуьнья акурла гъетерив ацIай.
Амма хана зун диде тир Чили,
Хура туна рикI, дамаррани цIай!

Вуч затI я кьван гъед зунни ви патав?
Жуван кьилелди ийизвай кIвалах.
Дуьнья ацIанва гъетерив битав,
Ргазва зи рикI-мурадрин булах.
+++
Ракъинин къуват, вацра гудай нур,
Гъетерин эквер цуькверин атир.
Кужумзава за ачухна хьиз хур,
Гьар са зерредин ава заз къадир.

Сирнавар гарун, гьуьлерин лепе,
Ачух я квез зи уьмуьрдин лувар.
ЧIехи дуьньядин заз гьар са пипIе,
КIанзава хьана шадвални сувар.
+++
Аваз, авач лугьудайдан берекат,
Акваз, такваз куьтягь жеда гар галаз.
Дар ятIани бул я лугьуз гьерекат,
Яр хкведа къуьнуьхъ ацIай квар галаз.

«Кая», «кьея» сивин кIалуб хьайидан,
Уьмуьр фида хажалатдик, гъамуник.
Вич къизилрин юкьва аваз кьейитIан,
Кепек кьванни гудач адан хамунихъ.
+++
Къунши акваз акъатмир вун хамунай,
Пехилвили цуьк гъида ви вилерал.
Сечме техил жеда цайи тумунай,
Адалат хуьз алахъайтIа чилерал.

Къунши хъуьрез акур чIавуз рикIивай,
КIанзни такIанх хъвер къведа ви вилерал.
КIан хьуналди ракъар хъуьтIуьн цикIивай,
Берекат жив гьинай къвада чилерал?
+++
Девлетрихъ еке галтугмир пара,
Ам гьи пачагьдин тух хьана руфун?
Фу ширин жеда, галачиз къафун,
Гишинвили ви атIайла чара.

Вахъ авай чIавуз къизилни гимиш,
Авачирдакай кьаз алахъ хабар.
Невсинин гьуьле жез тахьуй батмиш,
Залан хьайила луьткведа ви пар.
+++
Валлагь хъсан затI я къуллугъ,
ЧIехи речар рахун патал.
Хкаж жуваз еке дуллух,
Чанни кIанда эхун патал.

Валлагь яман затI я къуллугъ,
Бирдан жаваб гудай чIавуз.
Ахмакьвиляй хьана шулугъ,
Жуван цIа жув кудай чIавуз

ЦІУДАР:

Йифен мекьи гуж акунвай векьерал,
Чигерикай кІватІал хьанвай нвагъ алай.
Зал вил алаз акъвазнавай рекьерал,
Сад Аллагьди гайи юкъуз рагъ алай;
Хуькведа зун муштулухдин хабар гваз.
Аялризни кІвачел гьалсдай къапар гваз.
Ваз-булушка, кІвализ лазим затІарни,
Кепек-шигьи – кІватІай сад-кьве вацранни,
Къачур якІун базардилай яцранни…
Амайбурун герек къведач кьун тІварни.
***
Экуьн кьиляй цав гьалчІнаваз, серин яз,
Акур чІавуз гьаваярни хуш тушиз;
Хияларни рикІе гьатна дерин яз,
Иви ргаз, гьич са дамар буш тушиз;
Вуч авуртІа хъсан ятІа чин тийиз,
Инихъ-анихъ вегьез, сабур хуьн тийиз,
Я кІел тежез, кхьиз тежез, яб тагуз,
Багьа тир вахт физва вацІ хьиз авахьна.
Вердиш тушиз азиятриз таб тагуз,
ЦІаразва зун акваз-такваз гьава хьиз.
***
Рагъ акІизва, нур чукІуриз цавариз.
На лугьун им эхиримжи сефер я.
Яргъи тир югъ тешпигь хьанвай сувариз,
РикІел анжах амукьайбур кефер я.
Чил-гьа Чил я-галатнавай кІвалахна.
Чин ракъинихъ элкъуьрзавай алахъна;
Йифе вичин куькІуьрзава лампаяр.
Варз кьилелла ахвар квахьай къари хьиз.
Инлай, анлай элуькьзава къампаяр,
Цав ацІузва гъетерив са суьруь хьиз.
***
«Бахтаварар» - фад фейибур ажалдай,
Гьич са къайгъу, са хажалат амачир.
Чун аялар хьиз кІерецар хчалдай
Ава жеди квез, рикІ я вил галачир.
Дуьньядавай дегишвилер акурла,
Эхиз тежез, рикІ хуруда дакІурла,
Чакай хабар туш гьелелиг чан алай.
Шумуд са гуж эх хъийида, чидач заз.
Им девир туш халкьар кьейи –къан алай,
Хирел гьикьван кьел кІвахдатІа чидач заз.
***
Дуьз гафариз къимет амач, гьуьрметни.
Сада масад адет хьанва маса гуз.
РикІ аламач чІугваз артух зегьметни,
Вун кьуьзуьдай кьазва гъиле аса гуз.
Вай акъатай гафар кхьиз дафтарда,
Мукъаят хьухь, гьалт тавурай кафтІардал.
Пулунизни къуллугъдиз я икрамун,
Тариф ийиз, гьикІ муьтІуьгъ жен кимидаз?
Гьалал фуни мумкин я ваз гьарамун,
Къайиди гьикІ лугьун рикІиз чимидаз?
***
Ийиз хьайтІа, гьарда вичиз кІанивал,
Инна, валлагь, жедайди са масад я.
Гьар са касдихъ хьун герек я къенивал,
ГъалатІрикай вични михьиз, азад яз.
Гафар санай, крар санай хьайитІа,
Анжах вичиз ришвет-шеле гайитІа,
Амай халкьдиз а касди мекь-каш гуда.
Сад-вадакай тапан даях кьуна хьиз;
Чидач адаз халкьари мус лаш гуда,
ТІанурдин цІа кайи чІавуз кьуна хьиз.
***
Лугьуда хьи и дуьньяда гьахъ ава.
Пис ксариз бала гуда Аллагьди.
Гьахъвилихъ физ гьикьван четин рехъ ава?!
Са бязибур акьазвач зи чІалахъди.
Гьахъ жагъуриз тек са уьмуьр тІимил я.
АлакьайтІа, ам акьулдиз камил я.
Гьахъ жагъуриз кьейи кьванбур пара я.
Бушвал хиве кьадалди гьакІ лукІ хьана,
Кьин хъсан я, им чи кьведан ара я,
Амукьдалди цІивин хьана, цІукІ хьана.
***
Пакамахъ вил галачирди рагъ алай,
Куьз кусуда, кьин тавуна ярх хьана.
Уьмуьр квез я даим вилел нвагъ алай?
Хажалатрик кьураз, цІараз, кьах хьна.
Инсан садра хада, садра рекьида.
Алчахбуруз багьнаяр бул жагъида.
Халкь паталди зегьмет чІугваз, ялайдаз,
Къагьриман хва лугьур багьа тІвар ава.
Халкьдихъай чин са чІуру яз, хъеляйдаз,
Рекьидалди ялиз тежер пар ава.
***
«Аллагь-Сад я, пайгъамбарни-Магьаммед.»-
Лугьуз къекъуьн тІимил я, жув инсан хьухь!
Кьейи чІавуз атун патал вал рагьмет,
Ваз писвилер авурдазни хъсан хьухь!
Куьз лагьайтІа, писдахъ галаз кьил кьурди-
Гьадалайни агъуз кас я зил кьурди.
Рахадайди рахуй вичиз, сив галат
Хьайи чІавуз вич-вичелай лал жеда.
Аллагь течир касдив рахун я гъалатІ.
Алчах касдив кьил кьуна хьуй-къал жеда.
***
Инсанар яз, вирибуруз сад хьтин.
Ганвач бахтар, батсузал лап пара я.
Са бязибур жеда ацІай гад хьтин.
Бязибурун, кьуьд яз, гуьнуькъара я.
Даим цавуз акъазмир куьн килигиз,
Я иви хъваз гьазур жемир зили хьиз.
Зегьмет чІугу-берекатар чилева,
Амма Аллагь ракъурмир гьич рикІелай.
Гьар са касдин кьисмет Адан гъилева,
ЦІуд рипедиз-сад це цайи никІелай.
***
Ихтилатар пара жеда авуртІа,
Амма кІвалах – чарасуз я виридаз.
Гьар са касди дуьз яз, зегьмет чІугуртІа,
Гьар садакай хийир ава иридаз.
Алчахвилел кІватІал авур къизилни,
БарбатІ жеда, тІварцІизни кваз кьезилни.
Шумуд пачагь, шумуд алчах, ханарни,
Фена, фида, амма игит машгьур я.
Шумуд касди гана чпин чанарни,
Душманрилай кьисасарни вахчурд я.
***
Зазни чидач гьикІ жедатІа кьисметар,
Сад Аллагьдин гъиле авай кІвалах я.
Бахт театр туш къачудай билетар,
Бахт – къумлух тир чуьлда гьалтдай булах я.
Шаирвилин бахт жагъана-кьисмет яз,
Сад Аллагьди багъиш авур зегьмет яз.
Йифер, йикъар акъудна за, чан гана,
РикІел атай чІалар-цІарар кхьена.
КичІе тушиз кьиникьикай къван гана,
Душман негьда, амукьайтІа декьена!
***
Бязибуруз вуч къадир хьуй чІаларин?
Етим Эммин, Сулейман са затІар туш.
Къизилгуьллер, цацар алай валарин,
Атир кІвахьиз экъечІнавай кІватІар туш.
Шаиррини кар авачиз кІвалахдач,
Гьар садалай шиир кхьиз алакьдач.
Шаирри яд хъвазва халкьдин рикІерай,
Авайдини даим халкьдин дидар я.
Абур халкьди кьазва кьакьан гъетерай,
Халкь галачиз гъетериз цав лап дар я.
***
Гьикьван ягъин юкІвар-чипІер гьар юкъуз?
Гьикьван вигьин къецин кІвалах пакадал?
Сада-керпич, сада палчух-кьар тухуз,
КІвал эцигиз алахъин дуьз чкадал.
УстІар сад жен, фялеяр къуй кьведни хьуй.
Чай хъун патал гьам шекер, гьам медни хьуй!
Амма недай затІ жен, вични дад алай.
Хъсан кІвалах авун пара зегьмет я.
Иесини жен, гьелбетда, яд алай.
Чарасуз яз кІанзавайди план я!
***
Хатур, гьуьрмет хъсан затІ я арада.
Гьа кар себеб чал инсандин тІвар ала.
Чаз инсанвал, жув гьатайла «кьарада»,
Мсадавай кІан хьунухьал кар ала.
Бес ви крар туькІвей чІавуз кІанивал,
Вучиз кьван вахъ авачир кІус къенивал?
Гила гьикІ я, СикІ, гьатайла ракьара?
Гьикьван ганва къе ви мециз ширинвал?
Дустар галаз кеф чІугвадай йикъара,
Гвачир хьи вахъ и акьулдин деринвал.
***
Къуни-къунши хьайи чІавуз, гьуьрметдив
Яшамиш хьун рикІиз регьят кІвалах я.
Сад-масадав рахун-луькІуьн туьгьметдив,
Сагъар тежер чІуру азар-далах я.
И вад йикъан мугьман дуьнья шадвилив
Яшамиш жез, тухун чна садвилив.
Яргъал алай мукьвадалай къуншидин
Пис чкани кьун герек я хъсандай.
Гьи кьадардин къилих ятІан туршиди,
Дуланмиш хьухь, кьуна хьиз са хизандай.
***
Гьар са касдихъ ава вичин кьатІунар,
Гьарда вичин кІвалахзава кьилелди.
ЦІудра алцум тавунамаз атІунар
Авурдаз-«цІар» гун лугьуда гъилелай.
Течир кІвалах хабар кьун туш айибвал.
Течирвилел къачуз алахъ гъалибвал.
Са касдинни вадан фикир сад жедач.
И кІвалах чин тийизвайбур пара я.
ЧІуру кардал садни, заз чиз, шад жедач.
ЧІуру кардин сагьиб уьзуькъара я.
***
Вичиз ни вуч кІандатІани лугьурай.
Зун я, зи халкь агъзур сарин тарихдин.
Гьар са атай душмандиз гуж къалурай,
Чун кьегьелар я лекьерин къилихдин.
Амма са кар алатдач чи рикІелай,
Яман йикъар хьана хъуьтІуьн цикІелай.
ГьакІ ятІани чІал хвена чи, чил хвена.
Душманрикай чилел биши руг хьана.
Алчахбуру багьнаяр кьаз кьил хвена,
Кьегьелрикай ругун гьализ, юг хьана!
***
Кьиникьарни ава кьван кьве жуьредин:
Сад-алчах яз, садни кьегьелвилелди.
Бязибуру чпин чанар зерредин
Гуж тагана хуьда алчахвилелди.
Къагьриманар сагъ хьурай чи гьулдандин!
Хура авай рикІ тир гьар сад Ватандин!
Сад, кьве алчах кими жедач чакъал хьиз,
Гьалт ийидай арабир чал тамара.
Са вахт къведа, я ргъал, я мукьвал хьиз,
А чакъалрин ванер къведа кІамарай.
***
Шумудакай дердер чІугван, гъам чІугван?
Вилер аваз, буьркьуьбурай гьикІ кьада?
Шумуд касдин далдамдал са хам чІугван?
Шумуд патал пайиз тек са рикІ кьада?
Гьахъвал, дуван амачирла чилерал,
Нвагъ татана гьикІ амукьда вилерал?
Инсандин невс чІехи затІ я гьуьл хьтин.
Мидаим яз, вацІар хъвана тух тежер.
КІвализ вучин, гачал касдин кьил хьтин?
Бязибурухъ гамар, жувахъ Рух тежен.
***
Гьинихъ вуна кам вегьейтІан-хата я.
Ягъун, кьиникь адет хьанва герек тир!
КІеретІдин кьил-ахмакь ата-бата я.
КицІин жуьре, бейхабар кьаз зирек тир.
Мез аватІан течир абдал кими яз,
Къекъвезва къе шагь хьиз рикІиз «чими» яз.
Куьз лагьайтІа, пулни ава, къуллугъни,
Са бязибур муьтІуьгъарна лукІвар хьиз.
Кам вегьей пад дявени я, шулугъни,
Чеб, лагьайтІа, куькарзава вакІар хьиз.
***
ЦІуд цІарарин веривердир кхьинихъ,
Маса метлеб авач, рикІин дердер я.
ЦІийи партал аквада чаз хкунихъ,
Партал кІвачик кваз акун вуч бетер я?
Жува жув дуьз тухун халкьдин арада,
Еке кар я, гаф талагьиз чарада.
Сажидина гьа кар рикІе гьат хьана,
Веревирдер элкъуьрзава бейтериз.
Зи рикІин вирт, чІижер вири кІватІ хьана,,
Авурдаз – цІар гун лугьуда гъилелай.
ИНСАН ВА ИБЛИС

Сад Аллагьди Дуьнья халкь авурдалай гуьгъуьниз,
Тек са Иблис сефил тир, хиялри рикI эгъуьниз.
ЧIуру рекьер къалурдай кар Иблисдиз хас хьана.
Ам Аллагьдин Кьадардал рази тежер кас хьана.

Дуьньядин и кьил-а кьил атIуз вердиш луварал,
Малаикар гьар жуьре яратмишна цаварал.
Яратмишна гьар жуьре кеф чIугвадай женнетар,
Иблисдиз гьич хуш тушир Сад Аллагьдин зегьметар.

Вичин гъиляй хъсан тир татай чIавуз кIвалахар,
Ам алахъдай кьуруриз фири некед булахар.
Зегьмет чIугваз вердиш тир акъваз тийиз датIана,
Сад Аллагьдин хиялдин хъсан крар атана.

«Чилер, цавар На халкьна, женнетар гьар жуьредин,
Ракъар, варцар, гъетерни, ципицIар хьиз чIередин.
Вуж паталди, вуч патал чIугуна и зегьметар?»-
Лугьуз гьар къуз Иблисди ийиз хьана туьгьметар.

Са сеферда Алаллагьди пара кьадар кьатIана,
Бирдан рикIел са инсан яратмишун атана.
Чепедикай кьил, беден, мезни авай рахадай,
Вичиз ухшар кас халкьна, гъавурда дуьз акьадай.

Сифте нубат а касдиз Адам лугьур тIвар гана,
Пак женнетдин багълара кеф чIугвадай кар гана.
Гьич садахъни авачир камал гана, кьил гана,
Гуьрчегвилиз дуьньядин тамашдай кьве вил гана.

Малаикар и кардал хьана пара аламат,
Икрамзавай и Инсан хуьн паталди саламат.
Сад Аллагьни тамашиз гьар са йикъан пакамаз,
Пара кьадар шад хьана, хъуьрезвай хва Адамаз.

Амма Иблис са кардал кеф чIуру яз сефил тир,
Рази тушиз лукI хьунал, Адамаз са жегьил тир.
Ам виридаз акси тир, яшаризни кьуьзуь яз,
КIанзавай и дуьньядин чIехиди хьун къази яз.

Адам тек тир, рахадай кас алачир цаварал.
Къизил гуьллер шад хъуьрез авайтIани руварал.
Женнетрани емишар авайтIани ширин тир,
РикI дарих яз Адаман хиялар лап дерин тир.

Юлдаш патал Адамаз Гьава лугьур тIвар ялай,
Расна пакун тIвалункай, хъуькъверални яр алай.
Яргъи кифер къуьнерал, виртIедин мез сивевай,
Кутуг тавур акуниз са вуч ятIан кIевевай.

Сад Аллагьди Адамаз пара ширин мецелди
Лагьана: «Гъил вегьемир и тарцелди!
Адан ичер акуртIан яргъарилай яру яз,
Таъсирда куьн кьвед патал пара кьадар чIуруяз!»

Амма вучиз а таран емиш ятIа гьарамди,
Хабар кьазни алакьнач Адамавай кваз тади.
Гьава авай чкада вири куьлуь-шуьлуь тир.
Женнетдин гьар са булах фири нек тир мили тир.

Гьава галаз Адама кефер чIугваз женнетда,
Акур чIавуз Иблисди са чIуру кар гуьзетда.
Икьван чIавал гун тавур гьич садрани саламар,
Башламишна къузуниз вичин чIуру каламар:

«Аквазвани и женнет, им Алалагьдин са багъ я,
Зун лагьайтIа и багъдиз ишигъ гузвай са рагъ я.
Гьар са таран емишар куьн паталди рузи я.
Зун куьн хьунал цаварал Аллагьдилай рази я.

Дадмиш ая гьар са затI, ни чIугу гьар цуькведин,
Булахрикай кефер чIугу гьар са фири некIедин.
Зун гала куьн далудихъ, ая квез вуч кIан ятIа.
Дуьньядал квез кIаниди анжах тек са чан ятIа!»

Багъдин пипIе кIевнавай ичер алай тар авай.
Адамаз чин тийидай къадагъадин кар авай.
Таран яргъи хилер кьаз, цуьрцер къизил-гимишдин,
Темягь фена Адаман дад акваз ич-емишдин.

Адамазни хабарсуз ич атIуз кIанз, гъил фена,
Цава авай Адаман кIвачерик квай чил фена.
Уьмуьрдани течир гьисс гьатна жегьил рикIера,
Хъуьрез,къугъваз эгечIна, къатад ийиз векьера.

Гьар са таран цуькведин, емишдин дад чара тир,
Амма и ич, лагьайтIа, адан лезет пара тир.
Гьавадизни гун хьана ичиникай дад акваз,
Башламишна Адамаз пияладин яд акваз.

Ван акьалтна цаварал, Иблис аваз арада:
«Са ни ятIан чеб вири твазва лугьуз кьарада.
Адам лугьур кьарад кIус яратмишна чан алай,
Гила абур къвед санал кьин герек я къван гана!

Чилкинарна чилни цав, эйбежерна женнетар,
Квез герек тир халкь авун чи арада миллетар?
Малаикар цавара, вилер ишез яд хьана.
Сад Аллагь, ви патав гва, арза ийиз кIватI хьана»!

Хъел атанач Аллагьдиз, кIвалахдикай Адаман,
ТуьмбуьгьайтIа, эхир кьил гьикI хьуй лугьуз Хатаман?
Дуьзвилелди тухуз чеб кIан хьаначтIа Женнетда,
Сад Аллагьди Чилерал авуд авун гуьзетда.

«Эй Аллагь Ваз шуькуьр хьуй!»-Муьгьтел хьана Адама,
Чинивай гъил чIугвада, Женнетдихъ вил галамай.-
Вуч себеб яз чун кьве кас рекье тунва чилерал?
Белки Вуна чаз фу тIуьн кIанзаватIа гъилерал?»

«ГьикI фена чи Женнетар?- Суал гуда Гьавади.
Вуч себеб яз чилерал авуднава Худади?
Фири некIед чкадал ина вуч хуш яд ава?
Къайи булах дагъдин цихъ гьикьван шириндад ава!?»

Гъил кьуна хьиз Гьавадин къекъведайла чуьллера,
Акьаз хьана Адаман вилер къизил гуьллера.
Гьекь акъудна юрфариз кьветI атIана дагъдикай,
КIвал туькIуьрна Адама, женнетдин са багъдик квай.

Хьайи чIавуз кьилел къав, жувахъ жуван кIвал хьана,
Цанар цана, техил-ник, жуван багъни сал хьана.
Гьавадизни-машгъулут, жез эгечIна аялар,
Башламишна рикIиз къвез жуьреба-жуьр хиялар.

Ламра кIуру ягъайди аватай хьиз Женнетдиз,
Тамаш садра за авур,-шехьан Иблис,- къилетдиз!
Писвал ийиз алахъай Иблис михьиз лал хьана.
Адамазни Гьавадиз чилерални кIвал хьана.

Сад Аллагьди Адамаз кар гьатайла кIевера,
Буюрмишнай Вичин тIвар кьаз пуд сеферда эвера.
Чилин уьмуьр четин я, им чи кьведан ара я,
Иблис жував агудмир, адан фигъил пара я.

Аллагь кьакьан цаварал, Адам, Гьава чилерал,
Ина фу тIуьн герек я анжах жуван гъилерал.
Аладунни веледун- хьана пара зиллетар,
Башламишна чил ацIуз, пара хьана миллетар.

Вирибуруз кIанивал Аллагьдайни акъакьдач,
Вирибуруз сад хьтин тербия гуз алакьдач.
Веледрихъни гьар садахъ вичин хайи кIвал ава,
Иблис патал чуьруькдин гьар са жуьре къал ава.

Жумарт, михьи рикI авай кас ахвара суст жеда.
Иблис ажиз рикI авай ахмакьбурун дуст жеда.
Чилер-цавар сара кьаз, кIватIалдайла девлетар,
Амукьдач кьве стхадин арадани гьуьрметар.

Гьи кьадардин пачагьар кIватIал авур къизилар,
Вири туна,чеб фена, халкь къекъуьрай кьецIила?
Бязибуруз кичIе туш, гафуникай-чIалакай,
Сиве ширин мез авай, амма гъуьлягъ къвалак квай.
БАГЪИШНА ЧIУР

Жанаваурдиз багъишна чIур,
Гишин хпе гирнагъзава.
КицIи гъенел чIугвазва цIур,
Ламра цурай гьарагъзава.

Амалдар сикI туьквендава,
Тумуникай далда кьуна.
Муьнуьгъ мичIи тIуьквендава,
Чил маса гун-савда кьуна.

Аслан кьена лам хьана шагь,
Уьлкве чкIай заман я хьи!
Я вакIахъни амач хьи ягь,
Галукьайди яман я хьи!

Цав кьакьан я, Худа яргъа,
Гьайванривай арза жезвач.
Вилаятда рахаз къаргъа,
Иблисдин рикI-рза жезвач.

Макан гьахъ тир пачагь авай,
Ахкун патал мад вилериз;
ТIалабзавай Аллагьдивай,
Тамашна зун хеб-кIелериз!

АХВАР ТИР АКУР

Азиз тир дустар, яшариз гъвечІи,
Ахъайда за квез хъуьредай кьиса.
Кьифериз дуьнья ийизвай мичІи,
Са чІулав кацикай тІвар алай «Кваса».

Гьар экъечІайла тІуьквенрай кьифер,
Дем кутун патал гъуьр авай кІвале;
Каци са-сад кьаз, хкудиз кефер,
Гьикьван вахтар тир, тІа ийиз келле.

Са ахмакь кьифрен акьалтда рикІел:
Кацин гарданда кутІундай куркур.
Садбуруз-шадвал, муькуьбуруз-хъел,
Им аламат тир вилериз такур.

Гьикьван вахт хьана жагъуриз тежез,
Кацин гардада куркур твадай кьиф.
Садавайни тум юзуруз тежез,
Йикъакайни кваз хьанвай мичІи йиф.

Бубайрихъ ава ихьтин са мисал:
«Жагъун тавуна амукьдач ахмакь».
Тек са кьифрелай ксанвай усал,
Куркур кутІуниз авуна алакь!

Шад хьайи кьифре акьалдарна ван:
«Кацин гарданда кутІунна куркур!»
Регъуь хьайила, кис хьана гьайван,
Вич килигайтІа, ахвар тир акур!

Минет я, дустар, викІегь тир кІвалах,
Алакь тавунмаз акьалдармир ван.
Зи гафарин куь жедачтІа чІалахъ,
Гьар сада фагьум келледал жуван.

МОСКОВ

ЦIийиз мугьман хьайи сефер,
ЧIугуна гьа пара кефер!
Гъетеривди хъуьрез йифер,
Хуш хьана заз пара, Москов!

Зи хуьруьнви Рафик-алим,
Кьегьелдин хва я микеллим.
Чи жегьилриз чириз илим,
Бегьер гузва тара, Москов!

Гьикьван гуьзел я Ольга свас!
Пачагьдин руш хьуниз тир хас.
Рухваярни цуькверай кьаз,
Шад рикI авай хура, Москов!

Авай кьадар эллерикай,
Поездар физ чилерикай,
Кремладин кIвалерикай,
Я рахадай ара, Москов!

И дуьньядиз машгьур шегьер,
Шумуд виш сан ятIа бегьер?
Сажидина сегьер-сегьер,
Туна сивее-сара, Москов!

 КIВЕНКIВЕЧИ РУШ АБИДАТ

КIвенкIвечи яз кар-кеспида гьамиша,
Гуьнгуьна тваз алахънай вун майишат.
Гьар са кIвалах, храдай хьиз халича,
На машгьурвал къазанмишнай, Абидат!

Комсомолдин активистка руш хьана,
Вун виридаз зарбачи яз хуш хьана.
Хиялралди лув гудай вун къуш хьана,
На машгьурвал къазанмишнай, Абидат!

Депутатни хкяйнай вун эллери,
Сагьиб руш яз берекатлу чуьллерин,
Яваш тийиз гьерекатар гъилерин,
На машгьурвал къазанмишнай, Абидат!

Мажал авач, ялар ядай яш хьана,
Вун зегьметдин тупIалдавай къаш хьана.
Хъсан хизан, уьмуьрдин юлдаш хьана,
На машгьурвал къазанмишнай Абидат!

Аферин ваз, къадир авай зегьметдин.
Дагъвидин руш яз, бахтлу тир кьисметдин,
Халкьдин патай пайдах авай гьуьрметдин,
На машгьурвал къазанмишнай Абидат!

ЧИ ЛЕЗГИЙРИН СУСАР САГЪРАЙ

Кар-кеспидиз пара зирек,
ЧIехи хизан кутаз герек,
Ийиз чидай гьар са хуьрек,
Чи лезгийрин сусар сагърай!

КIантIа кIелун, кIантIа кIвалах,
Мецер ширин замзем булах,
ТIавус къушар чамран къвалахъ,
Чи лезгийрин сусар сагърай!

Гьам рухваяр, гьамни рушар,
Багъишда квез женнет къушар.
Жегьил за хуьз чидай яшар,
Чи лезгийрин сусар сагърай!

Сажидин тапан тариф,
Авурди туш, чIугваз гьайиф.
Гьар сад игит, гьар сад ариф,
Чи лезгийрин сусар сагърай!

РАКЪУРМИР КУЬН РИКIЕЛАЙ

Квез и гуьзел дуьнья багъиш авурбур,
Куьн паталди азиятар чIугурбур;
Минет я квез, минет цIийи кьилелай,
Диде-буба ракъурмир куьн рикIелай!

Аялар яз, кьуна хурал хвейибур,
Куьн уьмуьрдин бахтлу рекьел гъайибур;
Минет я квез, минет цIийи кьилелай,
Диде-буба ракъурмир куьн рикIелай!

Четинвилер ийиз гьар къуз гъиликди,
Чаз уьмуьрдин дуьз рехъ къалурай виликди;
Минет я квез, минет цIийи кьилелай,
Диде-буба ракъурмир куьн рикIелай!

Диде-буба – кьвед кьве гъед я цававай,
Гьуьрмет ая жедай гьарда жувавай.
Минет я квез, минет цIийи кьилелай,
Диде-буба ракъурмир куьн рикIелай!

Чан аламаз гьуьрмет ийиз, кIвалаха,
Диде-буба рикIерал хуьз алахъа.
Минет я квез, минет цIийи кьилелай,
Диде-буба ракъурмир куьн рикIелай!

ЗАБИТ КЬЕНВАЧ

Забит кьенвач, чан алама,
И дуьньядал ван алама!
Чун дуьньядал вад къан мугьман,
ХьаначиртIа вуч хъсан тир?
Сад масадахъ хьана душман,
ГалачиртIа вуч хъсан тир?

Забит, чавай хьана чара,
КатначиртIа вуч хъсан тир?
Сажидинан кьил икI хура,
ГьатначиртIа вуч хъсан тир!

Забит, вуна хажалатмир,
Ви къелемри гъизва бегьер.
На лугьудай чаз галатмир,
КIвалах ая викIегь тегьер.

И дуьньядал уьмуьр куьруь,
ХьаначиртIа вуч хъсан тир?
Садвал хвена кIвали хуьруь,
Дуст хьанайтIа са хизан тир.

Ватан патал ийиз кIвалах,
Азад тиртIа вуч хъсан тир?
Сад масадан галаз къвалахъ,
Чун Сад тиртIа вуч хъсан тир?

И пад, а пад лугьун тийиз,
Санал тиртIа вуч хъсан тир?
Четин крар санал ийиз,
Дуствал тиртIа вуч хъсан тир.

Инша Аллагь, жен кIанивал,
Фад хьанайтIа вуч хъсан тир?
Квахьна хъуьтIуьн гъам-къайивал,
Гад хьанайтIа, вуч хъсан тир?

ЯШАМИШРАЙ КВН

Жагъур ийиз четин рекьер, гьял ийиз,
ЦIийивилер жагъур хъийиз, кIел ийиз,
Сегьнедал къвез шад гафарин мел ийиз,
Куьмек гузвай яшамишрай К В Н!

Школайрин викIегь гада-рушарин,
Жегьилвилин цуькведавай яшарин,
Мярекатар мел-мехъерин ашарин,
Хуьрек гузвай яшамишрай К В Н!

Кимивилер акъуд ийиз арадай,
Темпел ксар акъуд ийиз кьарадай.
ХъуьтIуьн цикIиз пIинияр фад чарадай,
Зирек кузвай яшамишрай К В Н!

ЧЕПЕЛУКЬ

Зи хтул Перванадиз бахш яз.

Жив аматIан Шагьни Шалбуз дагълара,
Гатфар чIавуз рагъ атайла багълара,
Къарагъа вун, вилер амаз ахвара,
Луваривди кьве къвал гатаз, Чепелукь!

Цуькверал къвез, мани ягъиз, кьуьл ийиз,
Алахъда вун деврандикай цIил ийиз.
Цаварикай кьер авачир гьуьл ийиз,
ХупI дамахдив къугъваз жеда, Чепелукь!

Акур чIавуз багъда аваз аялар,
На вал желбда вирибурун хиялар.
Декьикьада ягъиз дакIанз ваз ялар,
Дамах партал алаз жеда, Чепелукь!

Уьмуьр яргъи, куьруь я, кваз кьан тийиз
Цава лув гуз, акъваз тийиз, ван тийиз,
Хажалатдив фидай уьмуьр кIан тийиз,
Вахъ мел-мехъер галаз жеда, Чепелукь!

Кьил акъудиз жезвачтIан ви кIвалахдай,
Вири крар тамамзава алакьдай.
Первана тIвар ганвани ваз дамахдай?
Вил жавабдал алаз жеда, Чепелукь!

ГЬИКЬВАН ВАХТ Я
Дустариз.

Гьикьван вахт я, къведа лугьуз, вил алаз?
Рекье-хвала хьанач жал ваз машин, дуст?
Хатур, гьуьрмет авун патал кьил алаз,
Шумуд югъ я, фу нен тийиз, гишин, дуст.

Я пака къвен, я тахьайтIа, муькуь къуз,
Физ хьана зи рикIяй агъзур хиялар.
Белки къвен вун рагъ авай са экуь къуз,
Шад жедайвал зи хизан-зи аялар.

Вил рекьеллаз, ахъаз тазва варар за,
Лугьуз жедач, гьазурлухни авуна.
Шумуд сефер рекье туна чарар за,
Интернетдай пудра тикрар хъувуна.

Къведа, жеда, гафар ава, кар авач.
Зун вил алаз амукьун ваз хуш ятIа?
Я ви хура, къвез, акьадай гар авач,
Къведа лугьуз, татун метлеб вуч ятIа?

Артух гафар герек туш чи арада,
Белки вахъни ава себеб кIвалахар.
Акьван чIавал, белки рекьер кьурада,
Яд авачиз амукьич чи булахар!

Туьгьмет туш им авурди за чIаларал,
Сад кIан хьун я, садни ава кьисметар.
Къвез тахьайтIан, рази я зун чарарал,
Атун-хъфин яз кьазватIа зегьметар!

Сажидин туш мугьман кьабул тийир кас,
Белки чир жен атай чIавуз кIвализ, дуст.
Вунни зун хьиз тир вахтунда шаир кас,
Куьз хиве кьун акъудзавач кьилиз, дуст?